Đối thoại giữa Đức Lêô và các bạn trẻ trong Đêm Canh thức ở Tor Vergata

 

Đối thoại giữa Đức Lêô và các bạn trẻ trong Đêm Canh thức ở Tor Vergata

defnat.com, Andrea Gagliarducci, 2025-08-04

Đức Lêô nói với các bạn trẻ: “Các con thân mến, các con hãy yêu thương nhau. Hãy yêu thương nhau trong Chúa Kitô. Hãy nhìn thấy Chúa Giêsu nơi người khác. Tình bạn thực sự có thể thay đổi thế giới. Đây là con đường dẫn đến hòa bình.” Đó là dấu ấn Đức Lêô muốn để lại cho các bạn trẻ, họ là hy vọng của ngài, của Giáo hội, của thế giới.

Đức Lêô XIV và Địa chính trị mới của Giáo hội

Hơn một triệu giáo dân dự Năm Thánh Giới trẻ tại Tor Vergata, ngoại ô Rôma cuối tuần qua, đây là cuộc họp lớn đầu tiên thuộc loại này kể từ khi Đức Lêô XIV được bầu chọn. Ngài không bỏ lỡ cuộc hẹn với họ: ngài đến chào các bạn trẻ vào đầu Năm Thánh, ngài mời họ cầu nguyện cho hòa bình; gần như ngài háo hức muốn đến Tor Vergata để được ở gần họ và để gởi cho họ một thông điệp.

Đức Lêô XIV không có sức lôi cuốn của Đức Gioan-Phaolô II, cũng không có sức hấp dẫn đại chúng như Đức Phanxicô. Nhưng ngài cũng không phải là Đức Bênêđíctô XVI, ngài thừa hưởng phần nào sự điềm tĩnh của Đức Bênêđíctô XVI nhưng ngài không rụt rè. Buổi gặp với giới trẻ là thử nghiệm đặc biệt để hiểu triều của ngài và các thông điệp ngài muốn gởi.

Đức Lêô muốn chính ngài vác thánh giá trong đêm canh thức với các bạn trẻ.

Trong bài giảng, ngài gởi thông điệp hy vọng: “Chúng ta không được tạo dựng để sống một cuộc đời mà mọi thứ đều chỉ là vật chất và thụ động, nhưng để sống một cuộc đời không ngừng đổi mới trong việc hiến thân cho tình yêu. Đó là lý do vì sao chúng ta liên tục khao khát một điều gì đó mà không một thụ tạo nào có thể mang lại cho chúng ta; chúng ta cảm nhận một cơn khát sâu thẳm và cháy bỏng mà không một thức uống nào trên thế gian này có thể làm chúng ta khỏi khát. Hiểu được điều này, các con đừng dối lòng đi tìm mọi cách để làm thỏa cơn khát này bằng các thứ giải khát chẳng hiệu nghiệm! Thay vào đó, các con quan sát cơn khát này! Biến cơn khát thành bước đệm, giống như các em bé nhón chân bên cửa sổ để nhìn sao trên trời, để nhìn Chúa.”

 Nhưng Năm Thánh Giới Trẻ cũng đánh dấu một bước ngoặt trong triều Đức Lêô vì đây là lúc kết thúc 100 ngày đầu tiên triều của ngài. Ngài chưa có quyết định nào để chúng ta hiểu hướng đi của ngài. Tuy nhiên cũng đã có các dấu hiệu khá cụ thể để chúng ta có thể biết được bối cảnh phát triển.

Dấu hiệu đầu tiên là một triều giáo hoàng hiện đại. Hiện đại không phải theo nghĩa hiện đại ngày nay, mà hiện đại này là kết quả của thay đổi thế hệ và thay đổi về mặt địa lý.

Đức Lêô XIV không chỉ là giáo hoàng đầu tiên của một thế hệ mới, ngài không có kinh nghiệm trực tiếp của các năm tháng Công đồng Vatican II. Ngài là giáo hoàng đầu tiên của một mật nghị toàn cầu nơi ngôn ngữ chung không còn là tiếng La-tinh và tiếng Ý, nhưng là tiếng Anh.

Đây là một trong những hậu quả bất ngờ từ quyết định của Đức Phanxicô, ngài quyết định quốc tế hóa Hồng y đoàn và sửa đổi các tiêu chuẩn lựa chọn các hồng y. Với ngài, không phải là ghế hồng y, nhưng là hồ sơ cá nhân. Trong nhiều trường hợp, ngài đã giăng lưới khắp bốn phương trời để có đại diện của tất cả!

Đây là cách mà sự thay đổi thế hệ diễn ra. Nhiều tân hồng y không những không có kinh nghiệm ở Giáo triều La-mã, lại chưa từng học ở Rôma. Đa số đến từ các nước nói tiếng Anh, hoặc ít nhất dùng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai, thành thạo hơn tiếng Ý. Các Hồng y Charles Bo của Miến Điện, Goh của Singapore và Maafi của Tonga là những ví dụ. Nhưng dù thông thạo tiếng Ý, nhiều hồng y vẫn thích nói tiếng Anh khi phát biểu chính thức, đó là trường hợp của Hồng y Luxembourg Jean-Claude Hollerich.

Dùng tiếng Anh là ngôn ngữ chung cũng đã thay đổi cách suy nghĩ của chúng ta. Đó là trường hợp của ứng viên như Robert Francis Prevost, được 90% hồng y biết đến vì sự hiện diện của ngài trong mười một nhóm và sự thành thạo ngôn ngữ mà sau này trở thành ngôn ngữ chung của mật nghị.

Điểm thứ hai, dù sinh ra trong môi trường nói tiếng Anh, tính hiện đại triều của ngài nằm ở chỗ nó không phải là Bắc Mỹ hay Anglo-Saxon, mà là Mỹ theo nghĩa rộng nhất. Nói tiếng Anh làm giảm bớt tính Mỹ La-tinh mà ngài đã thấm nhuần qua công việc truyền giáo và sau này qua hoạt động giám mục của ngài ở Peru. Là tu sĩ Dòng Âugustinô, ngài mang tính thể chế và tính phổ quát của một giáo hoàng Mỹ, nhưng trên hết là giáo hoàng phương Tây.

Điểm thứ ba, xét theo hồ sơ và lịch sử cá nhân, ngài không đi tìm hay gây chia rẽ, ít nhất là cho đến khi ngài quyết định dự vào cuộc tranh luận không phải của riêng ngài.

Đức Bênêđíctô XVI là giáo hoàng luôn tìm kiếm sự hiệp nhất.

Mỗi bước đi của ngài đều mong muốn làm sao có được sự hiệp nhất trong Giáo hội. Nhưng không hoàn toàn hiệu quả, không chỉ vì ngài không được hiểu, nhưng vì ngài còn bị đè nặng bởi những định kiến của Công đồng Vatican II và những cuộc tranh luận sau đó. Đức Bênêđíctô XVI là giáo hoàng luôn tìm cách vượt qua định kiến, bản thân ngài cũng là nạn nhân của phân biệt đối xử.

Ngược lại, Đức Phanxicô là giáo hoàng luôn tìm kiếm chia rẽ và khiêu khích. Ngài không tham gia Công đồng Vatican II, nhưng lớn lên trong cuộc tranh luận hậu Công đồng. Ngài quyết định đứng lên, phân chia thế giới thành thiện và ác, buồn vì sự lạc hậu của nó, nhưng nghịch lý thay, ngài lại làm trì hoãn cuộc tranh luận nội bộ Giáo hội.

Đức Lêô XIV không phải là nạn nhân của những định kiến nhắm vào Đức Bênêđictô XVI, ngài cũng không phải là người khiêu khích như Đức Phanxicô. Ngài có hình ảnh riêng, một hình ảnh vượt lên mọi chia rẽ. Đó là lý do vì sao ngài biết cách nói chuyện với giới trẻ. Khi ở bên họ, ngài thường xuyên thay đổi ngôn ngữ – chủ yếu là tiếng Tây Ban Nha, tiếng Ý và tiếng Anh – và truyền thông điệp của ngài một cách rõ ràng qua mỗi ngôn ngữ. Đó là kinh nghiệm ngài đã tích lũy trong những năm tháng làm nhà truyền giáo, và còn hơn thế nữa: đó là một cái gì bẩm sinh ở ngài.

Chúng ta còn phải xem, liệu sự thay đổi trong việc bầu Đức Lêô có đại diện cho một thay đổi thế hệ của Giáo hội hay không. Tóm lại, liệu ngài có đang hướng đến một Giáo hội ngày càng nói tiếng Anh, và do đó ngày càng được trang bị lý luận thực dụng, ngôn ngữ rõ ràng và thông điệp đơn giản nhưng mạnh mẽ hay không.

Thông điệp ngài đang soạn thảo sẽ cung cấp một số câu trả lời cho câu hỏi này. Ngài là người nói tiếng Anh, nhưng trong ba tháng làm giáo hoàng, ngài đã có một hiểu biết sâu sắc về một hình thức diễn đạt khác: đó là thế giới phương Tây và truyền thống của Giáo hội. Liệu thông điệp tiếp theo có phải là văn kiện đầu tiên trong lịch sử Giáo hội có phiên bản tiếng Anh chuẩn mực hay không?

Và ngôn ngữ sẽ thay đổi phong cách của Giáo hoàng như thế nào?

Đây là các yếu tố mới cần theo dõi trong những bước đi tiếp theo của ngài: Một Giáo hoàng người Mỹ, hiện đại và phương Tây. Cuối cùng, một người Mỹ điềm tĩnh.

Marta An Nguyễn dịch

https://phanxico.vn/2025/08/07/doi-thoai-giua-duc-leo-va-cac-ban-tre-trong-dem-canh-thuc-o-tor-vergata/