Bầu trời đêm hài nhi Giêsu sinh ra, như Phúc âm thuật lại, chan hòa ánh sáng chiếu tỏa, rồi có cả đoàn các Thiên Thần xuất hiện ca hát mừng Hài nhi Giêsu, Con Thiên Chúa mở mắt chào đời trên trần gian.

Nhưng khán giả giữa khung cảnh biến cố huy hoàng tưng bừng đó lại hoàn toàn trái ngược. Khán giả trong đêm biến cố trời đất đó không ai hơn là các người chăn chiên cừu, hay quen gọi là các mục đồng chăn giữ các con thú vật, ngoài cánh đồng.

Các người mục đồng sinh sống nay đây mai đó với đàn thú vật trên cánh đồng có cỏ xanh tươi cho thú vật ăn. Đời sống của họ từ quần áo ăn mặc, thức ăn hằng ngày cho tới đồ dùng, nền học vấn rất thấp hay mù chữ nữa, không gì khác hơn là nghèo nàn, đơn giản thô thiển cùng cũ kỹ lạc hậu, có khi dơ bẩn nữa. Không mấy người trong xã hội muốn tiếp xúc hay gần gũi với họ. Đời sống của họ được nhìn đánh giá thấp. Họ được kể là những người sống bên cạnh lề đời sống xã hội.

Nhưng họ đã trở thành những khán giả trong đêm Hài nhi Giêsu sinh ra làm người trên trần gian. Hài nhi Giêsu, Con Thiên Chúa, đã chào đời ngay trong hang hầm, mà họ đã sửa dọn cho súc vật trú ngụ vào ban đêm.

Hai hình ảnh hoàn toàn trái ngược chiều nhau: Giêsu, đấng Thánh cao cả toàn năng giầu sang sinh ra giữa các người mục đồng nghèo hèn.

Vẻ huy hoàng của ánh sáng chiếu soi cùng lời ca hát của các Thiên Thần vang dậy khắp bầu trời chỉ có các người mục đồng vừa nghèo lại vừa ít học kém văn hóa chứng kiến theo dõi.

Như thế, ngoài Mẹ Maria và Thánh Giuse ra, chỉ có các người mục đồng thức đêm canh giữ đàn súc vật là những người đầu tiên được Thiên Thần báo cho biết tin mừng Chúa Giêsu sinh ra giữa họ, và chỉ có họ đã chứng kiến biến cố thần thánh đó.

Họ là những người nghèo sống cực khổ hầu như bên cạnh đời sống xã hội, có khi bị khinh thường. Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa, sinh ra giữa họ nhấn mạnh nói lên sự liên đới, sự an ủi cho họ, những người nghèo khổ cùng bị khinh thường. Biến cố thần thánh Vị Cứu Thế sinh ra giữa họ muốn mang đến cho họ sứ điệp được giải thoát khỏi sự mặc cảm bị coi thường khinh dể.

Vì họ cũng là con người, công trình do Thiên Chúa sinh thành nuôi dưỡng như mọi người, mọi công trình tạo dựng trong thiên nhiên.

Dù hình ảnh về đời sống các người mục đồng trong xã hội bị nhìn dưới con mắt tiêu cực, nhưng cũng có cái nhìn mang tính tích cực về họ nữa.

Trong Kinh thánh các vị Tổ phụ ngày xưa là những người mục đồng, như thánh tiên tri Môse, Vua Đavid. Nơi Thánh vịnh 23, Thiên Chúa được ca ngợi là vị mục đồng chăn dắt đàn chiên. Ngôn sứ Micha thuật lại Thiên Chúa hứa ban cho dân của Ngài đấng cứu tinh sinh ra là một người mục đồng chăn dắt nuôi dưỡng họ.

Trong văn hóa Hylạp có suy luận, mục đồng là những người đã khám phá ra nơi trẻ sơ sinh thuộc hàng vua chúa thần thánh, cùng cho rằng Thiên Chúa, đã mặc khải cho các mục đồng những bí ẩn nhiệm mầu. Origines dựa trên suy luận đó đã tin rằng các Thiên Thần trước hết đã loan báo tin vui mừng cho các người mục đồng. Vì họ là những người nghèo, nhưng tâm hồn đơn sơ nhạy bén cho lời của Thiên Chúa thần thánh.

Trong nhiều nền văn hóa nhân loại hình ảnh người mục đồng tựa như hình ảnh một người cha có tầm nhìn bao quát cùng lo lắng săn sóc của người mang trách nhiệm lo cho người khác.

Người mục đồng lo cho sức khỏe đàn súc vật của mình. Họ đẫn đưa chúng đến nơi có cỏ ăn, có nước uống, canh giữ bảo vệ chúng ban ngày cũng như ban đêm trước những nguy cơ hiểm nghèo, như trước các thú dữ đe dọa đến cắn thương tích hay xâu xé ăn thịt…

Chúa Giêsu sinh ra giữa các người mục đồng, và sau này ra đi rao giảng tình yêu nước Thiên Chúa cũng đã tự nhận mình là người mục đồng nhân lành, lo cho đời sống đàn chiên. (Ga 10, 11-14).

Mừng lễ Chúa Giáng sinh

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long