Phương Pháp
GiảiThích Thánh Kinh
theo Khoa Học Xã Hội
Nghiên cứu Thánh Kinh theo phương pháp khoa học xã hội chú trọng đến
hoàn cảnh xã hội trong lịch sử của các tác giả tiên khởi và cộng đồng của họ để
biết về sự hiểu biết về xã hội học của bản văn Thánh Kinh. Các nhà Thần Học
Giải Phóng ở Nam
Thế Giới nằm bên dưới Bản Văn
(Phạm vi Xã Hội)
GIẢI THÍCH THEO
KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ GIẢI PHÓNG
Trình bày phương pháp:
Phạm vi xã hội của Thánh Kinh nói về cái thế giới nằm dưới
bản văn để đôi khi ám chỉ hoàn cảnh xã hội của tác giả và của các độc giả, là
những người đóng góp vào sự hình thành tác phẩm gốc và các giải thích các bản
văn Thánh Kinh sau đó.
Nghiên cứu Thánh Kinh theo phương pháp khoa học xã hội chú
trọng đến hoàn cảnh xã hội trong lịch sử của các tác giả tiên khởi và cộng đồng
của họ để biết về sự hiểu biết về xã hội học của bản văn Thánh Kinh. Tiếp cận này coi ngôn ngữ như phản ảnh các
thực thể xã hội. Các phương pháp và học thuyết xã hội, nhân chủng và đôi khi
tâm lý được dùng như dụng cụ để "nhìn xuống dưới bản văn" hầu hiểu
hoàn cảnh xã hội ảnh hưởng đến tác giả và bản văn thế nào. Bản văn Thánh Kinh
được đọc như một tiết lộ về các trào lưu, cơ chế, và xung đột xã hội, cũng như
vai trò của xã hội thời ấy, cùng một thông điệp cho độc giả thời nay cùng với
lịch sử xã hội riêng của họ.
Giải thích Thánh Kinh theo cách Giải Phóng nhấn mạnh nhiều
đến hoàn cảnh xã hội của độc giả Thánh Kinh hiện đại trong khi nghiên cứu tình
trạng xã hội của các thánh sử. Các nhà thần học Giải Phóng nhấn mạnh rằng độc
giả đang bị vướng mắc vào một hoàn cảnh xã hội và hoàn cảnh này sẽ hình thành
cách giải thích Thánh Kinh của họ. Các nhà thần học Giải Phóng đặc biệt lo ngại
rằng những người chiếm địa vị uy quyền, giàu sang và thế giá trong xã hội sẽ
không hiểu được cái thông điệp hùng hồn về giải phóng xã hội nằm trong các bản
văn Thánh Kinh. Các nhà thần học này lấy
việc Thiên Chúa giải phóng dân Israel Israel
Biện minh cho
phương pháp giải thích Thánh Kinh
theo thuyết xã hội
Đạo Công Giáo xác nhận diện xã hội của công trình của Thiên
Chúa trên thế gian. Hiến Chế về Hội Thánh (Lumen Gentium) công bố rõ ràng:
Thiên Chúa không thánh hóa con người và cứu chuộc họ chỉ như
những cá nhân không có liên hệ hay dính líu gì với nhau. (Lumen Gentium 9)
Tài liệu Giải Thích Thánh Kinh trong Hội Thánh chú thích về
phạm vi xã hội của việc giải thích Thánh Kinh như sau:
Để tự liên lạc, Lời của Thiên Chúa đã đâm rễ trong đời sống
của các cộng đồng nhân loại.
Bằng việc nhấn mạnh đến phương diện xã hội của ơn cứu độ của
Thiên Chúa, nhà chú giải Thánh Kinh Công Giáo sẵn sàng đón nhận việc nghiên cứu
kỹ lưỡng môi trường xã hội mà trong đó mặc khải đã xảy ra.
Giáo huấn xã hội của Công Giáo cũng dành chỗ cho những đóng
góp của việc giải thích Thánh Kinh theo Giải Phóng, mặc dù một vài phương diện
của khoa thần học này đã bị phê bình trong các giáo huấn của Hội Thánh. Giáo
huấn của Hội Thánh Công Giáo xác nhận "quyền ưu tiên của người nghèo"
là trọng tâm của khoa thần học Giải Phóng. Ngay cả trong những tài liệu vạch ra
một số sai lầm của khoa thần học Giải Phóng, Hội Thánh cũng xác quyết sự quan
trọng và giá trị của việc đọc Thánh Kinh theo nhãn quan và cảm nghiệm của người
nghèo, và sự cần thiết của việc giải phóng xã hội:
Một đóng góp rất tích cực, vì môn thần học này làm nổi bật
những khía cạnh của Lời Thiên Chúa mà sự phong phú của Lời này chúng ta vẫn
chưa hoàn toàn nắm được. (Thánh Bộ Tín
Lý Đức Tin, Giáo huấn về Sự Tự Do và Giải Phóng của Kitô hữu, 70)
Cảm nghĩ này cũng được vọng lại trong Giải Thích Thánh Kinh
trong Hội Thánh:
Thần học Giải Phóng bao gồm những yếu tố có giá trị chắc
chắn: một ý thức sâu xa về sự hiện diện của Thiên Chúa là Đấng cứu độ; sự khẳng
định về phương diện cộng đồng của Đức Tin; một ý thức cấp bách về sự cần thiết
của việc giải phóng bắt nguồn từ công bình và bác ái; một cách đọc Thánh Kinh
mới mẻ trong đó tìm cách làm cho Lời Thiên Chúa thành ánh sáng và của ăn cho
Dân Thiên Chúa giữa các cuộc đấu tranh và các niềm hy vọng của họ.
Giới hạn của
phương pháp giải thích Thánh Kinh
theo xã hội
Phân tích xã hội của thế giới Thánh Kinh phải luôn được tiến
hành với một ý thức rằng tiếp cận này có bản chất thử nghiệm. Chúng ta có một
sự hiểu biết rất giới hạn về các môi trường xã hội của các bản văn Thánh Kinh
và thường phải dùng các phương thức và lý thuyết được khai triển trong những
môi trường xã hội khác.
Giáo huấn của Hội Thánh Công Giáo cảnh cáo những điểm thần
học Giải Phóng quá đáng sau:
• Đơn giản hóa thông
điệp giải phóng của Thánh Kinh thành một thông điệp chỉ nhằm đến việc giải
phóng về kinh tế và chính trị, chứ không phải là một cuộc giải phóng toàn diện
gồm cả canh tân đời sống thiêng liêng và phục sinh vào sự sống môn đời.
• Đồng hóa Nước
Thiên Chúa với những chương trình chính trị, cách mạng, hay không tưởng nào đó.
• Áp dụng lý thuyết
này vào những cuộc đấu trang giai cấp đến nỗi phủ nhận sự hợp nhất của Dân
Thiên Chúa.
Phương Tiện
Một sách nhập môn về việc dùng Thánh Kinh trong Thần Học
Giải Phóng là sách do Norman K. Gottwald xuất bản, The Bible and Liberation.
Orbis, 1983.
Áp Dụng
• Câu bạn đọc cho
thấy gì về hoàn cảnh xã hội mà trong đó sách này được soạn thảo?
• Câu này có ám chỉ
gì về tình trạng kinh tế, chính trị và xã hội hiện đại không?
Tất cả những gì viết trong Sách Thánh
đều do Thiên Chúa linh
hứng,
và có ích cho việc giảng dạy,
biện bác, sửa dạy,
giáo dục để trở nên
công chính.
2 Tm 3,16
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét