CHÚA NHẬT- LỄ CHÚA THÁNH THẦN HIỆN XUỐNG năm A (phần I)

CHÚA NHẬT- LỄ CHÚA THÁNH THẦN HIỆN XUỐNG năm A

(phần I)

Thánh Lễ Vọng:

Các bài đọc này đọc trong Thánh Lễ cử hành vào chiều thứ Bảy, hoặc trước hay sau Kinh Chiều I của Chúa Nhật lễ Hiện Xuống.

Bài Ðọc I: Xh 19,3-8a. 16-20b

"Trước mắt toàn dân, Chúa sẽ ngự xuống trên núi Sinai"

Bài trích sách Xuất Hành.

Trong những ngày ấy, Môisen lên cùng Thiên Chúa.

Từ trên núi, Chúa gọi ông và bảo: "Ngươi hãy nói với nhà Giacób, và thông báo cho con cái Israel thế này: "Chính các ngươi đã thấy những gì Ta làm cho người Ai cập. Ta đã mang các ngươi trên cánh phượng hoàng, và đem các ngươi đến với Ta. Từ nay, nếu các ngươi nghe lời Ta và giữ giao ước Ta, thì các ngươi sẽ là sở hữu của Ta được tách biệt khỏi mọi dân, vì cả trái đất là của Ta. Ðối với Ta, các ngươi sẽ là một vương quốc tư tế, một dân tộc hiến thánh. Ðó là những lời ngươi sẽ nói lại với con cái Israel".

Môisen trở xuống triệu tập các trưởng lão trong dân và trình bày cho họ mọi điều Chúa đã truyền cho ông.

Toàn dân đồng thanh đáp: "Mọi điều Thiên Chúa dạy, chúng tôi xin thi hành".

Qua ngày thứ ba, trời vừa sáng, có sấm vang chớp loè và mây dày đặc che phủ ngọn núi và tiếng tù và rền vang.

Toàn dân trong trại kinh hãi.

Môisen đưa dân ra khỏi trại để gặp Chúa, họ đứng dưới chân núi.

Khắp núi Sinai bốc khói, vì Chúa ngự xuống đó trong ngọn lửa: khói bốc lên như bởi lò lửa và cả núi rung chuyển dữ dội.

Tiếng tù và càng rúc mạnh.

Môisen nói và Thiên Chúa đáp lại trong tiếng sấm.

Chúa ngự xuống trên đỉnh núi Sinai, Người gọi Môisen lên đỉnh núi.

Ðó là Lời Chúa.

Ðáp Ca: Tv 103, 1-2a và 25c, 27-28, 29bc-30

Ðáp: Lạy Chúa, xin sai Thánh Thần Chúa đến, và xin canh tân bộ mặt trái đất.

Xướng 1) Linh hồn tôi ơi, hãy chúc tụng Chúa, lạy Chúa là Thượng Ðế của tôi, Ngài quá ư vĩ đại! Ngài mặc lấy oai nghiêm huy hoàng, ánh sáng choàng thân như mang áo khoác. - Ðáp.

2) Lạy Chúa, thực nhiều thay công cuộc của Ngài! Ngài đã tạo thành vạn vật cách khôn ngoan, địa cầu đầy dẫy loài thụ tạo của Ngài, kìa biển khơi mênh mông bát ngát, những vật tý hon sống chung cùng loài to lớn. - Ðáp.

3) Hết thảy mọi vật đều mong chờ ở Chúa, để Ngài ban lương thực cho chúng đúng thời giờ. Khi Ngài ban cho thì chúng lãnh, Ngài mở tay ra thì chúng no đầy thiện hảo. - Ðáp.

4) Ngài rút hơi thở chúng đi, chúng chết ngay, và chúng trở về chỗ tro bụi của mình. Nếu Ngài gởi hơi tới, chúng được tạo thành, vì Ngài canh tân bộ mặt trái đất. - Ðáp.

Bài Ðọc II: Rom. 8,22-27

"Thánh Thần cầu xin cho chúng ta bằng những tiếng than khôn tả".

Bài trích thơ Thánh Phaolô Tông đồ gởi tín hữu Rôma.

Anh em thân mến, chúng ta biết rằng cho đến nay, mọi tạo vật đang rên siết trong cơn đau đớn như lúc sinh nở. Nhưng không phải chỉ tạo vật mà thôi đâu, mà cả chúng ta nữa, tức là những kẻ đã được hưởng của đầu mùa của Thánh Thần, chúng ta cũng rên rỉ trong mình chúng ta khi mong Thánh Thần nhận làm nghĩa tử, và cứu chuộc thân xác chúng ta. Vì chưng nhờ niềm cậy trông mà chúng ta được cứu độ.

Nhưng hễ nhìn thấy điều mình hy vọng thì không phải là hy vọng nữa.

Vì ai đã thấy điều gì rồi, đâu còn hy vọng nó nữa?

Nhưng nếu chúng ta hy vọng điều chúng ta không trông thấy, chúng ta sẽ kiên tâm trông đợi.

Ðàng khác, cũng có Thánh Thần nâng đỡ sự yếu hèn của chúng ta.

Vì chúng ta không biết cầu ngyện thế nào cho xứng hợp.

Nhưng chính Thánh Thần cầu xin cho chúng ta bằng những tiếng than khôn tả.

Mà Ðấng thấu suốt tâm hồn, thì biết điều Thánh Thần ước muốn.

Bởi vì Thánh Thần cầu xin cho các thánh theo ý Thiên Chúa.

Ðó là Lời Chúa.

Alleluia:

Alleluia, alleluia - Lạy Chúa Thánh Thần, xin xuống tràn ngập tâm hồn các tín hữu Chúa, và xin nhóm lửa tình yêu Chúa trong lòng họ. - Alleluia.

Phúc Âm: Ga 7,37-39

"Phát sinh nước hằng sống"

Bài trích Phúc Âm theo Thánh Gioan.

Vào ngày cuối cùng và trọng đại của dịp lễ, Chúa Giêsu đứng lên giảng lớn tiếng rằng: "Ai khát nước hãy đến cùng Ta và uống; ai tin nơi Ta, thì như lời Thánh Kinh dạy: từ lòng họ nước hằng sống sẽ chảy ra như giòng sông".

Người nói điều ấy về Chúa Thánh Thần mà các kẻ tin nơi Người sẽ lãnh lấy, vì bởi Chúa Giêsu chưa được tôn vinh.

Ðó là Lời Chúa.

Thánh Lễ Trong Ngày:

Bài Ðọc I: Cv 2, 1-11

"Các vị được tràn đầy Chúa Thánh Thần và bắt đầu lên tiếng nói".

Trích sách Tông đồ Công vụ.

Khi đến ngày lễ Ngũ Tuần, tất cả các môn đệ đều tề tựu một nơi, bỗng từ trời phát ra tiếng động như tiếng gió mạnh thổi đến, lùa vào đầy nhà nơi họ đang sum họp. Lại có những lưỡi như thể bằng lửa xuất hiện và rải rác đậu trên từng người. Hết thảy mọi người đều được tràn đầy Chúa Thánh Thần, và bắt đầu nói tiếng khác nhau tuỳ theo Thánh Thần ban cho họ nói.

Khi ấy, cư ngụ tại Giêrusalem, có những người Do-thái đạo đức từ khắp các nước dưới gầm trời tụ về. Nghe tiếng ấy phát ra thì đoàn lũ tuôn đến, tâm trí bỡ ngỡ, vì mỗi người đều nghe các môn đệ nói tiếng thổ âm của mình. Mọi người đều sửng sốt và bỡ ngỡ nói rằng: "Nào tất cả những người đang nói đây không phải là người Galilê ư? Nhưng tại sao mỗi người chúng tôi lại nghe họ nói tiếng bản xứ của chúng tôi: Chúng tôi là người Parthi, Mêđi, Êlam, Mêsopotamia, Giuđêa, Cappađôcia, Pôntô, Tiểu Á, Phrygia, Pamphylia, Ai-cập, Lybia, cận Cyrênê, và người Rôma cư ngụ ở đây, là Do-thái và tòng giáo, là người Crêta và Á-rập, chúng tôi đều nghe họ nói tiếng của chúng tôi mà ca tụng những kỳ công của Thiên Chúa!"

[Mọi người đều sửng sốt bỡ ngỡ nói với nhau rằng: "Thế này nghĩa là gì?" Nhưng lại có người khác nhạo báng rằng: "Họ đầy rượu rồi".]

Ðó là lời Chúa.

ÐÁP CA: Tv 103, 1ab và 24ac. 29bc-30. 31 và 34

Ðáp: Lạy Chúa, xin sai Thánh Thần Chúa đến, và xin canh tân bộ mặt trái đất (c. 30).

Hoặc đọc: Alleluia.

Xướng: 1) Linh hồn tôi ơi, hãy chúc tụng Chúa. Lạy Chúa là Thiên Chúa của con, Ngài quá ư vĩ đại! Lạy Chúa, thực nhiều thay công cuộc của Ngài! Ðịa cầu đầy dẫy loài thụ tạo của Ngài. - Ðáp.

2) Ngài rút hơi thở chúng đi, chúng chết ngay và chúng trở về chỗ tro bụi của mình. Nếu Ngài gởi hơi thở tới, chúng được tạo thành, và Ngài canh tân bộ mặt trái đất. - Ðáp.

3) Nguyện vinh quang Chúa còn tới muôn đời, nguyện cho Chúa hân hoan vì công cuộc của Chúa. Ước chi tiếng nói của con làm cho Chúa được vui; phần con, con sẽ hân hoan trong Chúa. - Ðáp.

Bài Ðọc II: 1 Cr 12, 3b-7. 12-13

"Trong một Thánh Thần, tất cả chúng ta được thanh tẩy để làm nên một thân thể".

Trích thư thứ nhất của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Cô-rintô.

Anh em thân mến, không ai có thể nói "Ðức Giêsu là Chúa" mà lại không do Thánh Thần. Vậy có nhiều thứ ân sủng, nhưng chỉ có một Thánh Thần. Có nhiều thứ chức vụ, nhưng chỉ có một Chúa. Có nhiều thứ công việc, nhưng chỉ có một Thiên Chúa, là Ðấng làm mọi sự trong mọi người. Sự xuất hiện của Thánh Thần được ban cho từng người, tuỳ theo lợi ích.

Cũng như chỉ có một thân thể nhưng có nhiều chi thể, mà các chi thể tuy nhiều nhưng chỉ là một thân thể, thì Chúa Kitô cũng vậy. Vì chưng trong một Thánh Thần, tất cả chúng ta được thanh tẩy để làm nên một thân thể, cho dù là Do-thái hay dân ngoại, nô lệ hay tự do: tất cả chúng ta đã uống trong một Thánh Thần.

Ðó là lời Chúa.

Ca Tiếp Liên

Lạy Chúa Thánh Thần, xin Ngài ngự đến,

và tự trời toả ánh quang minh của Ngài ra!

Lạy Cha kẻ cơ bần, xin Ngài ngự đến;

Ðấng ban ân huệ, Ðấng soi sáng tâm hồn, xin ngự đến!

Lạy Ðấng an ủi tuyệt vời,

là khách trọ hiền lương của tâm hồn,

là Ðấng uỷ lạo dịu dàng.

Chúa là sự nghỉ ngơi trong cảnh lầm than,

là niềm an ủi trong lúc lệ rơi.

Ôi sự sáng chứa chan hồng phúc,

xin chiếu soi tràn ngập tâm hồn tín hữu của Ngài.

Nếu không có Chúa trợ phù,

trong con người còn chi thanh khiết, không còn chi vô tội.

Xin Chúa rửa sạch điều nhơ bẩn, tưới gội chỗ khô khan,

và chữa cho lành nơi thương tích.

Xin uốn nắn điều cứng cỏi, sưởi ấm chỗ lạnh lùng,

chỉnh đốn lại chỗ trật đường.

Xin Chúa ban cho các tín hữu,

là những người tin cậy Chúa, được ơn bảy nguồn.

Xin ban cho họ được huân nghiệp nhân đức,

được hạnh phúc cứu độ và được hoan hỉ đời đời.

(Amen. Alleluia.)

Alleluia:

Alleluia, alleluia! - Lạy Chúa Thánh Thần, xin xuống tràn ngập tâm hồn các tín hữu Chúa, và xin nhóm lửa tình yêu Chúa trong lòng họ. - Alleluia.

Phúc Âm: Ga 20, 19-23

"Như Cha đã sai Thầy, Thầy cũng sai các con: Các con hãy nhận lấy Thánh Thần".

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Gioan.

Vào buổi chiều ngày thứ nhất trong tuần, những cửa nhà các môn đệ họp đều đóng kín, vì sợ người Do-thái, Chúa Giêsu hiện đến, đứng giữa các ông và nói rằng: "Bình an cho các con!" Khi nói điều đó, Người cho các ông xem tay và cạnh sườn Người. Bấy giờ các môn đệ vui mừng vì xem thấy Chúa. Chúa Giêsu lại phán bảo các ông rằng: "Bình an cho các con! Như Cha đã sai Thầy, Thầy cũng sai các con". Nói thế rồi, Người thổi hơi và phán bảo các ông: "Các con hãy nhận lấy Thánh Thần, các con tha tội cho ai, thì tội người ấy được tha. Các con cầm tội ai, thì tội người ấy bị cầm lại".

Ðó là lời Chúa.

Chú ý: Nơi nào ngày thứ Hai hoặc thứ Ba sau Lễ Hiện Xuống là những ngày giáo dân phải hoặc có thói quen dự lễ, thì có thể lấy lại Lễ Chúa Nhật Hiện Xuống, hay có thể dâng lễ về Chúa Thánh Thần.

Suy Niệm: Phát xuất từ một Thánh Thần

Phụng vụ hôm nay cống hiến cho chúng ta hai bài tường thuật việc Chúa ban Thánh Thần cho các Tông đồ, tức cũng là cho Hội Thánh và cho chúng ta, để ngày nay chúng ta sống như lời thư Phaolô vừa nghe đọc. Hai bài tường thuật ấy khác nhau, nhưng bổ túc cho nhau, để chúng ta hiểu rõ việc Chúa Thánh Thần xuống trên Giáo hội, vừa rộng rãi vừa sâu xa. Dĩ nhiên chúng ta sẽ bắt đấu với bài sách Công vụ, vì dường như bài đó muốn tường thuật biến cố mầu nhiệm mà chúng ta cử hành hôm nay. Nhưng khi xem đến bài Tin Mừng, chúng ta sẽ thấy bài đó giúp chúng ta đi sâu vào Thánh lễ này.

A. Thánh Thần Hiện Xuống

Bài sách Công vụ có vẻ rõ ràng sáng sủa. Hôm ấy là lễ Ngũ Tuần. Các môn đệ hội họp ở một nơi. Bỗng dưng Thánh Thần hiện xuống; họ liền nói nhiều thứ tiếng khiến ai đến xem cũng nghe thấy họ ca ngợi các kỳ công của Thiên Chúa trong ngôn ngữ của mình.

Nhưng trong hiện tượng sáng sủa ấy lại toàn những điều kỳ diệu làm nên nội dung phong phú của ngày lễ hôm nay.

Trước hết đối với người Dothái, hôm nay là ngày lễ lớn, một trong ba ngày lễ lớn nhất trong năm. Lễ cử hành 50 ngày sau lễ Vượt qua, nên gọi là lễ Ngũ Tuần. Vượt qua đưa họ ra khỏi nô lệ Aicập, thì 50 ngày sau họ cử hành lễ này để ghi nhớ ký kết giao ước ở chân núi Sinai. Ít ai ở thời các Tông đồ còn để ý đến nguồn gốc xa xưa hơn nữa của ngày lễ này. Vì thực ra, khởi đầu lễ Ngũ Tuần chỉ là một lễ nông nghiệp. 50 ngày sau khi xuống đồng cắt bó lúa đầu tiên đưa lên Ðền thờ cảm tạ Yavê, Dân Chúa hôm nay đem nhiều bột, nhiều bánh và nhiều súc vật lên hân hoan tạ ơn Thiên Chúa đã cho mùa màng phong phú. Lễ Ngũ Tuần vì thế ngay từ đầu đã nô nức vui tươi. Từ ngày mặc lấy ý nghĩa kỷ niệm ngày ký kết giao ước, lễ này lại có tính cách dân tộc vì là ngày dân bắt đầu có "hiến pháp", có pháp luật. Thế nên rất nhiều người Dothái ở xa cũng về Yêrusalem dự lễ.

Chính trong bầu khí hân hoan, nô nức của ngày lễ Ngũ Tuần Dothái mà chúng ta được chứng kiến sự kiện lạ lùng xảy ra nơi nhà các môn đệ Chúa đang hội họp.

Theo lệnh Chúa, họ đang ở tại Yêrusalem chờ đợi "điều Cha đã hứa". Thì này, "bỗng xảy đến tự trời một tiếng rào rào như thể tiếng cuồng phong thổi đến, vang dậy đầy cả nhà". Ðang sống trong bầu khí của ngày lễ Ngũ Tuần, ai mà không liên tưởng tới ngày hiện tượng hùng vĩ đã xảy ra trên núi Sinai xưa. Cả núi đều rung chuyển mạnh vì có tiếng sấm của Yavê vang lớn ở trên cao. Và ngày xưa đã có chớp, rồi khói bốc lên như khói lò thiêu; thì nay kìa "có những lưỡi như thể bằng lửa hiện ra cho họ và phân tán ra đậu trên mỗi người trong họ". Và như ở Sinai hôm đó toàn dân đã tập họp lại dưới chân núi để nghe ban bố Luật pháp, thì nay toàn thế giới trong con người của những dân nói tiếng khác nhau cũng đến nghe họ nói những kỳ công của Thiên Chúa.

Người ta dễ nhìn thấy đây là cảnh tượng trái ngược hẳn với câu truyện xây tháp Babel, vì một bên là người trong cùng một nhà bỗng nói những ngôn ngữ khác nhau thành ra chia rẽ tản mác đi mỗi người một ngã; còn ở đây các dân tộc nói những thứ tiếng khác nhau trở thành một cộng đoàn hiệp thông. Nhưng người ta còn phải thấy rằng sỡ dĩ được như thế này là nhờ việc các Tông đồ nói được những thứ tiếng khác lạ của người nghe, tức là Hội Thánh phải biết nói "ngôn ngữ của mọi thời, mọi nơi mới có thể biến cả thế giới nên một cộng đoàn duy nhất. Và điều đó thể hiện được, vì theo lời Phêrô tuyên bố hôm nay, Thiên Chúa đã đổ Thần trí của Người xuống trên mọi xác phàm, như lời Yoel đã đoan hứa và như Chúa Giêsu đã bảo phải chờ đợi.

Như vậy, xảy ra trong bối cảnh của ngày lễ Ngũ Tuần Dothái, việc Chúa Thánh Thần hiện xuống trên các Tông đồ nói lên cao điểm của mầu nhiệm Vượt qua mới. Ðức Giêsu Kitô đã giải phóng chúng ta trong sự chết và sự sống lại của Người. Nay Người tổ chức chúng ta lại thành một dân duy nhất, khi ban Thần trí Người xuống trên Giáo hội. Các Tông đồ của Người sẽ ra đi cho đến tận cùng mặt đất để nói lên các kỳ công của Thiên Chúa trong ngôn ngữ và văn hóa của mọi dân tộc khiến mọi người trên khắp thế giới cũng nhận một Cha chung trên trời và sống làm anh em với nhau theo giáo lý của Ðức Kitô.

Do đó ngày hôm nay có thể coi như ngày ra mắt của Dân Mới, ngày Hội Thánh hữu hình khởi sự đi vào lòng các dân tộc, ngày chúng ta phải ý thức mình là công dân của Nước Trời và là anh em với mọi người.

Nhưng khi chúng ta muốn tìm đến nguồn gốc sâu xa hơn nữa của ngày lễ hôm nay, thì chỉ bài Tin Mừng Yoan mới nêu lên được phương hướng phải đi vào.

B. Chúa Yêsu Ban Thánh Thần

Lập tức chúng ta thấy như ngỡ ngàng. Thánh Yoan thuật rằng ngay lúc xế chiều ngày thứ nhất trong tuần, Chúa phục sinh đã hiện diện với các môn đệ, thở hơi trên họ và nói: Hãy chịu lấy Thánh Thần. Như vậy, họ đã được chịu lấy Thánh Thần ngay chiều hôm lễ Phục sinh. Tại sao Luca lại kể mãi đến ngày lễ Ngũ Tuần, Chúa Thánh Thần mới hiện xuống trên các thánh Tông đồ?

Chúng ta có thể giải đáp một cách đơn sơ rằng Thần trí của Chúa đã hoạt động trên mặt đất ngay từ thời sáng thế. Người đã dùng các tiên tri mà phán dạy, như lời kinh Tin Kính nói. Người đã phủ bóng trên Ðức Trinh Nữ và đỗ xuống trên Ðức Kitô. Chính Luca cũng nói ở đầu sách Công vụ: Ðức Giêsu đã chọn các Tông đồ dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần. Nghĩa là như lời thư Phaolô hôm nay nói: ơn Thần khí phát biểu ra nơi mỗi người mỗi khác, tùy ích chung. Và như vậy không phải chỉ có một lần Chúa Thánh Thần hiện xuống; và Người có thể đến với mọi người nhiều lần trong đời sống để làm những công việc khác nhau. Nhưng phải nói Người xuống trên cộng đoàn các môn đệ trong ngày lễ Ngũ Tuần có một giá trị và ý nghĩa đặc biệt, không tiền khoáng hậu, để đánh dấu một chuyển biến lớn trong Lịch sử cứu độ.

Còn khi Người đến trên các Tông đồ vào buổi chiều ngày Phục sinh như thánh Yoan kể thì lại có ý nghĩa khác. Có thể nói rằng: đối tượng của bài Tin Mừng hôm nay không phải là đối tượng của bài sách Công vụ. Rõ ràng thánh Luca muốn thuật lại việc Chúa Thánh Thần hiện xuống; còn thánh Yoan chỉ muốn cho chúng ta thấy Chúa sống lại hiện ra. Và đọc kỹ đoạn Tin Mừng này chúng ta phải ngỡ ngàng vì tác giả có nhiều ẩn ý sâu xa.

Thoạt đầu, thánh Yoan cho ta thấy bối cảnh của buổi chiều Chúa nhật Phục sinh. Các Tông đồ ở với nhau, nhưng cửa đóng cài chặt vì sợ người Dothái. "Thì Chúa Giêsu đã đến". Yoan dùng chữ "đến" chứ không dùng chữ "hiện ra". Chữ ấy ngài vẫn dùng trong các tác phẩm của ngài và đặc biệt trong câu kết của sách Khải huyền: Lạy Chúa Giêsu, xin hãy đến! Như vậy bối cảnh của buổi chiều ngày Chúa nhật là bối cảnh của một cuộc hội họp, phụng vụ. Nói đúng hơn, việc Chúa đến đã làm cho cuộc họp mặt của các Tông đồ trở thành buổi họp phụng vụ. Người chào họ bằng câu chúc bình an là muốn đem Nước Trời đến cho họ. Người chỉ tay và cạnh sườn Người cho họ, để họ thấy đây chính là Người, Người đã chịu đóng đinh, Người đã trở thành Chiên Vượt qua sát tế. Nên Yoan đã dùng chữ "chỉ" giống như Yoan Tẩy giả đã chỉ vào Ðức Giêsu và tuyên bố: "Ðây là Chiên Thiên Chúa gánh tội thiên hạ". Ðược thấy Chúa, các môn đệ mừng rỡ; vì Yoan luôn luôn nói "thấy" Chúa là được sự sống, là được cứu độ, và "thấy" Ðức Chúa Cha là được thỏa mãn.

Lẽ ra Yoan đã có thể dừng lại ở đây. Việc Chúa sống lại hiện đến với môn đồ đã đạt tới mục đích rồi. Họ đã được cứu độ nhờ việc Chúa Tử nạn Phục sinh đến với họ. Nhưng Yoan còn viết thêm. Và những lời sau đây cũng được xếp đặt tương tự như vừa kể ở trên. Người ta có cảm giác Yoan lặp lại những điều vừa viết. Ðúng, ông nói lại nhưng đào sâu thêm. Ông viết: một lần nữa, Người nói với họ: bằng yên cho các ngươi. Nhưng lần này, Người không gửi sự bằng yên đến với họ để biến họ nên "những con người được sai đi" để sai họ đi như Cha đã sai Người. Nhưng họ chỉ có thể ra đi khi đã được lãnh nhận Thánh Thần. Thế nên nói thế rồi Người đã thổi hơi trên họ và nói: Hãy chịu lấy Thánh Thần. Câu này Yoan đã viết song song với câu ở trên: Nói thế rồi, Người chỉ tay và cạnh sườn Người cho họ. Câu sau lặp lại câu trước nhưng sâu xa hơn. Và phải nhờ câu trước để hiểu câu sau. Câu trước nhắc đến Ðức Kitô trên Thập giá chịu lưỡi đòng đâm thâu. Câu sau diễn tả ý nghĩa của sự kiện "Nước cùng Máu" đã chảy ra tự cạnh sườn Ðấng bị đâm thâu, tức là Thánh Thần được ban cho Giáo hội do việc Tử nạn của Ðức Kitô.

Chịu lấy Thánh Thần rồi, Giáo hội có sự sống mới, có khả năng tác sinh, mà cụ thể là tha tội cho người ta trở nên con cái Thiên Chúa. Thế nên, nếu trên kia khi thấy Chúa, các môn đồ đã được vui mừng, thì bây giờ khi đã chịu lấy Thánh Thần là nội dung của sự vui mừng, các Tông đồ có thể làm nên Hội Thánh khi tha tội cho người ta.

Bài Tin Mừng Yoan như thế có hai phần song song rõ rệt. Phần sau phải tựa vào phần trước khiến cả hai phần chỉ là một diễn ra càng đi càng sâu. Nhờ việc Chúa sống lại, môn đồ được thấy Người và được vui mừng. Nhờ hơi thở của Người, họ được lãnh nhận Thánh Thần và có thể xây dựng Hội Thánh. Họ chỉ được ơn sau, nhờ đã thấy tay và cạnh sườn Người trước, tức là đã tin mầu nhiệm hy tế Thập giá: Thánh Thần như nước thanh tẩy đã chảy ra tự cạnh sườn máu me của Ðấng chịu đóng đinh.

Yoan không thể bỏ phần sau, vì như vậy sẽ dừng lại ở việc Chúa sống lại hiện ra; và tin việc Chúa sống lại để làm gì, nếu mầu nhiệm đó không có giá trị cứu thế, tức là ban Thánh Thần để tha tội? Yoan nhắc nhở cho chúng ta biết: mầu nhiệm Phục sinh phải bao hàm và đạt tới mầu nhiệm Hiện xuống; việc Chúa Thánh Thần hiện xuống là ơn tuôn trào từ mầu nhiệm Vượt qua vì Ðức Kitô có "ra đi" thì Thánh Thần mới được ban xuống cho loài người.

Và nếu mầu nhiệm Phục sinh - Hiện xuống chỉ là một, thì Hội Thánh huy hoàng trong ngày lễ Hiện xuống không được quên mình đã được sinh ra từ cạnh sườn Chúa Cứu Thế. Chính Nước Thánh Thần chảy ra từ các vết thương của Chúa chịu đóng đinh đã rửa Hội Thánh và chính hơi thở của Chúa sống lại đã sai các Tông đồ đi trong Thánh Thần để kết nạp Hội Thánh. Bài Tin Mừng Yoan hôm nay đưa chúng ta vào chiều sâu và nguồn gốc của hiện tượng kể trong bài sách Công vụ. Cả hai bài cho chúng ta thấy ý nghĩa sâu xa của lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống. Và bổn phận của những người đã lãnh nhận Thánh Thần là phải thực hiện lời thư Phaolô.

C. Xây Dựng Nhiệm Thể

Sở dĩ chúng ta đã được lãnh nhận Thánh Thần là vì chúng ta đã đi qua mầu nhiệm Tử nạn - Phục sinh của Ðức Kitô trong phép Rửa. Trước khi chịu phép Thêm sức, người ta đã phải lãnh nhận bí tích Rửa tội. Không phải khi chịu phép Rửa tội người ta chưa trở nên Ðền thờ của Chúa Thánh Thần. Người ta cũng đã có "sự vui mừng" như các Tông đồ buổi chiều lễ Phục sinh, tức là đã được mầm mống của Thánh Linh nhờ hơi thở của Chúa sống lại. Nhưng cũng như các Tông đồ phải chờ đón nhận Thánh Thần trong ngày Ngài hiện xuống để ra đi tiếp nối sự nghiệp của Chúa Cứu Thế, thì sau khi chịu phép Rửa tội, người ta cũng còn phải được Thêm sức để đi thi hành sứ mệnh ở đời. Và sứ mệnh này, thư Phaolô nói, có rất nhiều diện và mặc nhiều hình thức, nhưng tất cả đều phát xuất từ một Thánh Thần và quy về cùng một đối tượng là xây dựng nhân loại nên một thân thể Ðức Kitô.

Nỗ lực xây dựng nào cũng tốt và cũng cần. Ðiều quan trọng không phải là sự khác biệt trong công việc, nhưng là cơ sở phát xuất, mục tiêu nhắm tới và thiện chí thi hành. Nếu ai cũng để cho Thánh Thần thúc đẩy và nhiệt tình xây dựng xã hội loài người nên một, thì tất cả chúng ta sẽ là tông đồ của ngày lễ Hiện xuống năm nay.

Và đó là điều mà Thánh lễ này muốn thực hiện. Chúa Tử nạn Phục sinh sẽ đến với chúng ta. Người ban lương thực bổ sức bằng Thánh Thần để chúng ta hết thảy không những được vui mừng vì thấy Người, mà còn được Thần khi Người thổi cho những tư tưởng sáng tạo, những nhiệt tình phấn khởi, muốn chung sức với mọi người để xây dựng một gia đình duy nhất, một dân tộc đoàn kết, một xã hội hòa bình.

(Trích dẫn từ tập sách Giải Nghĩa Lời Chúa

của Ðức cố Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)

LỜI CHÚA MỖI NGÀY

Chủ Nhật Lễ Hiện Xuống, Năm A

Bài đọc: Acts 2:1-11; Rom 8:8-17; Jn 20:19-23.

GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: Các hoạt động của Thánh Thần.

Thánh Thần là Thiên Chúa bị bỏ quên. Thời đại của chúng ta, thời đại từ khi Chúa Giêsu về trời cho đến Ngày Tận Thế là thời đại của Thánh Thần; thế mà nhiều người trong chúng ta lại biết rất ít về Ngài. May mắn cho chúng ta, Giáo Hội dùng ngày hôm nay để giúp chúng ta ôn lại giáo lý về Chúa Thánh Thần.

Các Bài Đọc hôm nay cho chúng ta nhìn thấy các khía cạnh khác nhau của Ngôi Ba Thiên Chúa. Trong Bài Đọc I, Sách CVTĐ tường thuật Thánh Thần hiện xuống và đậu lại trên mỗi Tông-đồ qua hình ảnh của cơn gió mạnh, hình lưỡi lửa, và sự kiện nói tiếng lạ. Trong Bài Đọc II, Thánh Phaolô phân biệt hai lối sống: theo Thánh Thần và theo xác thịt. Những người theo lối sống xác thịt không thể đẹp lòng Thiên Chúa, và sẽ lãnh nhận hậu quả là cái chết. Những người theo lối sống của Thánh Thần làm đẹp lòng Thiên Chúa. Nếu có yếu đuối phạm tội, họ sẽ được thanh tẩy và được sống muôn đời với Thiên Chúa. Trong Phúc Âm, trước Cuộc Thương Khó, Chúa Giêsu hứa sẽ ban Thánh Thần cho các môn đệ và mô tả vai trò của Thánh Thần. Trong trình thuật hôm nay, sau khi sống lại, Ngài đến để ban Thánh Thần cho các ông đúng như lời Ngài đã hứa.

KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:

1/ Bài đọc I: Và ai nấy đều được tràn đầy ơn Thánh Thần.

1.1/ Lễ (Ngũ) Tuần: Việt-nam dịch không đúng, lẽ ra phải dịch Lễ Các Tuần hay Lễ Năm Mươi Ngày (Pentecost, 50 ngày, hay 7 tuần). Lễ Các Tuần là một trong 3 lễ trọng thể của người Do-thái, mà tất cả các người nam của họ, sống trong vòng 20 dặm của Jerusalem, phải về Jerusalem để dự lễ. Hai lễ trọng kia là Lễ Vượt Qua và Lễ Lều. Lễ Các Tuần xảy ra đúng 50 ngày sau Lễ Vượt Qua. Lễ Vượt Qua thường xảy ra vào trung tuần tháng Nissan (tháng tư); vì thế, Lễ Các Tuần rơi vào đầu tháng 6. Tháng 6 là tháng du hành vì thời tiết đã tốt đẹp hơn và thuận tiện cho việc đi lại. Đó là lý do tại sao trong trình thuật hôm nay có bao nhiêu sắc dân, những người theo đạo Do-thái lên Jerusalem để mừng lễ. Lễ Các Tuần kỷ niệm hai biến cố quan trọng:

(1) Lịch sử: Mừng kỷ niệm Thiên Chúa ban Thập Giới cho Moses trên núi Sinai;

(2) Nông nghiệp: Hai ổ bánh làm bằng bột lúa miến được dâng lên Thiên Chúa để cám ơn Ngài đã cho gặt hái được mùa màng. Trong 3 ngày Lễ Trọng, mọi người phải tuân giữ luật ngày Sabbath.

1.2/ Những gì đã xảy ra trong ngày Lễ Các Tuần:

(1) Tiếng gió mạnh: "Khi đến ngày lễ Các Tuần, mọi người đang tề tựu ở một nơi, bỗng từ trời phát ra một tiếng động, như tiếng gió mạnh ùa vào đầy cả căn nhà, nơi họ đang tụ họp." + Từ ngữ: Trong tiếng Do-thái cũng như Hy-lạp, họ chỉ có một danh từ dùng cho cả Thánh Thần lẫn gió: ruah trong tiếng Do-thái, vàpneuma trong tiếng Hy-lạp. Vì thế, Thánh Thần được đồng nhất với gió.

+ Thánh Thần là gió, Ngài ban cho con người hơi thở và sự sống: Trong Sách Sáng Thế, khi vũ trụ còn hỗn mang, Thánh Thần của Thiên Chúa bay là là trên mặt nước (Gen 1:2). Khi tạo dựng con người, Thiên Chúa thổi hơi vào trong lỗ mũi của con người và họ được sống (Gen 2:7), khi Chúa rút hơi thở ra, con người trở về cát bụi (Psa 104:29). Trong cuộc đàm thoại giữa Chúa Giêsu và Nicodemus, Chúa Giêsu ví hoạt động của Thánh Thần trong con người như gió: "Ông đừng ngạc nhiên vì tôi đã nói: các ông cần phải được sinh ra một lần nữa bởi ơn trên. Gió muốn thổi đâu thì thổi; ông nghe tiếng gió, nhưng không biết gió từ đâu đến và thổi đi đâu. Ai bởi Thánh Thần sinh ra thì cũng vậy" (Jn 3:7-8).

+ Công dụng của gió: Gió có thể cuốn đi tất cả các rác rưởi và làm cho nơi đó được sạch. Chúng ta cứ nhìn những trận gió bão, sẽ biết sức mạnh của gió: Nó cuốn hết những gì trước mặt và hoàn toàn làm đổi mới nơi nào gió đi qua. Tương tự như thế cho hoạt động của Thánh Thần trong con người: Ngài có thể quét sạch những tật xấu trong con người, nếu chúng ta để cho Ngài hoạt động. Gió cũng có thể làm cho con người cảm thấy mát mẻ, dễ chịu, như cơn gió mùa hè, mùa xuân. Thánh Thần cũng đem lại sự tươi trẻ cho tâm hồn con người.

(2) Hình lưỡi lửa: "Rồi họ thấy xuất hiện những hình lưỡi giống như lưỡi lửa tản ra đậu xuống từng người một." Sách Khải Huyền đồng hóa Thánh Thần với lửa (Rev 4:5). Matthew nói tới việc chịu Phép Rửa bởi Thánh Thần và lửa (Mt 3:11, Lk 3:16). Các công dụng của lửa:

+ Lửa dùng cho sự thanh luyện, như lửa dùng để luyện kim như thử vàng (I Pet 1:7). Thánh Thần cũng thanh luyện mọi bất toàn trong con người, và thánh hóa bằng cách làm cho con người trở nên hoàn thiện hơn (I Cor 3:12-15).

+ Lửa cũng dùng để nấu nướng, sưởi ấm, hay kích thích lòng người (Lk 12:49). Ca Tiếp Liên cho chúng ta thấy Thánh Thần có thể sưởi ấm chỗ lạnh lùng trong tâm hồn con người bằng cách ban tình yêu. Thánh Thần giúp tín hữu có lòng nhiệt thành để hăng say rao giảng và làm chứng cho Chúa.

+ Cột Lửa cũng dùng để soi sáng cho dân Israel biết đường đi (Exo 13:21). Thánh Thần soi sáng cho con người nhận ra sự thật, đường đi, và xua tan bóng đêm tội lỗi.

+ Lửa cũng dùng để thiêu rụi và tiêu diệt (Gen 19:24, Rev 8:7). Thị kiến của Moses về lửa cháy mà bụi gai không bị thiêu rụi (Exo 3:2) là hình ảnh của Thánh Thần tạo Ngôi Lời trong lòng Mẹ Maria mà Mẹ vẫn trinh khiết vẹn tuyền (Lk 1:35).

(3) Nói tiếng lạ: "Và ai nấy đều được tràn đầy ơn Thánh Thần, họ bắt đầu nói các thứ tiếng khác, tuỳ theo khả năng Thánh Thần ban cho. Lúc đó, tại Jerusalem, có những người Do-thái sùng đạo, từ các dân thiên hạ trở về. Nghe tiếng ấy, có nhiều người kéo đến. Họ kinh ngạc vì ai nấy đều nghe các ông nói tiếng bản xứ của mình. Họ sửng sốt, thán phục và nói: "Những người đang nói đó không phải là người Galilee cả ư? Thế sao mỗi người chúng ta lại nghe họ nói tiếng mẹ đẻ của chúng ta?"

+ Trong tiếng Hy-lạp, danh từ dùng để chỉ cái lưỡi (gnôssa) cũng được dùng để chỉ các ngôn ngữ khác nhau, nhưng chỉ dùng ở số nhiều (gnôssai). Khi dùng danh từ ở số nhiều, nó cũng có ý nghĩa là nói tiếng lạ.

+ Phaolô dành cả một chương 14 để bàn về việc nói tiếng lạ trong Thư I Corintô: Nói tiếng lạ là tiếng con người nói với Chúa khi con người trong trạng thái xuất thần. Để người khác có thể hiểu, cần có người thông dịch; ví dụ, để hiểu một người ngoại quốc nói, chúng ta cần có người thông dịch. Nếu không có người thông dịch, nói tiếng lạ cũng như không. Phaolô cho ơn gọi ngôn sứ cao hơn ơn gọi nói tiếng lạ, vì nó xây dựng Giáo Hội; trong khi người nói tiếng lạ chỉ xây dựng cho chính mình.

+ Biến cố Tháp Babel: là hậu trường để hiểu biến cố hôm nay. Trong biến cố Tháp Babel, Thiên Chúa phân tán con người đi khắp nơi bằng cách cho họ không hiểu ngôn ngữ của nhau. Trong biến cố hôm nay, Thánh Thần qui tụ con người lại bằng cách cho họ hiểu ngôn ngữ của các Tông-đồ đang nói.

+ Nói ngoại ngữ hay nói ngôn ngữ của trái tim? Nhiều tác giả cho các Tông-đồ không thực sự nói tiếng lạ, nhưng nói ngôn ngữ của trái tim. Điều này chỉ là suy đoán theo kiểu của mình rồi áp dụng cho Thiên Chúa. Họ quên đi quyền năng của Thiên Chúa: Nếu Ngài có thể bắt họ nói các thứ tiếng khác nhau để phân tán họ đi, Ngài cũng có thể cho họ nói cùng một ngôn ngữ để hiệp nhất trở lại. Hơn nữa, nói bằng ngôn ngữ của trái tim, làm sao những người ngoại cuộc có thể hiểu được? Biến cố nói tiếng lạ hôm nay là do quyền lực của Thánh Thần. Ngài "phiên dịch" lời các ông nói trong trí óc khán giả, để chỉ một ngôn ngữ các ông nói ra bằng tiếng Aramaic, mọi người đều hiểu theo ngôn ngữ của họ. Họ nói: "chúng ta đều nghe họ dùng tiếng nói của chúng ta mà loan báo những kỳ công của Thiên Chúa."

2/ Bài đọc II: Phàm ai được Thánh Thần Thiên Chúa hướng dẫn, đều là con cái Thiên Chúa.

Trọng tâm của Thư Rôma là sự cần thiết của Tin Mừng cho cả người Do Thái lẫn Dân Ngoại, vì cả hai đều phạm tội chống lại Thiên Chúa. Người Do Thái tuy có Lề Luật, nhưng đã không giữ trọn vẹn Lề Luật, nên cũng chẳng hơn gì Dân Ngoại. Vì thế, cả hai đều cần Đức Kitô giải phóng khỏi Lề Luật, khỏi tội lỗi, và khỏi sự chết.

Vấn đề tranh luận là có phải con người sau khi đã được công chính hóa nhờ tin tưởng vào Đức Kitô, họ sẽ không cần luật lệ nữa? Thánh Phaolô xác tín không phải như thế; nhưng từ nay con người sẽ sống theo Luật mới: luật yêu thương và được hướng dẫn bởi Chúa Thánh Thần. Chương 8 là chỗ mà Phaolô bàn thảo chi tiết về luật mới này.

2.1/ Lối sống theo Thánh Thần:

(1) Người tín hữu có khả năng sống theo hướng dẫn của Thánh Thần: Qua Phép Rửa, người tín hữu đã lãnh nhận Chúa Thánh Thần; vì thế, họ có khả năng để sống lối sống theo Thánh Thần.

(2) Người tín hữu thuộc về Đức Kitô: Có Thánh Thần của Đức Kitô là có Đức Kitô; vì thế, tuy họ vẫn có thể phạm tội vì yếu đuối xác thịt, Thánh Thần cũng ban cho họ được sống vì họ đã trở nên công chính nhờ Đức Kitô.

(3) Tự do và không sợ hãi: Người sống theo Thánh Thần không bị lệ thuộc vào bất cứ gì ở đời tạm này, nên họ thực sự là người tự do. Họ dùng của cải vật chất như phương tiện Thiên Chúa ban và có mất cũng không sao, vì họ biết Thiên Chúa là Cha sẽ không bao giờ để họ thiếu những phương tiện cần thiết cho đời sống. Điều họ quan tâm là tình yêu của họ dành cho Thiên Chúa và cho tha nhân, chứ không phải làm sao để giữ chi tiết từng lề luật. Nếu vì yếu đuối phạm luật, họ tin máu Đức Kitô sẽ rửa sạch và giao hòa họ với Chúa Cha.

(4) Người sống theo sự chỉ dẫn của Thánh Thần đẹp lòng Thiên Chúa vì họ yêu thương mọi người.

(5) Sau cùng, lối sống theo Thánh Thần là lối sống đem lại sự sống cả đời này và đời sau:

Chính Thánh Thần chứng thực họ là con cái Thiên Chúa. “Vậy đã là con, thì cũng là thừa kế, mà được Thiên Chúa cho thừa kế, thì tức là đồng thừa kế với Đức Kitô; vì một khi cùng chịu đau khổ với Người, chúng ta sẽ cùng được hưởng vinh quang với Người.”

2.2/ Lối sống theo xác thịt:

(1) Con người có thể từ chối Thánh Thần: Tuy người tín hữu đã lãnh nhận Chúa Thánh Thần qua Phép Rửa; nhưng vì tự do, người tín hữu vẫn có thể từ chối lối sống theo Thánh Thần để sống theo lối sống xác thịt.

(2) Khi họ từ chối Thánh Thần, họ cũng không thuộc về Đức Kitô; vì thế, họ sẽ không nhận được ơn tha tội.

(3) Người theo lối sống này để xác thịt điều khiển toàn bộ cuộc sống:Họ làm nô lệ cho uy quyền, danh vọng, của cải vật chất, và mọi thú vui dục vọng của thế gian này. Người sống theo xác thịt làm nô lệ cho thế gian và quỉ thần, vì họ sợ mất những gì họ khao khát và nhất là sợ chết.

(4) Người sống theo xác thịt không đẹp lòng Thiên Chúa vì họ chỉ biết lo cho bản thân của họ.

(5) Họ sẽ không được hưởng cuộc sống đời đời: Khi không có Thánh Thần và Đức Kitô, họ cũng không có Thiên Chúa và cuộc sống đời đời mà Ngài đã chuẩn bị cho các con cái của Ngài.

3/ Phúc Âm: Đấng Bảo Trợ khác sẽ đến ở với anh em luôn mãi.

3.1/ Chúa Giêsu hứa ban Thánh Thần cho các môn đệ: Trong trình thuật hôm nay trước Cuộc Thương Khó, Chúa Giêsu căn dặn các môn đệ hai điều quan trọng và có liên quan mật thiết với nhau:

(1) “Nếu anh em yêu mến Thầy, anh em sẽ giữ các điều răn của Thầy”: Yêu mến Chúa Giêsu là làm những gì Ngài căn dặn. Những điều Ngài căn dặn quan trọng nhất là giới luật yêu thương và trung thành rao giảng Tin Mừng.

(2) “Thầy sẽ xin Chúa Cha và Người sẽ ban cho anh em một Đấng Bảo Trợ khác đến ở với anh em luôn mãi”: Chữ Hy-lạp Chúa Giêsu dùng trong trình thuật là “allos paracletos.” Chúa Giêsu tự ví mình như một “paracletos,” và Chúa Thánh Thần là một “paracletos” khác mà Chúa Cha gởi tới để bênh vực và ở với các môn đệ luôn mãi. Tuy quan niệm về Thánh Thần đã có trong truyền thống Do Thái; nhưng chưa rõ nét như những gì Chúa Giêsu mặc khải cho các môn đệ trong Tin Mừng Gioan. Tiên tri Joel đã nói trước về sự hiện diện của Thánh Thần trong mỗi người khi triều đại của Đấng Thiên Sai tới (Joel 2:28-29), và lời Chúa Giêsu hứa là làm trọn lời tiên tri Joel.

3.2/ Vai trò của Thánh Thần: Chúa Giêsu cũng mặc khải về vai trò của Thánh Thần.

(1) Giúp các môn đệ giữ Lời Chúa: Chúa Giêsu nhắc lại việc giữ các giới răn và mối liên hệ giữa Ngài, Chúa Cha và các môn đệ: "Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy. Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy. Ai không yêu mến Thầy, thì không giữ lời Thầy. Và lời anh em nghe đây không phải là của Thầy, nhưng là của Chúa Cha, Đấng đã sai Thầy.”

(2) Dạy các môn đệ mọi điều và làm cho các môn đệ nhớ lại những gì Chúa Giêsu đã nói:

Chúa Thánh Thần không nói thêm những mặc khải mới lạ; nhưng sẽ dạy dỗ các môn đệ và nhắc nhở các Ngài những điều Chúa Giêsu đã nói.

Cả hai điều trên có liên quan mật thiết với nhau và là sứ vụ của Thánh Thần. Ngài nhắc cho các môn đệ nhớ lại những sự thật Chúa Giêsu đã nói và giúp các môn đệ có sức mạnh thi hành những điều đó, vì Ngài hoạt động từ trong tâm hồn các ông.

ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:

- Chúng ta phải luôn ý thức sự hiện diện của Chúa Thánh Thần trong tâm hồn, như thánh Phaolô nói: "Thân thể anh em là Đền Thờ của Chúa Thánh Thần;" và chúng ta phải cầu nguyện thường xuyên với Ngài, nhất là những giờ phút nghi ngờ, do dự, và không biết quyết định làm sao.

- Chúng ta không thể hiểu biết và nhận ra sự thật của Thiên Chúa nếu không nhận được sự hướng dẫn của Thánh Thần. Vì thế, chúng ta phải cầu nguyện với Ngài trên đường đi tìm sự thật.

- Thánh Thần thánh hóa con người bằng cách quét sạch những xấu xa, tội lỗi; và làm đầy tâm hồn bằng sự thật và ân sủng. Ngài cũng giúp chúng ta có sức mạnh và can đảm làm chứng cho Thiên Chúa.

Lm. Anthony ĐINH MINH TIÊN, OP.