LINH MỤC PHANXICÔ XAVIER TRƯƠNG BỬU DIỆP (1897-1946) - CUỘC ĐỜI, NHÂN CÁCH, SỰ NGHIỆP, CÁI CHẾT VÀ Ý NGHĨA CHO NGÀY NAY
GIÁO PHẬN CẦN THƠ
LINH MỤC
PHANXICÔ XaviER TRƯƠNG BỬU DIỆP
(1897-1946)
CUỘC ĐỜI - NHÂN CÁCH - SỰ NGHIỆP - CÁI CHẾT VÀ Ý NGHĨA CHO NGÀY NAY
Lời giới thiệu
Đây là tài liệu chính thức của Giáo phận Cần Thơ, được Tòa Thánh Vatican chuẩn thuận.
Tài liệu này là kết quả của cuộc điều trị sau nhiều năm, với nhiều nhân chứng, được rút gọn lại trở thành Tiểu sử dụng chính thức về Cha hồng Trương Bửu Diệp, làm Giáo phận Cần Thơ công bố.
Theo quy định của Bộ Phong Thánh của Giáo hội Công giáo, ngày 11 tháng 10 năm 2021, Điều 52a: “Tài liệu của Cuộc Điều Tra và Positio (tập hồ sơ) về việc tử đạo, các nhân anh hùng, cung cấp mạng sống và làm kính cường lực sẽ được bảo mật tuyệt đối trong vòng năm (50) kể từ khi kết thúc cuộc điều tra. . Thế nên, những nhân vật và những nhân chứng về cuộc tử đạo của Cha Francis Trương Bửu Diệp trong tài liệu này được viết tắt (Ví dụ như: Ông Q., Linh mục V., Bà H., Ông S…).
Ước mong mọi thành phần Dân Chúa được đón nhận và phổ biến các tài liệu chính thức này, để Danh Chúa được vinh quang và nhiều người được hưởng ơn cứu trợ.
Cần Thơ, ngày 15 tháng 8 năm 2025
Giáo phận Cần Thơ
Phêrô LÊ TẤN LỢI
Nơi an nghỉ của Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp
1. Tiểu sử sơ lược của Linh mục Francis Xavier Trương Bửu Diệp (1897-1946)
Linh mục Francis Xavier Trương Bửu Diệp sinh ngày 01 tháng 01 năm 1897 tại Tấn Đức, nay là xã Long Kiến, tỉnh An Giang. Cha là ông Trương Văn Đặng (1860-1935) và mẹ là bà Nguyễn Thị Thanh (1862-1904). Gia đình sống tại họ đạo Cồn Phước, làm linh mục Nguyễn Linh Sớm, sinh năm 1857, coi sóc. Đây là một gia đình công giáo làm nông nông, sống theo những truyền thống giá trị của người Việt.
Sau khi vợ mất vào năm 1904, ông Trương Văn Đặng đưa con trai là cậu Diệp qua Battambang, Campuchia kiếm sống. Ông tái hôn với bà Nguyễn Thị Phước, sinh năm 1890. Sau đó, hai vợ chồng cùng bạn Diệp trở về Cồn Phước, An Giang sinh sống. Tại đây, họ sinh thêm một cô gái tên là Trương Thị Thìn.
Năm 1909, khi lên 12 tuổi, cậu Flix Xavier Trương Bửu Diệp được nhận vào học bậc trung học tại Tiểu viện Cù Lao Phân, xã Tấn Mỹ, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Vì từ thời bấy giờ cho đến năm 1955, tất cả các xứ đạo Công giáo trên lãnh thổ Việt Nam bên kia sông Hậu (Giáo phận Long Xuyên và Cần Thơ hiện nay) đều thuộc về Giáo phận Phnom Penh, do một giám mục người Pháp, thuộc Hội Thừa sai Ba Lê, cai quản, cho nên, sau khi tốt nghiệp, cậu Diệp được nhận vào Đại viện Phnom Penh, Campuchia.
Năm 1924, Thầy Francis Xavier Trương Bửu Diệp được thụ phong linh mục. Ngài được bổ sung làm cha phó tại một làng người Việt Nam gọi là Hố Trư - nay là Ploutrey, xã Thomokô, huyện Lvea Em, tỉnh Kandal, Campuchia. Cho đến ngày nay, người dân làng vẫn còn nhớ về cha phó Francis Xavier Diệp.
Đầu năm 1928, Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp được điều về dạy tại Tiểu viện Cù Lao Hậu, An Giang.
Tháng 3 năm 1930, Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp được bổ sung nhiệm làm nhẹ xứ Tắc Sậy. Đây là một họ đạo nhỏ ở tỉnh Bạc Liêu, bạn cũng phải chăm sóc cả Khúc Tréo và các giáo dân sống rải rác trong vùng. Dưới sự hướng dẫn của Cha Diệp, số giáo dân tăng lên đáng kể, và nhiều nhà thờ mới được xây dựng. Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp đã rất thành công trong công tác nghiệp vụ và truyền giáo, cho đến khi qua đời vào ngày 12 tháng 3 năm 1946.
2. Cuộc điều tra
Linh mụcFrank Xavier Trương Bửu Diệp lục có sức ảnh hưởng rất lớn, không chỉ ở tỉnh Bạc Liêu, tại Giáo phận Cần Thơ, mà còn ở nhiều nơi khác trên đất nước Việt Nam và cả nước ngoài. Mộ phần của ngài ở Tắc Sậy thu đông đảo mọi thành phần đến kính viếng, và hình ảnh của ngài hiện diện ở khắp nơi.
Lòng yêu kính của rất nhiều người dành cho Cha Frax Xavier Trương Bửu Diệp và tầm ảnh hưởng xa của bạn, không cần phải làm Giáo phận Cần Thơ chủ ý tạo ra hay dẫn dắt, nhưng điều này đã được phát hiện và lan toả một cách tự nhiên trong lòng dân chúng và ngày càng phổ biến và phát triển.
Tượng đài Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp
Trong những trường hợp như thế này, Giáo hội Công Giáo phải luôn kèm theo những quy định nghiêm ngặt để xác minh tính xác thực và giá trị của lòng sùng kính đó. Cho nên, từ năm 2011 đến năm 2017, Giáo phận Cần Thơ đã tiến hành một cuộc đời điều tra kỹ thuật lưỡng về cuộc đời và cái chết của Cha Frax Xavier Trương Bửu Diệp. Một cách cụ thể, Ủy ban Sử dụng Giáo dục của Giáo phận đã được thành lập để xem xét tất cả các tài liệu có khả năng trực tiếp hoặc gián đoạn giúp tìm hiểu về cuộc đời và những tình huống dẫn đến cái chết bi thảm của bạn. Hai mươi ba nhân chứng, cả hai công cộng không công giáo, đã được thẩm định sau khi tuyên bố tuyên thệ làm chứng chỉ trung thực. Trong số đó, có 13 người là nhân chứng tận mắt chứng kiến, 10 người khác làm chứng về những gì họ nghe được từ những người trực tiếp chứng kiến.
Thể theo yêu cầu của Giáo phận Cần Thơ, Tòa Thánh đã xem xét kỹ kỹ lưỡng phương pháp tiến hành và kết quả của cuộc điều điều tra này, kể cả việc tham khảo ý kiến kiến trúc của một nhóm sử gia độc lập, và cuối cùng đã tuyên bố kết quả của cuộc điều điều tra là đáng tin cậy.
Do đó, vào ngày 25/11/2024, Đức Giáo hoàng Francis cho phép Giáo phận Cần Thơ tiến hành các bước tiếp theo: chính thức công nhận linh mục Francis Xavier Trương Bửu Diệp là một mẫu phao sống Đạo cho ngày nay; và cấm truyền thông hiệu quả là “Chân cao”.
3. Nhân cách và Sự nghiệp của Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp
Tất cả các nhân chứng đều mô tả Cha Francis Xavier Diệp Diệp là một linh vật tốt, tận tâm trong công việc thi hành các hoàng tử tôn giáo, béo túc trong công việc giữ các nền nền nếp truyền thống trong gia đình (gồm có em gái, em rể và hai cháu của bạn), và rất quảng đại đối với người khác. Ngài đặc biệt quan tâm đến người nghèo khó, trẻ em, người bệnh tật, và những người đau khổ vì chiến tranh hay những taiu khác.
Cha Phanxicô Xavier Trương Bửu Diệp Diệp rất rộng rãi. Ngài không hề phân biệt đối xử giữa người giáo dân hay anh chị em lương dân, giữa Công giáo với các Tôn giáo khác, và quý vị cũng không quan tâm đến yếu tố sắc tộc hay chính kiến. Tất cả những ai đau khổ đều có thể đến gặp trực tiếp của bạn và được đón tiếp trong tình huống bằng hữu và với những người được cử chỉ chia sẻ giống nhau.
Cha Phan Xavier Trương Bửu Diệp Phát Bình cho bà con lương giáo
Để minh họa thêm, xin trích dẫn một vài lời khai thực tế của các nhân chứng sau khi họ tuyên thệ nói thật thật .
3.1. Về tình yêu của Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp đối với mọi người
Ông Q., một giáo dân, cho biết: “ Cha sống giản dị, gần gũi, yêu thương và phục vụ giáo dân, nên bà con yêu mến cha... Cha yêu thương mọi người. Cha giúp đỡ mọi người lương giáo. Ai cần gì thì xin cha, cha cho ”.
Linh mục V., lúc đó là một linh mục trẻ, kể lại: “ Cha rất gần gũi, hiểu biết, phục vụ và yêu thương giáo dục dân. Dù trong hoàn cảnh xã hội tâm lạc, nguy hiểm, Cha Diệp vẫn ở lại với giáo dân chứ không phải cư đi trốn... Cha Diệp chịu năng làm lễ, giải cứu và đi đến các họ lẻ và giáo điểm và cha thường xuyên đi thăm những người đó cả, tin cậy, và giúp đỡ những người đó” .
Bà L., đó còn là một thiếu nữ, khi Cha Diệp qua đời, vẫn nhớ rất rõ: “Con thấy Cha Diệp khiêm nhường, hiền lành, đơn sơ, gần gũi giáo dân. Con nhớ cha hay đi du bà con, vào nhà để xem họ sinh sống làm sao... Cha Diệp cũng nhân từ và biết cách cải thiện người lỗi. Thời gian đó, ba con là con hoàn giả, ham mê ăn chơi, không lo làm việc. và siêng năng làm việc” .
Cha flix Xavier Trương Bửu Diệp lục tố cho bà con dự tòng
Lời mấu chốt đáng tin cậy nhất về điểm này là của Đức Hồng y GB. Phạm Minh Mẫn, người quen biết với ChaFrank Xavier Diệp: “giả tưởng là một mục tử tốt lành, yêu thương, phục vụ, và sống chết với phi đoàn chiên… Ngài không chỉ tận tình chăm sóc những giáo dân trong họ đạo mà cả những lương dân; không chỉ trong họ đạo được trao mà cả những giáo điểm xa… Cha thường xuyên đến những giáo điểm và họ hành này cử hành Thánh lễ và các bí tích cho giáo dân, và để đến nơi đó, cha thường đi ghe đạp xe đạp… Cha Diệp giá nhiều thời gian hao và khoáng nhiều sức lực, tâm trí trong công việc linh mục của mình. Cha yêu thương và biết dân biết rõ. Cha rất gần gũi với cuộc sống hằng ngày và thiêng liêng của họ. Cha yêu thương cuộc sống cho họ” .
3.2. Thái độ của Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp đối với người nghèo, đặc biệt giữa cơn đói năm 1944-1945
Ông G., một giáo dân, khẳng định mạnh mẽ: “ Cha Diệp thương thăm cả người giáo cũng như lương người. Những người giảm đau cha yêu thương, giúp đỡ nhiều. Ba con là Biện pháp của giáo dục họ được cha bảo phải giúp đỡ người nghèo tùy hoàn cảnh của người ta. Lúc đó ngoài Bắc đang nguy hiểm: có một số người Bắc cào vào Sậy, cha cũng giúp đỡ họ nhiều. Nhiều người xin học hành. Cha còn lo lắng những cho lương người nhiều hơn ”.
Bên trong nhà thờ Tắc Sậy
Bà Nh., xuất thân từ một gia đình nghèo khó, đã được Cha Diệp hưởng ứng quảng đại. Bà nhớ lại một cách sâu sắc: “ Ông Cố Diệp lúc nào cũng thương bà con giáo dân. Ông Cố xin đất cho bà con giáo dân làm ruộng để sống. Họ đạo Tắc Sậy có lúa ruộng, ông Cố nuôi những người nghèo, và cho những người nghiệp thất lúa về chà bột ăn. Con mồ côi mẹ, ba thì đi vợ khác, vì vậy con thấy Cha Diệp thương con còn nhiều hơn ”.
Cô M., khi còn nhỏ, là hàng xóm thân cận của Cha Diệp. Lời khai của cô chính xác và quý giá: “ Khi bác làm Cha Sở ở tắc sậy thì con biết. Bác Diệp thương người lắm. Có lần, một người gánh hai thúng, mỗi thúng có một em bé. Người này xin đất làm ruộng. Bác bảo rằng: ' Anh có thể khai được bao nhiêu thì anh lấy nhiều. Còn trong lúc khai thì tôi cho ăn. Anh che cái chòi ở đi. Khi anh đã làm thành thời thì anh tự sống '. Có ngày có cả người. Con biết, vì hồi đó, mẹ con giao cho con nhiệm vụ phát thẻ dù con còn nhỏ tuổi .
4. Cái chết của Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp và nguyên nhân
Cuộc điều điều tra kỹ lưỡng của Giáo phận Cần Thơ, dựa trên sự kiện và lời khai, đã bác bỏ hoàn toàn những giả định vô căn cứ xung quanh cái chết của Cha Diệp, và làm sáng tỏ cơ sở sát hại bạn .
Cha Phanxicô Xavier Trương Bửu Diệp bị chém đầu
4.1. Sự thật
Hoàn cảnh cái chết của Cha Diệp đã được làm sáng tỏ ngoài sự nghi ngờ: bạn bị sát hại bởi hai quân đào ngũ Nhật Bản.
Cụ thể, thi thể của Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp được tìm thấy trong một ao cá; đầu được chém làm đôi từ đỉnh xuống cổ bằng một kiếm. Không giống với bất kỳ binh sĩ nào khác trong khu vực, chỉ có người lính Nhật Bản mới được trang bị và sử dụng loại vũ khí thành tích này. Trên thực tế, nhiều người đã tìm thấy những người lính Nhật đào ngũ mang kiếm Nhật bên mình ở địa bàn giam giữ Cha Diệp.
Bà H. kể lại: “Trong đám đông thì có mấy thằng Nhật… Mỗi thằng Nhật có mang kiếm dài, sáng giới. Lúc con đi từ bên kia hát ác ba má con, thằng Nhật tưởng con trốn nên rút kiếm dài sáng ranh giới vào cổ con” .
Chính mắt một thành viên trong nhóm quân thùng tạp đã đưa ra Cha Flix Xavier Trương Bửu Diệp cùng với người dân Tắc Sậy, cả Công giáo hỗn lương, đến kho thóc Cây Gừa, và đã chứng minh kiến trúc quyết định. Anh ta không tưởng tượng được rằng ngày hôm nay sẽ kết thúc bằng việc giết hại một kẻ vô tội mà mọi người dân trong vùng đều kính trọng và yêu mến. Sau đó, anh ta vẫn là bạn của những người Công giáo từng là giáo dân của Cha Diệp. Ông D., một giáo dân, làm chứng: “Con không thấy tai nghe sự kiện Cha Diệp bị bắt, vì con sống ở trong Chủ Chí… Nhưng con có người bạn là ông B. … Sau này, tối ngày ông ấy lại nhà chơi và ông ấy câu chuyện này mắt chuyện kia cho con nghe… Câu kể rằng : ' Bọn bắt Cha Diệp đến một cái ao của nhà bên. Họ than Cha Diệp Thằng tên là N., thằng kia tên là Th.. Có ba thằng Nhật, Thằng Nhật T. thì ở nhà ' . Sau khi Cha Diệp bị giết, khoảng mấy bữa thì con biết tin liền, vì những người ở Tắc Sậy ra vào đây nói cho biết” .
Lời khai gián đoạn này được đánh giá là đáng tin cậy, vì người kể chuyện không đặt mình vào vị trí lợi; Ngược lại, trong suốt thời đại, anh ta vẫn xấu hổ vì đã là một kẻ cộng tác về mặt chất thể trong nhiệm vụ quyết định một con người vô tội. Lời khai của ông G., người đã đi tìm và kiểm tra thi thể của Cha Diệp, đã chứng thực việc làm: “Họ chém Cha Diệp hai tối: tối đầu, nhưng được chạy tay hay sao đó, mà chém được lạng sớt sau ót. Sau đó họ chém thứ hai mới cái đầu. Sau đó họ xác Cha Diệp xuống cái lạng” .
Ông S., một thành viên của gia đình Phật hành tử, là chủ đất nơi nhiệm vụ quyết định thực hiện, làm bằng chứng rộng hơn, và đề cập đến một số động cơ của những kẻ hành quyết: “Trong nhóm này có hai anh Nhật tàn quân bị Tây Cơ… Tìm những cái tên Việt Nam… Hai anh Nhật Này là người giết Cha Diệp. Vì cái cách chết của Cha Diệp cho thấy điều đó. Cha bị giết chết từ sau ót sau ra cây cau trong vườn bị thu hẹp ngang bằng kiếm của Nhật Bản Dao kiếm bình thường không chặt sớt được như vậy… Tại sao hai thằng Nhật này giết Cha Diệp? Hai thằng này thù Tây, vì Nhật bị thừa nó coi Cha Diệp theo Đạo Tây, theo Tây.
Bà con lương giáo cầu nguyện nơi một phần của Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp
4.2. Động cơ
(a) Sau khi sự thật được xác nhận, những kẻ giết người sau cái chết của Cha Diệp đã được rõ ràng:
Cuộc điều tra của Giáo phận đi đến kết luận chắc chắn rằng cái chết của Cha Frax Xavier Trương Bửu Diệp không liên quan đến “ Việt Minh ” hay “ Đảng Cộng sản Đông dương” và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trên thực tế, “Đảng Cộng sản Đông dương” đã ra “Thông báo tự ý giải tán” vào ngày 11 tháng 11 năm 1945 (Xem: Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập , tập 8 (1945-1947), NXB Chính trị quốc gia, hà Nội 2000, trang 19-20).
Còn Mặt trận Việt Minh lúc bấy giờ đặt nhiệm vụ trọng tâm là tìm được sự hỗ trợ từ tất cả người Việt Nam, không kể tín ngưỡng tôn giáo (Xem: Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập , tập 8 (1945-1047), NXB Chính trị quốc gia gia, Hà Nội 2000, số 9, trang 29).
Cuộc điều tra cũng chỉ ra rằng: các chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn đầu của nền độc lập nước nhà hướng tới mục tiêu thúc đẩy hòa bình và bảo vệ mạng sống. Dưới đây là đoạn trích dẫn trong “ Thư gửi Đồng Bào Nam Bộ, chiến thuật ở tiền tuyến, và cấm hành chính Nam Bộ ”, đăng trong Báo Cứu Quốc, số 182, ngày 10 tháng 3 năm 1946, trước ngày Cha sắt Xavier Diệp bị sát hại: “…Trong thời gian này, sự chuẩn bị, sự cố gắng mạnh mẽ, sự nguy hiểm là cần thiết hơn lúc nào đó. Chiến đấu của anh em vẫn là nguồn lực quý quý để đảm bảo nền độc lập của nước sau này. Chúng ta cần phải lưu giữ từng đốt máu của đồng bào để xây dựng tương lai của Tổ quốc . (xem: Hồ Chí Minh toàn tập, Quyển 4 (1945-1946) , NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội 2011, trang 228-229).
(b) Thái độ của Cha Diệp đối với Việt Minh như thế nào ?
Tình hình xã hội thời gian bây giờ khá phức tạp như lời người con trong gia đình Phật Tử ở vùng lân cận Tắc Sậy, là chủ mảnh đất mà Cha Diệp bị giam giữ và bị giết vào ngày 12 tháng 3 năm 1946, đã kể lại như sau: “Tình hình chính trị và xã hội ở vùng Tắc Sậy và Cây Gừa này vào những năm 1945-1946 rất lạc, giặc Tần… Gia đình tôi phải thuận tiện đi khác để nhà trống và hai không người coi sóc. Thịnh thổi về thăm coi chút xíu. Vì thế, những người ta bắt và nhét Cha Diệp và bà con ở Tắc Sậy trong hai xỉn của ba tôi” .
Cũng như các giám mục và linh mục Công giáo Việt Nam hiện nay, Cha flix Xavier Trương Bửu Diệp ủng hộ một quốc gia Việt Nam độc lập từ mọi cường quốc nước ngoài. Tuy nhiên, lập trường của bạn là người ủng hộ một cuộc cách mạng hòa bình, không phải chiến tranh hay bạo lực. Điều này có thể xác định rõ ràng trạng thái của Cha Diệp đối với Việt Minh. Ngài không hề có ác cảm với họ, nhưng không muốn tham gia vào các hoạt động quân sự. Và bạn đối xử với những người lính bình thường của họ rất thân thiện và ấm áp như với tất cả những người trẻ tuổi khác.
Những người lính Việt Minh ở gần Tắc Sậy không kềm đến thăm Cha Diệp một cách thoải mái, thậm chí khá thân thiện, như lời Bà L., một giáo dân, làm chứng: “ Con không thấy Cha Diệp làm chính trị hay quân sự. Nhưng con biết Cha Diệp có quan hệ giao tiếp tốt với tất cả mọi người: người Pháp, người Nhật, người Cao Đài; người Việt Minh … đến thăm cha cũng tiếp chuyện bình thường” .
Cô M., con gái của một giáo dân sống gần Cha Diệp kể về thái độ như một người cha của Cha Diệp đối đầu với những người lính trẻ Việt Minh: “Con không tìm thấy đồng bót, lính bộ quân Việt minh hay lính Pháp ở nhà thờ Tắc Sậy. Sau này con nghệ ba con nói lại là một vài bộ đội Việt Minh đến gặp Bác Diệp để xin bánh tét. Bác giúp đỡ dân gói bánh tét cho họ” .
(c) Cha Diệp có thông đồng với quân đội Pháp không ?
Câu trả lời cho câu hỏi này một lần nữa là: “Không!”. Một số lời tuyên bố có tuyên thệ cho phép cuộc điều tra kết luận rằng Cha Diệp không hạ thông đồng với quân đội Pháp .
Bà A., sau khi tuyên thệ đã làm chứng: “Con không thấy Cha Diệp có lính ở nhà thờ và cũng không có liên hệ nhiều với người Tây” .
Ông G., một giáo dân khác, có câu trả lời chi tiết hơn về mối quan hệ của Cha Diệp với các nhóm vũ trang ở vùng đất bên kia sông Hậu: “Sau khi Nhật Bổn thất trận rồi, nó mới trao quyền lại cho người Pháp. Lúc đó quân Pháp trở lại đóng quân ở Hộ Phòng, cách Tắc Sậy khoảng 2 km . Theo con hiểu, người Pháp tôn đạo Thiên Chúa. Khi Tây đi nhà ruồng, người lương giáo dục 'Thổ' [Khmer] thấy cha thì bỏ đi luôn… Cha chỉ chăm sóc con chiên mà thôi. Cha không có lính tráng để giữ nhà thờ. Với quân đội Pháp và lính đánh thuê của họ, mối quan hệ rất căng thẳng, nhưng bằng nhân cách của mình, Cha đã buộc họ phải bình thường dân” .
Bà H. giải thích thêm: “Vào thời điểm đó, ở Tắc Sậy rối lạc, bất an. Lính Tây và lính Thổ ở Hộ Phòng mời mời đi ruồng ở Tắc Sậy. Họ đến bắt đàn bà con nít, nên Cha thường kêu mọi người đến nhà thờ tập trung để cha mặc áo dòng bảo vệ. Nhiều người phải bỏ tắc nghẽn Sậy hành đi các nơi khác” .
Bà Nh., một giáo dân khác, giải thích cách Cha Diệp hiển quyết từ chối bất kỳ sự bảo vệ nào của Pháp: Ông cố chỉ lo làm việc của Linh mục. Ông cố chỉ lo làm việc của Linh mục . Ông cố chỉ lo làm việc của Linh mục. Ông cố chỉ lo làm việc của Linh mục. Ông cố chỉ lo làm việc của Linh mục . Ông cố chỉ lo làm việc của Linh mục . Ông Cố nói: 'Chế độ sống ở giữa họ đạo. Ai muốn giết ông Cố thì giết!' . Nhưng con biết các ông biện hộ có cha đi giải thoát ban đêm ở bên kia sông. Nhiều lần họ muốn bắt Cha Diệp ban đêm nhưng không gặp cha.
Cuối cùng, một nhân chứng làm chứng rằng Cha Diệp đã bác bỏ những đề nghị thực tế mà người Pháp đưa ra: “Con hồi đó con nhỏ... nhưng con nghe người lớn ở Tắc Sậy kể lại rằng thằng Pháp lại nói với cha rằng cho giáo dân quân cho nó, thì nó cho súng nhà thờ. cha không. Cha nói 'Không. Linh mục thì cần lắc. Linh mục chăm sóc và sống với theo chân Chúa, không theo phe chính trị nào'” .
(d) Âm mưu giết người
Câu hỏi sau đây nên đặt ra: Tại sao Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp là một linh mục nghèo, Khiêm tốn, trong một họ đạo tầm thường mà lại bị sát hại? Ai sẽ được lợi khi diệt Cha Diệp ?
Tranh chấp thực tế mà Cha Diệp có liên quan với một số ít địa chủ. Trong cuộc tranh chấp này, Cha Diệp đã quyết định bảo vệ quyền lợi của những người nghèo, những người có lợi trong xã hội cần có đất đai để sinh sống. Hơn nữa, Cha bảo vệ quyền lợi của Giáo hội, mà cụ là giáo xứ, trong công việc quản lý đất đai mà giáo xứ sở hữu để giúp đỡ những gia đình khó khăn, phần đông là những người chạy đói. Một số địa chủ không chấp nhận điều đó, và tuyên bố tất cả đất khai hoang trong khu vực là lợi ích riêng của họ. Nhiều nhân chứng, chủ yếu là giáo dân, biết rõ danh tính và cách thức thu thập đất đai của những kẻ tham vọng đó. Ví dụ:
Bà L. cho biết: “Con biết một ông điền chủ tên gọi là Ông chủ Z. có tranh chấp đất đai với Cha Diệp. Ông Chủ Z. ranh giới đất Nhà Chung. Cha Diệp phải đưa ra phức và cha thắng kiện” .
Ông Q. kể rằng: “Con nghe nói vì lý do tranh chấp đất đai ở Đồng Gò. Ông Chủ Z. tranh chấp đất với Cha Diệp, nhưng ông ấy thua kiện. Ông phe phái với các chủ đất khác, tìm cách bắt Cha Diệp. Ông chủ Z. là người chủ lãng” .
Bà A. đã nhắc đến một địa chỉ khác được đào tạo ở Pháp. Người này có thể đã trở thành một trong những đồng phạm của ông Z.: “Mọi người yêu quý Cha, ngoại trừ ông Ba Y. Một lần con đã nghe ông ta tranh luận với Cha Diệp và gọi 'mày' và 'tao' với Cha” .
Bà Nh. làm chứng rằng: "Còn thêm một cái nhà thờ ở vùng biển nữa gọi là nhà thờ An Hải. Ông chủ Z. được chính quyền người Pháp cho ông ta khai khẩn đất đai và hóa đất bạn công ở vùng biển. Cha Diệp xin chính quyền Pháp đất để xây nhà thờ. Chính quyền đồng ý. Họ lấy lại một số đất của ông Chủ Z. và cho Cha Diệp để xây nhà thờ và cho giáo dục dân làm việc xây nhà thờ An Hải và đưa đã đi xuống đó sinh sống. xuống nhà thờ An Hải hát lễ Từ đó, ông chủ Z. sinh ra thù Cha Diệp vì ông bị mất quyền lợi. Con nghe mấy ông Biện pháp nói chuyện nhau về ông chủ Z. như vậy” .
Nhân chứng cuối cùng khẳng định sự chắc chắn tồn tại của một kẻ giết người âm thanh Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp. Cô N. khai: "Con nghệ dư luận cho rằng, hồi đó có ông chủ Z. tranh chấp đất đai ở biển Gành Hào với Cha Diệp. Ông chủ Z. là người giầu có. Cha con nói lại rằng Cha Diệp có giấy ngọc đất, còn ông chủ Z. không có giấy nên ông ta thua kiện. Do đó, mấy năm sau, khi Cha Diệp anh Chủ Z. đi dự lễ Noel, ông không còn đi lễ nữa. Sau này, ông mướn người ta giết Cha Diệp" .
5. Ý nghĩa cuộc đời và cái chết của ChaFranx Xavier Trương Bửu Diệp
Từ nhiều năm nay, rất nhiều người, thuộc mọi tầng lớp xã hội và hoàn cảnh khác nhau, từ khắp nơi trên đất nước và cả từ nước ngoài, thuộc nhiều tôn giáo - tín ngưỡng - niềm tin khác nhau…sửa về một phần của Cha Flex Xavier Trương Bửu tại Diệp Tắc Sậy, Giáo phận Cần Thơ. Và rất nhiều người, lương cũng như giáo, khi đến với Cha Diệp đã nhận được nhiều phước lành qua sự cầu bầu của bạn. Bằng chứng hùng hồn nhất về lời cầu bầu của ngài là rất nhiều lời tạ ơn được dâng lên cho ngài qua những tấm tạ ơn nơi trung tâm hành hương Tắc Sậy. Nhiều người đến với bạn và qua lời bầu cử của bạn, họ đã đến gần với Thiên Chúa, mà bạn đã suốt đời tôn giáo và tận tâm phục vụ.
Giáo phận Cần Thơ đã nỗ lực chào đón mọi người như cách thức mà Cha Diệp đã chào đón những người gặp khó khăn. Các linh mục được yêu cầu hướng dẫn và hỗ trợ tinh thần và vật chất cho khách hành hương. Và sau khi đã ghi nhận, tìm hiểu và chứng thực về ý nghĩa của lòng mộ đạo Cha thác Xavier Trương Bửu Diệp của Đông đảo dân chúng, và nghiên cứu cách thận trọng và không quan sát dưới sự soi sáng của Chúa Thánh Thần, sao cho phù hợp với đức tin Công Giáo và quy tắc sống Đạo, Giáo phận Cần Thơ đã cầu Đức Giáo Hoàng xem xét và phê chuẩn về cuộc điều điều tra mà Giáo đã tiến hành từ năm 2011 đến nay.
Đức Giáo hoàng đã trả lời thỉnh cầu của Giáo phận Cần Thơ vào ngày 25 tháng 11 năm 2024, khi tuyên bố rằng: “ Cha Trương Bửu Diệp đã giết vì trả thù đức tin vào ngày 12 tháng 3 năm 1946 ” và truyền công bố sự thật đó cho tất cả mọi thành phần trong Giáo hội Công giáo và cho tất cả những người thành tâm thiện.
5.1. Lời tuyên bố đó có ý nghĩa gì?
Trong suốt cuộc đời mình, Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp đã trở thành nên tất cả cho mọi người để phục vụ mọi người, và dành tình cảm đặc biệt cho những người dễ bị tổn thương nhất: trẻ em, người già, người bệnh và người nghèo.
- Đối mặt với khả năng sử dụng của các băng nhóm vũ trang, Cha đã bảo vệ những người yếu thế nhất: phụ nữ, thiếu nữ, và trẻ em.
- Đối với những anh chị em bất hạnh, đặc biệt những cơn đau nạn đói năm 1945, Cha đã vô lo tổ chức các hoạt động cứu trợ hiệu quả.
- Đối với công việc quản lý đất đai tập thể, Cha đã ra sức bảo vệ không vì lợi ích cá nhân, mà là để bảo vệ quyền lợi của người nghèo.
- Đối phó với nhiệm vụ của một mục tử trung quân chiên, Cha đã sống và chết vì niềm tin, Cha không phân xử, trái lại, luôn chạnh lòng thương xót mọi người, cho dù họ thuộc tầng xã hội nào, có quan điểm chính trị ra sao, hoặc về tín dụng nào…
- Là người yêu hòa bình và là bạn của mọi người, Cha không khinh hay thù ghét ai, và luôn từ chối tham gia các hành động vũ trang chống lại đồng bào của mình, dù thuộc phe phái nào, thậm chí còn từ chối vũ khí để tự vệ.
- Cha đã chết vì những lý tưởng trên đây, và mọi người đều biết đến Cha đều yêu mến, cho dù họ thuộc tôn giáo hay chính kiến khác nhau.
- Tuy nhiên, Cha đã trở thành thành công của một số ít người muốn chiếm đoạt tài sản của người nghèo.
5.2. Sự thật, Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp đã chết vì đức tin và để bảo vệ quyền lợi cho người nghèo
Người Công giáo bây giờ gọi Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp là Vị Tử đạo vì Cha đã hy sinh mạng sống của mình cho những người được giao phó cho Cha, để bảo vệ đức tin Kitô giáo, và các đức tính yêu thương, công bằng và hòa bình - là những điều không thể tách rời đức tin giáo.
Công giáo muốn tôn phong Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp là “ Chân tử đạo ” Cha đã thực hiện rõ qua cuộc sống và cái chết của mình Cơn sốt Phúc thật trong Phúc Âm: “Phúc cho anh em là những kẻ khó… Phúc cho anh em là những người hiện đang phải đói… Phúc cho anh em là những người hiện đang phải… Phúc cho anh em khi Con Người mà bị người ta, khai,,, và bị xóa như tên đồ xa…” 6, 20-22)
Nhà khấn Cha Francis Xavier Trương Bửu Diệp tại giáo xứ Cồn Phước, Chợ Mới
Tải file PDF tài liệu về tại đây!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét