SỨ ĐIỆP MÙA CHAY 2012 CỦA ĐTC BÊNÊDICTÔ 16

SỨ ĐIỆP MÙA CHAY 2012

CỦA ĐTC BÊNÊDICTÔ 16

"Chúng ta hãy quan tâm đối với nhau, để khích lệ nhau trong 
đức bác ái và các công việc lành” (Dt 10,24)

Anh chị em,

Một lần nữa mùa chay cống hiến cho chúng ta cơ  hội suy

tư  về nòng cốt đời sống Kitô, đó là đức bác ái. Thực vậy,

đây là thời kỳ thuận tiện để, nhờ  sự trợ giúp của Lời Chúa

và các Bí Tích, chúng ta  đổi mới hành trình  đức tin, trên

bình diện bản thân cũng như  cộng đồng. Đây là một hành

trình  được  đánh dấu bằng kinh nguyện và chia sẻ, thinh

lặng và chay tịnh, trong khi chờ đợi niềm vui Phục Sinh.

Năm nay, tôi muốn đề nghị  một vài suy tư  dưới ánh sáng

một văn bản ngắn của Kinh Thánh rút từ Thư  gửi Tín Hữu

Do Thái: ”Chúng ta hãy quan tâm đối với nhau để khích lệ

nhau trong  đức bác ái và trong việc lành” (10,24).  Đây là

một câu được đưa vào một đoạn văn trong đó tác giả sách

thánh nhắn nhủ hãy tín thác nơi Chúa Giêsu Kitô như  vị

Thượng Tế, Đấng đã đạt cho chúng ta ơn tha thứ và dẫn

đến Thiên Chúa. Thành quả việc  đón nhận Chúa Kitô là

một đời sống được phát triển theo 3 nhân đức hướng thần,

đó là: tiến đến gần Chúa ”với con tim chân thành trong sự

viên mãn của  đức tin” (c.22), giữ  vững ”việc tuyên xưng

niềm hy vọng của chúng ta” (c.23) luôn chú ý thi hành ”đức

bác ái và các việc lành” (c.24) cùng với các anh em khác.

Đoạn này cũng khẳng  định rằng  để nâng  đỡ cách cư  xử

theo tinh thần Tin Mừng như thế, điều quan trọng là tham

dự các buổi gặp gỡ phụng vụ và cầu nguyện của cộng

đoàn, hướng nhìn về  mục tiêu mai hậu là sự hiệp thông

trọn vẹn với Thiên Chúa (c.25). Tôi dừng lại ở câu 24: qua

vài chữ, câu này cống hiến một giáo huấn quí giá và luôn

thời sự  về 3 khía cạnh của đời sống Kitô, đó là quan tâm

đến tha nhân, tính chất hỗ  tương và sự thánh thiện bản

thân.

1. ”Chúng ta hãy quan tâm”: trách nhiệm đối với người

anh em.

Yếu tố đầu tiên là lời mời gọi ”hãy quan tâm”, hãy chú ý:

động từ Hy lạp dùng ở đây là Katanoein, có nghĩa là quan

sát kỹ  lưỡng, chú ý, nhìn một cách ý thức, nhận thức một

thực tại. Chúng ta thấy  động từ này trong Tin Mừng, khi

Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ hãy ”quan sát” chim trên

trời, tuy không làm việc vất vả, nhưng chúng vẫn  được

Chúa Quan Phòng ân cần chăm sóc (Xc Lc 12,24), và hãy

”nhận ra” cái xà trong mắt mình trước khi nhìn thấy cọng

rơm trong mắt của người anh em (Xc Lc 6,41). Chúng ta

cũng thấy động từ ấy trong một đoạn khác của Thư gửi Tín

hữu Do thái, như  lời mời gọi hãy ”chú ý đến Chúa Giêsu”

(3,1), là tông đồ  và  là  thượng tế  của đạo chúng ta. Vì thế,

động từ  mở đầu lời nhắn nhủ chúng ta, mời gọi hãy chăm

chú nhìn người khác, trước tiên là nhìn Chúa Giêsu, và chú

ý đối với nhau, đừng tỏ ra là người xa lạ  với nhau, đừng

dửng dưng về số phận của các anh em. Thực tế, ta thường

thấy trái độ trái ngược: dửng dưng, không tha thiết, những

thái độ này nảy sinh từ lòng ích kỷ, được che đậy bằng cái

vẻ ”tôn trọng đời tư của người khác”. Ngày nay, tiếng Chúa

cũng vang dội mạnh mẽ kêu gọi mỗi người chúng ta trở

thành những người canh giữ anh em mình (Xc St. 4,9),

thiết lập những quan hệ ân cần đối với nhau, quan tâm đến

thiện ích của tha nhân và của mọi người. Đại giới răn yêu

thương tha nhân đòi hỏi và yêu cầu chúng ta hãy ý thức

mình có trách nhiệm đối với những người là thụ  tạo và là

con Thiên Chúa, giống như ta: là anh em với nhau trong tư

là người, và trong nhiều trường hợp, là anh em đồng đạo

với nhau, phải làm cho chúng ta nhìn thấy nơi tha nhân như

một bản thân khác của mình,  được Chúa yêu thương vô

biên. Nếu chúng ta vun trồng cái nhìn này về tình huynh đệ,

liên đới, công bằng, thì lòng từ bi và cảm thông sẽ tự nhiên

nảy sinh từ con tim chúng ta. Vị Tôi Tớ Chúa Phaolô 6 đã

khẳng định rằng thế giới ngày nay đau khổ nhất là vì thiếu

tình huynh đệ: ”Thế giới bệnh hoạn. Bệnh của thế giới này

không phải do sự phung phí tài nguyên hoặc vì một số

người vơ vét của cải, nhưng là do sự thiếu tình huynh đệ

giữa con người và các dân tộc với nhau” (Thông điệp ”Phát

triển các dân tộc” - 26/3/1967-, n.66).

Sự quan tâm đến người khác bao gồm ước muốn cho họ

điều thiện hảo, dưới mọi khía cạnh: thể lý, luân lý và tinh

thần. Nền văn hóa hiện đại dường như đã đánh mất ý thức

thiện và ác, giữa lúc cần phải tái mạnh mẽ khẳng định rằng

sự thiện hiện hữu và chiến thắng vì Thiên Chúa là ”Đấng tốt

lành và làm điều thiện” (Tv 119,68). Sự thiện là điều khơi

dậy, bảo vệ và thăng tiến sự  sống, tình huynh đệ và hiệp

thông. Trách nhiệm  đối với tha nhân như thế có nghĩa là

muốn và làm điều thiện cho họ, mong ước họ  cũng được

cởi mở đối với tiêu chuẩn điều thiện; quan tâm đến anh em

có nghĩa là mở  rộng  đôi mắt trước những thiếu thốn của

họ. Kinh Thánh cảnh giác về nguy cơ con tim chai  đá,

không còn nhạy cảm về tinh thần, làm cho ta mù quáng

trước những đau khổ  của tha nhân. Thánh Luca thánh sử

kể lại hai dụ ngôn của Chúa Giêsu trong đó có trình bày hai

thí dụ về tình trạng như thế có thể xảy ra trong tâm hồn con

người. Trong dụ ngôn người Samaritano nhân lành, vị tư tế

và thầy Lêvi ”đi tránh qua bên kia”, dửng dưng  đối với

người bị  cướp bóc lột và  đánh  đập (Xc Lc 10,30-32), và

trong dụ ngôn người giàu sụ, người này đầy ứ  của cải nên

không nhìn thấy thân phận của ông Lazzarô nghèo khổ

chết  đói trước cửa nhà ông (Xc Lc 16,19). Trong cả hai

trường hợp chúng ta thấy thế nào điều là trái ngược với sự

”quan tâm”, với cái nhìn yêu thương và cảm thông. Điều gì

ngăn cản cái nhìn nhân đạo và yêu thương như thế đối với

người anh em? Thường thường đó là sự giàu có vật chất

và sự quá  đầy  đủ, nhưng cũng có thái  độ đặt tư  lợi và

những bận tâm của mình lên trên hết. Không bao giờ chúng

ta được thiếu khả  năng ”có lòng từ bi” đối với người đau

khổ: không bao giờ con tim chúng ta được phép bị mất hút

trong những sự vật và các vấn đề của mình đến độ trở nên

điếc đối với tiếng kêu của người nghèo. Trái lại, chính tâm

hồn khiêm tốn và kinh nghiệm bản thân về đau khổ có thể

tỏ ra là nguồn mạch sự thức tỉnh nội tâm về  sự  cảm thông

và thương cảm: ”Người công chính nhìn nhận quyền của

người lầm than, trái lại kẻ gian ác không nghe tiếng nói của

lý trí” (Cn 29,7). Như thế ta hiểu hạnh phúc ”của những

người khóc lóc” (Mt 5,4), nghĩa là những người có khả

năng ra khỏi chính mình để  cảm động trước đau khổ  của

tha nhân. Gặp gỡ  với tha nhân và mở  rộng con tim đối với

nhu cầu của họ chính là một cơ  hội  để được cứu  độ và

hạnh phúc thật.

Sự ”quan tâm” đến người anh em như thế  cũng bao gồm

sự ân cần đồi với thiện ích thiêng liêng của họ. Và ở đây,

tôi muốn nhắc nhớ  một khía cạnh của đời sống Kitô giáo

mà tôi thấy dường như  bị lãng quên:  đó là sự  sửa lỗi

huyhnh đệ nhắm đến sự sống đời đời. Nói chung ngày nay

người ta rất nhạy cảm đối với những bài nói về  sự chăm

sóc và tình bác ái đối với thiện ích thể lý và vật chất của tha

nhân, nhưng người ta lại hầu như hoàn toàn im lặng về

trách nhiệm tinh thần đối với anh em mình. Trong Giáo Hội

sơ khai và trong các cộng đoàn thực sự trưởng thành trong

đức tin không có thái độ như thế; trong các cộng đồng ấy

người ta không những quan tâm đến sức khỏe thể xác của

người anh em, nhưng cả  sức khỏe tâm hồn của người ấy

nữa. Trong Kinh Thánh chúng ta đọc thấy rằng: ”Hãy khiển

trách người khôn ngoan và họ  sẽ biết ơn bạn. Hãy khuyên

bảo người khôn ngoan và họ càng khôn ngoan hơn; hãy

dạy dỗ người công chính và họ  sẽ gia tăng kiến thức” (Cn

9,8ss). Chính Chúa Kitô  đã truyền phải chính  đốn người

anh em đang phạm tội (Xc Mt 18,15). Động từ dùng để định

nghĩa sự sửa lỗi huynh đệ - elenchein - cũng là động từ chỉ

sứ  vụ ngôn sứ  tố giác của các Kitô hữu đối với một thế  hệ

chiều theo điều ác (Xc Ep 5,11). Truyền thống của Giáo Hội

đã liệt kê việc khuyên bảo tội nhân vào số những hành

động từ bi về tinh thần (thương linh hồn bẩy mối).  Điều

quan trọng là phục hồi chiều kích này của đức bác ái Kitô.

Không được im lặng trước sự ác. Ở đây tôi nghĩ đến thái

độ của những tín hữu Kitô, vì tôn trọng người khác hoặc vì

tiện ích, họ chiều theo não trạng chung, thay vì cảnh giác

anh em mình về những lối suy nghĩ và hành  động trái

ngược với sự thật và không theo con  đường sự thiện.

Nhưng sự khiển trách theo tinh Kitô không bao giờ do sự

thúc đẩy của tinh thần kết án hoặc trách cứ; nhưng luôn do

sự thúc đẩy của tình thương và lòng từ bi, nảy sinh từ  sự

ân cần thực sự đối với thiện ích của người anh em. Thánh

Phaolô tông đồ quả quyết: ”Nếu có người nào bất chợt bị

bắt gặp phạm lỗi nào, thì anh chị em là những người có

Thần Khi hãy sửa chữa họ  với tinh thần dịu dàng. Và bạn

hãy cảnh giác đối với chính mình để chính bạn khỏi bị cám

dỗ” (Gl 6,1). Trong thế giới chúng ta bị thấm nhiễm xu

hướng cá nhân chủ nghĩa, cần phải tái khám phá tầm quan

trọng của sự  sửa lỗi huynh đệ, để cùng nhau tiến bước về

sự thánh thiện. Thậm chí ”người công chính sa ngã 7 lần”

(Cn 24,16) như Kinh Thánh đã nói, và tất cả chúng ta đều

là người yếu đuối và thiếu sót (Xc 1 Ga 1,8). Vì thế, thật là

rất hữu ích khi giúp đỡ và để cho mình được giúp đỡ có cái

nhìn chân thực về  bản thân mình,  để  cải tiến chính cuộc

sống của mình và tiến bước ngay thẳng hơn trên con

đường của Chúa. Chúng ta luôn cần có một cái nhìn yêu

thương và sửa chữa, nhận biết và nhìn nhận, phân định và

tha thứ (Xc Lc 22,61), như Thiên Chúa đã và đang làm với

mỗi người chúng ta.

2. ”Đối với nhau”: ơn hỗ tương với nhau”.

Sự ”canh giữ” đối với tha nhân như thế tương phản với não

trạng thu hẹp cuộc sống vào chiều kích trần thế, không để ý

đến viễn tượng mai hậu và chấp nhận bất kỳ chọn lựa luân

lý nào nhân danh tự do cá nhân. Một xã hội như ngày nay

có thể trở nên điếc đối với những đau khổ thể lý cũng như

những đòi hỏi tinh thần và luân lý của cuộc sống. Nhưng

cộng động Kitô không thể như  vậy! Thánh Phaolô Tông đồ

mời gọi tìm kiếm  điều dẫn tới ”hòa bình và xây dựng lẫn

nhau” (Rm 14,19), giúp  đỡ ”tha nhân trong  điều thiện  để

xây dựng họ” (ibid. 15,2), không tìm tư lợi, ”nhưng là lợi ích

của nhiều người, để họ đạt tới ơn cứu độ” (1 Cr 10,33). Sự

sửa lỗi và khuyên nhủ nhau trong tinh thần khiêm tốn và

bác ái như thế phải là thành phần đời sống của cộng đoàn

Kitô.

Các môn đệ  của Chúa, kết hiệp với Chúa Kitô qua Thánh

Thể, sống trong một sự hiệp thông liên kết họ với nhau như

chi thể  của cùng một thân mình. Điều này có nghĩa là tha

nhân thuộc về tôi, cuộc sống, phần rỗi của họ liên hệ  tới

cuộc sống và phần rỗi của tôi. Ở đây chúng ta động chạm

đến một yếu tố  rất sâu xa của tình hiệp thông: cuộc sống

của chúng ta có liên hệ  tới cuộc sống của người khác,

trong  điều thiện cũng như trong  điều ác; tội lỗi cũng như

những việc lành bác ái đều có một chiều kích xã hội. Trong

Giáo Hội, Nhiệm thể  của Chúa Kitô diễn ra sự  hỗ  tương

như thế: cộng đồng không ngừng làm việc thống hối và kêu

cầu ơn tha thứ vì những tội lỗi của con cái mình, nhưng

cũng luôn vui mừng hân hoan vì chứng tá nhân đức và bác

ái  được triển nở  nơi mình. Thánh Phaolô quả quyết ”Các

chi thể chăm sóc lẫn nhau” (1 Cr 12,25), vì chúng ta là một

thân mình. Đức bác ái đối với anh em, như được diễn tả

qua việc làm phúc - là việc thực hành tiêu biểu trong mùa

chay, cùng với kinh nguyện và chay tịnh - ăn rễ sâu trong

sự cùng thuộc về thân mình như  vậy. Cả khi lo lắng cụ thể

cho những người nghèo khổ nhất, mỗi tín hữu Kitô có thể

biểu lộ  sự tham phần của mình vào thân thể duy nhất là

Giáo Hội. Quan tâm đến tha nhân trong tinh thần hỗ  tương

cũng là nhìn nhận điều thiện hảo mà Chúa làm nơi họ và

cùng với họ  cảm tạ vì những kỳ công ân phúc mà Thiên

Chúa nhân lành và toàn năng tiếp tục thực hiện nơi các con

cái của Ngài. Khi một Kitô hữu nhận thấy nơi tha nhận hoạt

động của Chúa Thánh Linh, thì họ không thể không vui

mừng vì  điều  đó và tôn vinh Chúa Cha trên trời (Xc Mt

5,16).

3. ”Để khích lệ  lẫn nhau trong đức bác ái và trong việc

lành”: cùng nhau tiến bước trong sự thánh thiện.  97

Thành ngữ này của Thư  gửi Tín Hữu Do thái (10,24) thúc

đẩy chúng ta cứu xét  ơn kêu gọi tất cả  mọi người nên

thánh, hành trình liên lỷ trong đời sống thiêng liêng, khao

khát những đoàn sủng cao cả  hơn và một đức bác ái ngày

càng cao và phong phú hơn (Xc 1 Cr 12,31-13-13). Sự

quan tâm đối với nhau có mục đích là thúc đẩy nhau tiến

đến một tình yêu thương thực sự  hữu hiệu ngày càng

mạnh mẽ  hơn, ”như ánh sáng bình minh gia tăng huy

hoàng cho  đến chiều” (Cn 4,18), trong khi chờ đợi sống

ngày không bao giờ tàn trong Thiên Chúa. Thời gian được

ban cho chúng ta trong cuộc sống thật là quí giá để khám

phá và chu toàn việc lành, trong tình yêu Thiên Chúa. Như

thế chính Giáo Hội tăng trưởng và phát triển để đạt tới sự

trưởng thành trọn vẹn của Chúa Kitô (Xc Ep 4,13). Chính

trong viễn tượng tăng trưởng năng  động như thế có lời

chúng ta khuyên bảo và khích lệ nhau đạt tới tình yêu viên

mãn và các việc lành.

Đáng tiếc là vẫn luôn có cám dỗ sống trong nguội lạnh, bóp

nghẹt Thánh Linh, từ khước không làm sinh lợi những nén

bạc đã được ban cho chúng ta để mưu ích cho bản thân và

tha nhân (Xc Mt 25,25ss). Tất cả chúng ta  đã nhận

lãnh những phong phú tinh thần hoặc thể chất hữu ích để

chu toàn kế hoạch của Chúa, để  mưu ích cho Giáo Hội và

phần rỗi bản thân (Xc Lc 12,21b; 1 Tm 6,18). Các bậc thầy

linh đạo nhắc nhớ  rằng trong cuộc sống  đức tin ai không

tiến tức là lùi. Anh chị em thân mến, chúng ta hãy đón nhận

lời mời gọi luôn có tính chất thời, đó là hướng đến ”mức độ

cao của  đời sống Kitô” (Gioan Phaolô 2, Tông thư Ngàn

Năm mới đang đến - 6/1/2001-, n.31). Sự khôn ngoan của

Giáo hội - khi nhìn nhận và công bố chân phúc và sự thánh

thiện của một số Kitô hữu gương mẫu-, cũng có mục đích

khơi dậy ước muốn noi gương nhân đức của các vị. Thánh

Phaolô nhắn nhủ: ”Anh chị em hãy thi đua quí chuộng lẫn

nhau” (Rm 12,10).

”Đứng trước một thế giới đang đòi hỏi các tín hữu Kitô một

chứng tá  được  đổi mới về tình yêu thương và lòng trung

thành với Chúa, tất cả chúng ta cảm thấy sự cấp thiết phải

nỗ  lực thi nhau làm việc bác ái, phục vụ và làm việc lành

(Xc Dt 6,10). Lời kêu gọi này đặc biệt mạnh mẽ trong mùa

thánh chuẩn bị  mừng lễ Phục Sinh”. Với lời cầu chúc một

Mùa Chay thánh thiện và phong phú, tôi phó thác anh chị

em cho Đức Trinh Nữ Maria và thành tâm ban Phép Lành

Tòa Thánh cho tất cả mọi người.

Vatican ngày 3 tháng 11 năm 2011

 Biển Đức 16, Giáo Hoàng

Lm. Trần Đức Anh OP (chuyển ngữ)