Lễ Thánh Gia, Giáo hội mời gọi mỗi gia đình Công Giáo hướng về gia đình Nadarét để cùng nhau: “Xây dựng gia đình mình thành ngôi nhà thờ phượng Chúa, trường dạy đức tin, và mái ấm tình thương” (x.Thư Mục Vụ Năm Đức Tin HĐGMVN).

1. Gia đình “ngôi nhà thờ phượng Chúa”

Công Đồng Vaticanô II đã ví “gia đình như một Hội Thánh nhỏ” (Hiến chế Ánh sáng muôn dân, số 11).Thánh Gioan Phaolô II định nghĩa: “Gia đình là Hội Thánh tại gia” (Tông huấn đời sống gia đình, số 11).

Gia đình là Hội Thánh tại gia, bởi lẽ: Chúa Giêsu đã sinh ra và lớn lên trong gia đình Nadarét,có Thánh Giuse và Đức Mẹ.Thánh gia là mẫu mực cho mọi gia đình. Gia đình Công Giáo là trường học đức tin đầu tiên, là môi trường sống các bí tích và thực hành các nhân đức Kitô giáo. Cha mẹ là những nhà giáo dục đầu tiên và chính yếu của con cái. Gia đình là cộng đoàn thờ phượng Thiên Chúa.

Qua đời sống cầu nguyện, lãnh nhận các bí tích, gia đình toả sáng sự bình an, trổ sinh nhiều hoa trái thánh thiện. Để trở thành Hội Thánh tại gia, mỗi thành viên phải ý thức về căn tính cao cả và chức năng quan trọng của mình. Mỗi ngày thể hiện rõ nét hơn những tính chất căn bản của Hội Thánh tại gia như hiệp thông, liên đới, yêu thương, thuận hoà, tôn ti trật tự, kinh nguyện sáng tối, sống phục vụ và làm chứng nhân Tin Mừng.

2. Gia đình “trường dạy đức tin”

Tin Mừng Lễ Thánh Gia kể chuyện: gia đình Thánh Giuse, Mẹ Maria và Chúa Giêsu đi hành hương lên Giêrusalem. Hai ông bà là người sùng đạo, tuân giữ lề luật cách trung tín. Theo luật quy định, người Do thái phải hành hương về Đền Thánh “mỗi năm ba lần mọi người nam phải trình diện trước Đấng Toàn Năng là Đức Chúa”. Chúa Giêsu lên 12 tuổi, cùng cha mẹ và đoàn hành hương tiến về Đền Thờ theo tập tục ngày lễ. Đối với người Do thái, 12 tuổi là tuổi trưởng thành. Chúa Giêsu bộc lộ sự khôn ngoan trước các bậc thông thái. Sau khi dự lễ vượt qua, Người ở lại Đền Thờ tranh luận với các tiến sĩ luật “mọi kẻ nghe Ngài đều sửng sốt về trí thông minh và các lời Ngài đối đáp”. Sau đó cả gia đình trở về Nadarét “Chúa Giêsu hằng vâng phục hai ông bà”. Con Thiên Chúa làm người và thuộc về một gia đình, một mái ấm có cha có mẹ. Con Thiên Chúa đã lớn lên trong bầu khí gia đình. Mái nhà là trường học đầu tiên. Cha mẹ là thầy cô căn bản. Đức Giêsu lớn dần về mọi mặt trong Thánh Gia đạo hạnh. 30 năm sống dưới mái nhà Nadarét, Đức Giêsu đã thành một người chín chắn và trưởng thành, sẵn sàng lãnh nhận sứ vụ Chúa Cha trao phó. Đức Giêsu đã học nơi Thánh Giuse tinh thần lao động miệt mài, tâm tình tín thác và luôn thi hành thánh ý Thiên Chúa, lòng nhiệt thành chu toàn trách nhiệm đối với gia đình. Đức Giêsu học nơi Đức Mẹ nét đẹp hiền lành đơn sơ tế nhị, tận tụy phục vụ, tin tưởng phó thác, cầu nguyện thâm trầm.Nếp sống đạo đức của cha mẹ đã ảnh hưởng sâu xa đến cuộc đời Đức Giêsu. Người thừa hưởng nơi cha mẹ lòng yêu mến lề luật, gắn bó với Đền Thờ, thói quen siêng năng nghe và đọc Lời Chúa. Người học nơi cha mẹ tâm tình vâng phục thánh ý Chúa, thái độ hiền lành khiêm nhường, tinh thần phục vụ quên mình, chuyên chăm làm việc, ân cần âu yếm đối với con cái. Gia sản quý báu từ Thánh Gia bàng bạc trong những lời Người giảng dạy, trong đời sống của Người.

Gia đình là nơi trẻ em và thanh thiếu niên hấp thụ nền giáo lý chân chính từ cha mẹ.Công đồng Vaticanô II mong muốn các bậc cha mẹ là những người đầu tiên “dùng gương lành và lời nói truyền dạy đức tin cho con cái”. (Hiến chế tín lý về Giáo hội, số 11).Gia đình chu toàn được sứ mệnh cao cả này nhờ yêu thương,cùng nhau học hỏi và cầu nguyện để hạt giống đức tin được triển nở (Sắc lệnh tông đồ giáo dân, số 11). Cha mẹ chăm lo giáo dục nhân bản và giáo dục tâm linh cho con cái.Với con cái, cha mẹ là những sứ giả đầu tiên của Chúa (GLTC # 2225). Hạt giống đức tin nơi trẻ em được gieo và chăm sóc trong môi trường gia đình sẽ phát triển thành cây đức tin.Gia đình là vườn ươm, là thửa đất tốt. Dạy giáo lý như cung cấp chất dinh dưỡng. Tuỳ theo mức độ hấp thụ, tuỳ theo thời điểm, cây đức tin nơi đứa trẻ sẽ phát triển và đơm bông kết trái. Dạy giáo lý tại gia đình, cha mẹ góp phần với Hội Thánh trong sứ vụ đào tạo đức tin cho con cái.

3. Gia đình “mái ấm tình thương”.

Gia đình là cộng đoàn hiệp thông và liên đới chặt chẽ giữa các thành viên với nhau, bình đẳng về phẩm giá, về ơn gọi trước mặt Chúa và trước mặt nhau. Nhờ đó gia đình trở nên mái ấm với cuộc sống an hoà, yêu thương đầm ấm, chia sẻ, giúp đỡ, hy sinh quên mình vì hạnh phúc của nhau.Hãy gìn giữ mái ấm gia đình. Hãy đặt ưu tiên cho hạnh phúc gia đình.

Ngày nay, trong xã hội tiêu thụ, vì bận rộn với công việc kiếm tiền, một số cha mẹ không gần gũi, không dành thời giờ cho con cái. Vì thế, chúng cảm thấy bị bỏ rơi, thiếu tình thương. Theo mức độ, con cái sẽ lâm bệnh chán nãn, buồn phiền, không thích học nữa, lỳ lợm, xấc láo, ích kỷ, vô cảm, đua đòi thiếu suy nghĩ.Một số phụ huynh chỉ mong con mình học giỏi, thành đạt, kiếm được nhiều tiền. Họ ít quan tâm đến đời sống đạo đức của con, không lo giáo dục đức tin cho con. Có cha mẹ quan niệm, lo cho con được Xưng Tội, Rước Lễ, Thêm Sức là đủ rồi; vì thế có những em sau khi Thêm Sức là bỏ nhà thờ. Sự đa dạng của vi tính và internet quá hấp dẫn lôi kéo con cái chúng ta ra khỏi thực tế và lao vào thế giới ảo, lối sống ảo. Lối sống hiện đại cũng dễ đánh mất bầu khí mái ấm. Mỗi người có một phòng riêng, một thế giới riêng nên mọi người ít quan tâm đến nhau, ít giúp đỡ nhau. “Một gia đình mà hiếm khi mọi người ngồi ăn chung với nhau, hoặc giả có cùng ngồi quanh bàn ăn thì chẳng ai mở miệng trò chuyện với ai, bởi lẽ họ còn đang bận dán mắt vào màn ảnh truyền hình, hoặc đang mê mải với điện thoại thông minh, thế thì gia đình đó không còn đúng nghĩa là một gia đình nữa. Khi ngồi tại bàn ăn mà con cái cứ dán mắt vào máy tính hay điện thoại thông minh và không lắng nghe người khác, thì đó không phải là gia đình nữa, mà là một nhà hưu dưỡng”. (x.Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói về mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình quanh bàn ăn trong buổi tiếp kiến chung ngày 11.11.2015, tại quảng trường Thánh Phêrô).

Các bậc phụ huynh xin hãy nhớ, sức mạnh của sự hiệp nhất các thành viên và đồng hành với nhau trong đức tin làm thành mái ấm gia đình cao quý. Chính tình yêu từ mái ấm sẽ làm trổ sinh hoa trái cho đời sống gia đình. “Gia đình vẫn là cái nôi thông truyền đức tin cho con cái, là trường dạy giáo lý đầu tiên cho thế hệ trẻ, là nơi đào tạo những Kitô hữu vững mạnh trong đức tin và gương mẫu trong đời sống đạo đức”.Từ mái ấm gia đình, cha mẹ con cái siêng năng tham dự Thánh Lễ, chuyên chăm Kinh Hạt tại gia, biết dùng Lời Chúa làm ánh sáng soi đường chỉ lối, luôn sống hoà thuận yêu thương nhau.Theo gương Thánh Gia, mỗi gia đình hãy nỗ lực thực thi lời mời gọi của HĐGMVN: “Ngày nay, dù phải đối diện với nhiều lo toan trong cuộc sống, xin anh chị em cố gắng duy trì và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình Công Giáo”.

Bài đọc 1 và bài Tin Mừng hôm nay, có thể nói, có chung một cốt chuyện: Cha mẹ đưa Samuen cùng với của lễ là “một con bò mộng ba tuổi, hai thùng bột và một bầu da đầy rượu” lên đền thờ và dâng cho Đức Chúa. “Hằng năm, cha mẹ Đức Giêsu trẩy hội đền Giêrusalem mừng lễ Vượt Qua. Khi Người được mười hai tuổi, cả gia đình cùng lên đền, như người ta thường làm trong ngày lễ”. Cả hai bài đọc chỉ ra vai trò quan trọng nhất của cha mẹ trong gia đình, đó là: đưa con của mình đến đền thờ để dâng cho Thiên Chúa. Nói một cách khác, vai trò của cha mẹ là dạy con cái biết kính sợ Đức Chúa và bước theo đường lối của Ngài. Nhiều khi quá bận rộn với công việc làm ăn, các bậc làm cha mẹ quên mất vai trò là “nhà giáo dục đầu tiên của đức tin cho con cái mình,” và là “những người xây dựng một mái ấm tình thương nơi con cái học yêu và biết được yêu”.

Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã nói:“Hôn nhân tự bản chất là một Phúc Âm, một tin vui cho thế giới ngày nay, cách riêng cho thế giới đang bị mất đi nền văn hóa Kitô giáo”. Hôm nay giáo xứ chúng ta cử hành lễ Thánh Gia, kỷ niệm hôn phối cho các gia đình, chúng ta lại một lần nữa khẳng định lời của ĐTC, khi nhớ lại niềm vui và hạnh phúc của buổi đầu cử hành nghi thức hôn phối, tiệc tùng linh đình, khách khứa đông vui chúc mừng đôi tân hôn trăm năm hạnh phúc…Và tạ ơn Chúa, vì kinh qua bao nhiêu thăng trầm của đời sống gia đình, chúng ta vẫn giữ cho gia đình đậm chất tin mừng.

Từ niềm tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi, Giáo Hội khám phá ra kho tàng quý giá khi nhận biết Thiên Chúa là tình yêu. Tình yêu không đơn độc, nhưng là hiệp thông trao ban giữa Ba Ngôi Thiên Chúa. Gia đình Thiên Chúa Ba Ngôi là mẫu mực nền tảng của hôn nhân gia đình. Và khi Thiên Chúa tạo dựng nên con người theo hình ảnh của Ngài, có nam, có nữ, Ngài mời gọi họ sống yêu thương và hiệp thông. Yêu thương hiệp thông chính là bản chất con người. Vì thế, hôn nhân gia đình không thể bị phá hủy dù bị tấn công tứ bề do chủ nghĩa cá nhân hôm nay. Hơn nữa Thiên Chúa tiếp tục bảo vệ hôn nhân qua các nguồn ân sủng của bí tích trong Giáo Hội. Qua Giáo Hội, chúng ta được làm con của Thiên Chúa, lớn lên trong Chúa Thánh Thần, được dưỡng nuôi bằng chính Thánh Thể Chúa, tha thứ và chữa lành, chuẩn bị cho đời sống gia đình và chúc phúc qua bí tích hôn phối, được Giáo Hội đồng hành trong suốt đời sống hôn nhân gia đình. Đó là tin mừng và hạnh phúc lớn lao của gia đình Kitô hữu.

Nhìn vào Thánh Gia Thất, mỗi gia đình hãy học bài học tuân giữ lề luật thánh: “Khi đã đến ngày lễ thanh tẩy của các ngài theo luật Môsê, Bà Maria và Ông Giuse đã đem con lên Giêrusalem để tiến dâng cho Thiên Chúa”. Để bảo vệ kho tàng thánh, ân sủng của bí tích hôn phối mà Giáo Hội có những luật lệ. Luật lệ bảo vệ nét đẹp của gia đình, chứ không phải những rào cản khống chế tự do của con người. Khiêm tốn tuân theo lề luật của Giáo Hội về hôn nhân hôm nay là cả một thách thức lớn, nhưng đó là phương cách để ở lại trong nhà thờ, tức là Giáo Hội và tôn vinh kho tàng thánh của gia đình là Thiên Chúa Ba Ngôi.

Những năm qua, Giáo hội ưu tư và mục vụ giúp các gia đình trẻ khám phá ra ý nghĩa và ơn gọi của mình. Thao thức ấy của Giáo hội được diễn tả qua các chỉ dẫn của Thượng Hội Đồng Giám Mục về năm gia đình. Tông huấn Amoris laetitia – Niềm vui yêu thương của Đức Thánh Cha Phanxicô là kim chỉ nam trong việc huấn luyện cho những ai đang ở giai đoạn đính hôn. Các bậc cha mẹ luôn có ảnh hưởng trên sự phát triển của con cái, về điều tốt cũng như điều xấu. Vì thế, việc tốt nhất là các bậc làm cha làm mẹ hãy đảm nhận trách nhiệm này và thực hiện việc giáo dục cách ý thức, nhiệt thành, hữu lý và phù hợp. (x.Tông huấn Amoris Laetitia chương VII: Củng cố việc giáo dục con cái).

Gia đình là nơi thể hiện niềm vui tình yêu trong đời sống hằng ngày, từ đó sẽ là “vườn ươm” các nhân đức, là “nơi đào tạo” nhân bản và tâm linh cho con cái, để trở thành một Hội Thánh tại gia.