TẠI SAO THÁNG 7 ĐƯỢC DÀNH RIÊNG ĐỂ TÔN VINH MÁU THÁNH CHÚA KITÔ?

 TẠI SAO THÁNG 7 ĐƯỢC DÀNH RIÊNG ĐỂ TÔN VINH MÁU THÁNH CHÚA KITÔ?

Tháng 7, trong truyền thống Công giáo, được dành riêng để tôn vinh Máu Thánh Chúa Kitô, một biểu tượng thiêng liêng của sự hy sinh và ơn cứu chuộc trong đức tin Kitô giáo. Tuy nhiên, đối với nhiều tín đồ, nguồn gốc và ý nghĩa của việc tôn kính này vẫn còn là một bí ẩn, bất chấp tầm quan trọng của nó trong lịch sử và phụng vụ của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần khám phá lịch sử, ý nghĩa thần học, và những diễn tiến quan trọng liên quan đến việc thiết lập tháng 7 như một thời kỳ đặc biệt để suy tôn Máu Thánh Chúa Kitô, cũng như vai trò của các nhân vật và sự kiện đã định hình truyền thống này.

Việc tôn vinh Máu Thánh Chúa Kitô có nguồn gốc sâu xa trong thần học Kitô giáo, đặc biệt liên quan đến Bí tích Thánh Thể và sự hy sinh của Chúa Giêsu trên thập giá. Máu Thánh, cùng với Mình Thánh, được xem là biểu tượng tối cao của giao ước mới giữa Thiên Chúa và loài người, thể hiện tình yêu vô biên và sự tha thứ tội lỗi. Tuy nhiên, việc dành riêng một ngày lễ hoặc một tháng để suy tôn Máu Thánh chỉ được hình thành rõ rệt vào thế kỷ 19, trong bối cảnh chính trị và tôn giáo đầy biến động tại Ý.

Theo Bách khoa toàn thư Công giáo, nguồn gốc của lễ này gắn liền với thời kỳ Đức Giáo hoàng Pius IX bị lưu đày tại Gaeta, một thị trấn nhỏ ở miền nam nước Ý, trong giai đoạn Chiến tranh giành độc lập đầu tiên của Ý (1848-1849). Cuộc chiến này không chỉ là một cuộc xung đột chính trị giữa các lực lượng Ý và các thế lực ngoại bang, mà còn làm rung chuyển quyền lực của Tòa thánh, khiến Đức Giáo hoàng phải rời Rome để bảo vệ sự an toàn của mình. Trong thời gian lưu đày tại Gaeta, Đức Pius IX được tháp tùng bởi Cha Giovanni Merlini, bề trên tổng quyền thứ ba của Dòng Truyền giáo Máu Châu Báu, một dòng tu do Thánh Gaspar del Bufalo sáng lập. Dòng này có sứ mạng đặc biệt là truyền bá lòng sùng kính Máu Thánh Chúa Kitô, nhấn mạnh vai trò của Máu Thánh trong việc cứu chuộc nhân loại.

Trong bối cảnh khó khăn của cuộc lưu đày, Cha Merlini đã đề xuất với Đức Giáo hoàng một ý tưởng táo bạo: nếu Đức Pius IX có thể trở về Rome an toàn và tiếp tục cai quản các lãnh địa của Giáo hoàng, ngài nên mở rộng Lễ Máu Châu Báu cho toàn thể Giáo hội Công giáo. Lời đề nghị này không chỉ phản ánh lòng sùng kính sâu sắc của Cha Merlini đối với Máu Thánh, mà còn là một lời kêu gọi mang tính thiêng liêng, nhằm tìm kiếm sự bảo vệ và hướng dẫn của Thiên Chúa trong thời kỳ khủng hoảng. Đức Pius IX, sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, đã đáp lại lời đề nghị này một cách đầy ý nghĩa.

Theo các tài liệu lịch sử, Đức Giáo hoàng Pius IX không muốn bị ràng buộc bởi một lời thề chính thức, như Cha Merlini đề xuất. Tuy nhiên, ngài bày tỏ sự sẵn lòng mở rộng ngày lễ Máu Thánh cho toàn thể Giáo hội mà không cần điều kiện. Thông qua một phụ tá, Đức Pius IX đã gửi thông điệp đến Cha Merlini, khẳng định rằng ngài “vui lòng mở rộng ngày lễ ngay lập tức cho toàn thể những người theo đạo Thiên Chúa”. Quyết định này không chỉ là một hành động tôn giáo, mà còn mang ý nghĩa chính trị, thể hiện sự kiên định của Tòa thánh trong việc duy trì ảnh hưởng của mình bất chấp những thách thức từ các phong trào thế tục hóa và thống nhất Ý.

Ngày 30 tháng 6 năm 1849, một ngày mang tính bước ngoặt, đánh dấu sự kiện người Pháp chinh phục Rome, buộc những người Cộng hòa đầu hàng và tạo điều kiện cho Đức Giáo hoàng trở về Vatican. Cùng ngày này, lễ Máu Thánh Chúa Kitô được chính thức thiết lập. Theo Bách khoa toàn thư Công giáo, ngày 30 tháng 6 năm 1849 rơi vào thứ Bảy, ngay trước Chúa Nhật đầu tiên của tháng 7. Do đó, Đức Pius IX, thông qua sắc lệnh Redempti sumus ban hành vào ngày 10 tháng 8 năm 1849, đã quyết định rằng Chúa Nhật đầu tiên của tháng 7 hàng năm sẽ được dành riêng để tôn vinh Máu Châu Báu. Quyết định này không chỉ đánh dấu sự ra đời của một ngày lễ phụng vụ mới, mà còn củng cố vai trò của tháng 7 như một thời kỳ đặc biệt để suy tôn Máu Thánh trong lòng các tín đồ Công giáo.

Trong những thập kỷ sau đó, Lễ Máu Thánh Chúa Kitô tiếp tục được củng cố và phát triển trong Giáo hội Công giáo. Vào năm 1914, Đức Giáo hoàng Piô X, với mong muốn chuẩn hóa lịch phụng vụ, đã chính thức ấn định ngày 1 tháng 7 làm ngày lễ Máu Thánh, thay vì Chúa Nhật đầu tiên của tháng. Quyết định này giúp ngày lễ có một vị trí cố định trong lịch Công giáo, tạo điều kiện cho các giáo xứ và cộng đoàn trên toàn thế giới tổ chức một cách thống nhất. Đức Piô X, được biết đến với những cải cách phụng vụ và lòng sùng kính Bí tích Thánh Thể, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Máu Thánh như một nguồn ân sủng thiêng liêng, khuyến khích các tín đồ suy ngẫm về sự hy sinh của Chúa Giêsu.

Năm 1934, Đức Giáo hoàng Piô XI, để kỷ niệm Năm Thánh Cứu Chuộc (kỷ niệm 1900 năm cuộc khổ nạn và phục sinh của Chúa Giêsu), đã nâng Lễ Máu Thánh lên cấp bậc Lễ Trọng, một trong những cấp bậc cao nhất trong lịch phụng vụ Công giáo. Quyết định này không chỉ phản ánh tầm quan trọng ngày càng tăng của ngày lễ, mà còn là một lời nhắc nhở về ý nghĩa cứu chuộc của Máu Thánh trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với những thách thức mới, bao gồm sự gia tăng của các phong trào chính trị cực đoan và những bất ổn kinh tế sau Thế chiến I.

Tuy nhiên, sau Công đồng Vatican II (1962-1965), một cuộc cải cách phụng vụ sâu rộng đã được thực hiện để đơn giản hóa và hiện đại hóa lịch Công giáo. Kết quả là, Lễ Máu Thánh Chúa Kitô, với tư cách là một ngày lễ riêng biệt, đã bị xóa khỏi lịch phụng vụ chung. Thay vào đó, một Thánh lễ cầu nguyện để tôn vinh Máu Thánh được thiết lập, có thể được cử hành trong suốt tháng 7 theo quyết định của các giáo phận hoặc cộng đoàn. Sự thay đổi này phản ánh nỗ lực của Công đồng trong việc tập trung vào các khía cạnh cốt lõi của đức tin, đồng thời tránh sự trùng lặp giữa các ngày lễ liên quan đến Bí tích Thánh Thể và sự hy sinh của Chúa Giêsu.

Mặc dù không còn là một ngày lễ bắt buộc trong lịch phụng vụ chung, Lễ Máu Thánh vẫn được tổ chức ở một số khu vực, đặc biệt là tại Đất Thánh (Israel, Palestine, và Jordan). Tại đây, các cộng đoàn Công giáo được Tòa thánh cấp phép đặc biệt để tiếp tục cử hành ngày lễ này, nhấn mạnh mối liên hệ giữa Máu Thánh và các địa điểm thánh thiêng, nơi Chúa Giêsu đã chịu khổ nạn và phục sinh. Sự duy trì này không chỉ là một biểu tượng của lòng sùng kính, mà còn là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của Đất Thánh trong lịch sử cứu độ.

Một nhân vật quan trọng trong lịch sử của Lễ Máu Thánh là Cha Giovanni Merlini, người không chỉ đóng vai trò quyết định trong việc thúc đẩy Đức Pius IX thiết lập ngày lễ, mà còn được Giáo hội công nhận vì đời sống thánh thiện của mình. Cha Merlini, sinh ngày 28 tháng 8 năm 1795 tại Spoleto, Ý, và qua đời ngày 12 tháng 1 năm 1873 tại Rome, là một linh mục tận tụy của Dòng Truyền giáo Máu Châu Báu. Cuộc đời của ngài được đánh dấu bởi lòng sùng kính Máu Thánh, sự phục vụ cho người nghèo, và sự lãnh đạo trong việc mở rộng sứ mạng của dòng.

Vào ngày 23 tháng 5 năm 2024, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã chính thức công nhận một phép lạ nhờ sự chuyển cầu của Cha Merlini, đánh dấu một bước quan trọng trong tiến trình phong thánh của ngài. Phép lạ này, mặc dù không được nêu chi tiết trong các nguồn chính thức, đã được Tòa thánh xác minh là một dấu hiệu rõ ràng của sự thánh thiện và quyền năng chuyển cầu của Cha Merlini. Sự công nhận này không chỉ tôn vinh di sản của ngài, mà còn làm nổi bật vai trò của Dòng Truyền giáo Máu Châu Báu trong việc truyền bá lòng sùng kính Máu Thánh trên toàn thế giới.

Việc dành riêng tháng 7 để tôn vinh Máu Thánh không chỉ là một truyền thống phụng vụ, mà còn mang ý nghĩa thần học sâu sắc. Trong thần học Công giáo, Máu Thánh Chúa Kitô được xem là biểu tượng của sự hy sinh cứu chuộc, qua đó Chúa Giêsu đã đổ máu mình trên thập giá để chuộc tội cho nhân loại. Máu Thánh cũng gắn liền với Bí tích Thánh Thể, trong đó các tín đồ nhận lãnh Mình và Máu Chúa Kitô như nguồn sự sống thiêng liêng. Lòng sùng kính Máu Thánh khuyến khích các tín đồ suy ngẫm về tình yêu vô biên của Thiên Chúa, sự tha thứ tội lỗi, và lời mời gọi sống một đời sống thánh thiện.

Tháng 7, do đó, trở thành một thời kỳ đặc biệt để các tín đồ cầu nguyện, tham dự Thánh lễ, và thực hành các việc đạo đức liên quan đến Máu Thánh. Nhiều cộng đoàn Công giáo tổ chức các giờ chầu Thánh Thể, các buổi suy niệm về cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu, và các nghi thức đặc biệt để tôn vinh Máu Thánh. Những thực hành này không chỉ củng cố đức tin của các tín đồ, mà còn giúp họ kết nối sâu sắc hơn với mầu nhiệm cứu chuộc.

Tháng 7 được dành riêng để tôn vinh Máu Thánh Chúa Kitô là một truyền thống phong phú và ý nghĩa trong Giáo hội Công giáo, bắt nguồn từ những biến động lịch sử của thế kỷ 19 và lòng sùng kính của các nhân vật như Cha Giovanni Merlini. Từ sắc lệnh của Đức Pius IX vào năm 1849 đến những cải cách phụng vụ sau Công đồng Vatican II, Lễ Máu Thánh đã trải qua nhiều thay đổi, nhưng ý nghĩa cốt lõi của nó vẫn không hề phai mờ. Dù không còn là một ngày lễ bắt buộc trong lịch phụng vụ chung, tháng 7 tiếp tục là thời kỳ để các tín đồ suy ngẫm về sự hy sinh của Chúa Giêsu và tìm kiếm sự hướng dẫn thiêng liêng qua Máu Thánh. Với sự công nhận phép lạ của Cha Merlini vào năm 2024, di sản của lòng sùng kính này càng được củng cố, mang lại cảm hứng và hy vọng cho các thế hệ tín đồ tương lai.

Lm. Anmai, CSsR

https://thanhlinh.net/vi/tai-sao-thang-7-duoc-danh-rieng-de-ton-vinh-mau-thanh-chua-kito