Lễ Mình Máu Thánh Chúa Năm A (phần I)

Lễ Mình Máu Thánh Chúa Năm A

(phần I)

Bài Ðọc I: Ðnl 8, 2-3. 14b-16a

"Người sẽ ban cho các ngươi của ăn mà các ngươi và cha ông các ngươi chưa từng biết tới".

Trích sách Ðệ Nhị Luật.

Môsê nói cùng dân chúng rằng: "Các ngươi hãy nhớ tất cả đoạn đường mà Chúa là Thiên Chúa các ngươi đã dẫn đưa các ngươi qua sa mạc suốt bốn mươi năm, để rèn luyện và thử thách các ngươi, để biết các điều bí ẩn trong lòng các ngươi và xem các ngươi có tuân giữ lề luật của Người hay không? Người đã để các ngươi vất vả thiếu thốn, và ban cho các ngươi manna làm của ăn mà các ngươi và cha ông các ngươi chưa từng biết tới, để tỏ cho các ngươi thấy rằng: Con người sống không nguyên bởi bánh, mà còn bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra.

"Các ngươi hãy nhớ Chúa là Thiên Chúa các ngươi, Ðấng đã dẫn đưa các ngươi ra khỏi đất Ai-cập, khỏi cảnh nô lệ. Và Người là Ðấng đã dẫn các ngươi vào nơi hoang địa mênh mông và kinh khủng có nhiều rắn hổ lửa, bò cạp, rắn lục, và không có một giọt nước nào; Người đã khiến nước từ tảng đá cứng rắn vọt ra. Trong hoang địa, Người đã nuôi các ngươi bằng manna mà cha ông các ngươi chưa từng biết tới".

Ðó là lời Chúa.

Ðáp Ca: Tv 147, 12-13. 14-15. 19-20.

Ðáp: Giêrusalem hỡi, hãy ngợi khen Chúa (c. 12a).

Xướng: 1) Giêrusalem hỡi, hãy ngợi khen Chúa. Hãy ngợi khen Thiên Chúa của ngươi, hỡi Sion! vì Người giữ chặt các then cửa ngươi, Người chúc phúc cho con cái ngươi trong thành nội. - Ðáp.

2) Người đã sai lời Người xuống cõi trần ai, và lời Người lanh chai chạy rảo. Người khiến tuyết rơi như thể lông cừu, Người gieo rắc sương đông như tro bụi trắng. - Ðáp.

3) Người đã loan truyền lời Người cho Giacóp, những thánh chỉ và huấn lệnh Người cho Israel. Người đã không làm cho dân tộc nào như thế, Người đã không công bố cho họ các huấn lệnh của Người. - Ðáp.

Bài Ðọc II: 1 Cr 10, 16-17

"Có một tấm bánh, nên chúng ta tuy nhiều, cũng chỉ là một thân thể".

Trích thư thứ nhất của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Cô-rintô.

Anh em thân mến, chén chúc tụng mà chúng ta cầm lên chúc tụng Chúa chẳng phải là thông hiệp với máu Chúa Kitô sao? Tấm bánh mà chúng ta bẻ ra chẳng phải là thông phần vào Mình Chúa đó sao? Vì có một tấm bánh, nên chúng ta tuy nhiều người, chúng ta cũng chỉ là một thân thể, vì hết thảy chúng ta thông phần cùng một tấm bánh.

Ðó là lời Chúa.

Ca Tiếp Liên

"Lauda Sion: Hỡi Sion, Hãy Ngợi Khen"

Trước Alleluia, có thể hát hoặc đọc Ca Tiếp Liên này, tất cả hoặc từ câu 21 ("Này đây bánh") cho đến hết.

1. Hỡi Sion, hãy ngợi khen Ðấng cứu độ ngươi, Ðấng lãnh đạo và mục tử của ngươi / với những bài vãn và những khúc ca!

2. Ngươi có sức chừng nào, hãy rán ngợi khen chừng nấy, vì Người vĩ đại hơn mọi lời khen ngợi, và ngươi cũng không đủ sức ngợi khen Người.

3. Ðề tài của sự ngợi khen đặc biệt, đó là bánh sống và tác thành sự sống, ngày hôm nay đã đặt ra cho ngươi.

4. Ðó là bánh mà trên bàn tiệc thánh, cho đoàn thể mười hai người anh em, Chúa đã ban tặng chẳng khá nghi ngờ.

5. Hãy xướng lên lời ca khen ngợi đầy đủ, lời ca hoan hỉ và râm ran, tâm thần hãy vui mừng rạng rỡ!

6. Vì đây là ngày trọng thể, ngày kỷ niệm bàn tiệc thánh / lần đầu tiên được thiết lập ra.

7. Tại bàn tiệc này của Ðấng Tân Vương, lễ Vượt Qua mới theo luật pháp mới / chấm dứt lễ Vượt Qua của thời đại cũ.

8. Lễ nghi cũ nhường chỗ cho sự thực; đêm tối tăm nhường chỗ cho sự sáng sủa.

9. Ðiều mà Chúa Kitô đã làm trong bữa tiệc ly, thì Người đã ra lệnh cho thực thi điều đó để nhớ lại Người.

10. Nhờ lời thánh huấn của Người dạy bảo, chúng ta làm phép cho bánh và rượu / trở nên lễ vật hy sinh ban ơn cứu độ.

11. Ðây là tín điều dạy người Kitô hữu rằng / bánh trở nên thịt Chúa, và rượu trở nên máu Người.

12. Ðiều bạn không hiểu, không xem thấy, thì đức tin mạnh mẽ xác nhận xảy ra, ngoài luật lệ thiên nhiên.

13. Dưới những hình sắc khác nhau, chúng chỉ là biểu hiệu, không còn thực chất, có ẩn nấp những thực tại cao siêu.

14. Thịt Chúa là của ăn, máu Người là thức uống, nhưng Chúa Kitô vẫn còn đầy đủ dưới mỗi sắc hình.

15. Người không bị kẻ lãnh nhận nghiền nát, không bị bẻ gẫy, không bị phân chia, nhưng Người được thiên hạ lãnh nhận toàn thân.

16. Một người lãnh nhận, ngàn người lãnh nhận, những người này cũng lãnh bằng những người kia, thiên hạ ăn thịt Người mà Người không bị tiêu hao.

17. Người lương thiện lãnh, kẻ ác nhân cũng lãnh, nhưng số phận họ không đồng đều: hoặc được sống hay là phải chết.

18. Kẻ ác nhân phải chết, người lương thiện được sống; hãy coi, cùng một của ăn như nhau, mà kết quả khác xa biết mấy.

19. Hình bánh bị vỡ, chớ khá lo âu, nhưng hãy nhớ rằng / trong miếng vỡ cũng như trong toàn thể / Chúa vẫn hiện diện đầy đủ như nhau.

20. Bản chất không hề bị bẻ vỡ, duy có biểu hiệu bị phân chia, nhưng không giảm thiểu tình trạng và dáng vóc của Ðấng ẩn dật bên trong.

21. Này đây bánh của các thiên thần, biến thành lương thực của khách hành hương; thực là bánh của những người con cái, không nên ném cho loài khuyển.

22. Bánh này đã được báo trước bằng hình ảnh, khi người ta sát tế Isaac, chiên của lễ vượt qua đã được kể ra, khi cha ông chúng ta được tặng manna.

23. Lạy Chúa Giêsu là mục thủ tốt lành, là bánh thực, xin Người thương xót, chăn nuôi và bảo vệ chúng con; xin Người ban cho chúng con nhìn thấy / những điều thiện hảo trong cõi nhân sinh.

24. Chúa là Ðấng thông biết và có thể làm nên mọi sự, Chúa nuôi dưỡng chúng con trong đời sống tạm gửi này, trên cõi cao xanh, xin cho chúng con được trở nên thực khách đồng bàn của Chúa, đồng thừa kế và đồng danh phận / với những công dân thánh của nước trời. Amen. Alleluia.

Alleluia: Ga 6, 51-52

Alleluia, alleluia! - Chúa phán: "Ta là bánh hằng sống từ trời xuống; ai ăn bánh này, thì sẽ sống đời đời". - Alleluia.

Phúc Âm: Ga 6, 51-59

"Thịt Ta thật là của ăn, và máu Ta thật là của uống".

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Gioan.

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng dân Do-thái rằng: "Ta là bánh hằng sống từ trời xuống; ai ăn bánh này, thì sẽ sống đời đời. Và bánh Ta sẽ ban, chính là thịt Ta, để cho thế gian được sống". Vậy người Do-thái tranh luận với nhau rằng: "Làm sao ông này có thể lấy thịt mình cho chúng ta ăn được?" Bấy giờ Chúa Giêsu nói với họ: "Thật, Ta bảo thật các ngươi: Nếu các ngươi không ăn thịt Con Người và uống máu Ngài, các ngươi sẽ không có sự sống trong các ngươi. Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta thì có sự sống đời đời, và Ta, Ta sẽ cho kẻ ấy sống lại ngày sau hết. Vì thịt Ta thật là của ăn, và máu Ta thật là của uống. Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta, thì ở trong Ta, và Ta ở trong kẻ ấy. Cũng như Cha là Ðấng hằng sống đã sai Ta, nên Ta sống nhờ Cha, thì kẻ ăn Ta, chính người ấy cũng sẽ sống nhờ Ta. Ðây là bánh bởi trời xuống, không phải như cha ông các ngươi đã ăn manna và đã chết. Ai ăn bánh này thì sẽ sống đời đời".

Ðó là lời Chúa.

Suy Niệm: Từ Mình Chúa Ðến Chúng Ta

Ngay từ đầu, cộng đoàn tín hữu ở Yêrusalem đã chuyên cần đến việc bẻ bánh. Và từ ngày đó Giáo Hội không ngớt cử hành lễ tế tạ ơn và hiệp thông trong Mình và Máu Chúa Kitô. Nhưng từ thế kỷ thứ XI người ta đã chú trọng nhiều hơn đến khía cạnh hiện diện của Chúa Kitô nơi hình bánh.

Từ đó người ta khao khát được chiêm ngắm Chúa ngoài giờ thánh lễ. Và một nữ tu ở Liège, chân phước Julienne, được nhiều thị kiến thúc giục xin Tòa Thánh lập một lễ lớn kính trọng thể Mình Máu Thánh Chúa. Bà được thị kiến vào khoảng những năm 1208-1210; nhưng mãi đến 1317, tức là một thế kỷ sau, Giáo hội mới truyền mọi nơi phải tổ chức lễ này. Khi ấy nhiều giáo phận đã có thói quen mừng rất lớn. Ðặc biệt, khởi sự từ bên Ðức, người ta tổ chức kiệu Mình Thánh rất long trọng trong ngày ấy. Thói quen kiệu ra ngoài đường phố cốt để ai ai cũng được chiêm ngưỡng và cúng bái; cũng như để tỏ ra vương quyền của Ðức Kitô, và để cho người Tin Lành biết Giáo Hội Công giáo tin thật Chúa hiện diện trong Thánh Thể. Dĩ nhiên đó cũng là một hình thức sinh hoạt của giáo xứ.

Như vậy không phải mọi khía cạnh trong ngày lễ hôm nay đều có giá trị như nhau và cần phải duy trì tất cả. Ðặc biệt việc chầu Mình Thánh và kiệu Thánh Thể sẽ rất thiếu sót nếu không được suy nghĩ và gắn liền với việc bẻ bánh, tức là thánh lễ tạ ơn, là cơ sở của Phụng vụ Thánh Thể. Và để quý trọng lễ nghi cao cả này, phải dựa vào Lời Chúa.

A. Từ Manna Ðến Lời Chúa

Bài sách Thứ luật hôm nay không trực tiếp nói đến chuyện Chúa ban Manna nuôi dân trong sa mạc. Muốn có bài tường thuật trực tiếp, phải đọc trong sách Xuất hành (chương 16).

Bấy giờ dân kêu trách Môsê và Aharôn: Phải chi chúng tôi chết đi bởi tay Yavê trong đất Aicập, khi còn ngồi bên niêu thịt và được ăn bánh thỏa thuê! Thật các ông đã đem chúng tôi ra sa mạc này để làm cả lũ chết đói ở đây. Nhưng Yavê đã phán với Môsê: Này Ta sẽ cho mưa bánh bởi trời xuống cho các ngươi. Và xảy ra là khi sương mai bốc lên rồi thì này trên mặt sa mạc có một lớp gì dòn mỏng như sương giá trên đất. Con cái Israel nói với nhau: Manhu, nghĩa là cái gì vậy? Môsê nói với họ: đó là bánh Yavê đã ban cho các ngươi. Và kể từ ngày đó có chuyện mưa Manna trong sa mạc.

Câu chuyện này hôm nay sách Thứ luật nhắc lại với nhiều chuyện khác, đặc biệt là chuyện rắn lửa bò ra cắn dân và chuyện đập đá ra nước trong sa mạc. Tác giả mượn uy tín của Môsê, nhắc lại những chuyện trên để dạy dỗ người đồng thời. Bây giờ họ không còn sống trong sa mạc nữa. Ngược lại nay là thời hậu Lưu đày; người Dothái đã tái thiết Quê hương và bắt đầu có đời sống phồn thịnh. Họ đang sống khá giả thì vì sao tác giả còn lấy lại câu chuyện chết đói, chết khát ngày xưa nơi sa mạc ra mà khuyên nhủ?

Bài học của ông như thế này. Ngày xưa Yavê lưu dân 40 năm nơi hoang địa là để họ có kinh nghiệm về sự thiếu thốn và bất lực, mà tin tưởng vào Yavê và trông chờ mọi sự từ miệng Người phán ra (vì có gì mà lại không do lời quyền năng Người làm ra?). Kể cả manna và nước uống vọt ra từ đá cũng do Lời Yavê mà có. Bài học ấy, Môsê bảo dân đừng có quên khi đã vào Hứa Ðịa, là đất chảy sữa và mật. Vì con người không sống nguyên bởi bánh; mà còn cần nhiều sự khác có lẽ và chắc chắn còn quan trọng hơn để được hạnh phúc. Mà tất cả đều do Chúa, bởi Lời quyền năng của Người! Và để được Chúa ban cho, người ta phải giữ lệnh truyền của Người. Vì thế thật là hữu lý khi nói: con người sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi Lời từ miệng Chúa phán ra. Và chúng ta luôn luôn phải sống khiêm nhường, đặt mọi tin tưởng vào Chúa.

Vậy như dân sống trong sa mạc nhờ manna, thì nay người ta sống nhờ Lời Chúa, tức là giữ lệnh Người truyền.

B. Từ Lời Chúa Ðến Mình Chúa

Ðó là bài học của sách Thứ luật, của Luật pháp, truyền đạt đến thời Chúa Yêsu. Người không đến để hủy bỏ nhưng để hoàn tất và kiện toàn Luật pháp. Thế nên hôm ấy dân tuốn đến với Người, không phải vì đã thấy dấu lạ nhưng vì đã được ăn bánh no (6,26). Người nói ngay: "Hãy lao công đừng vì lương thực hư nát nhưng vì lương thực sẽ lưu lại mãi đến sự sống muôn đời". Lập tức họ đã xin Người, như người phụ nữ Samari khi nghe nói đến nước hằng sống: Thưa Ngài, hãy luôn luôn cho chúng tôi thứ bánh ấy. Chúa Yêsu đáp: "Bánh sự sống, chính là Ta! Ai đến với Ta sẽ không hề đói, và kẻ tin vào Ta sẽ không hề khát bao giờ".

Lẽ ra họ đã phải hiểu ngay lời của Người. Sách Thứ luật đã nói: con người sống không nguyên bằng bánh, nhưng bằng mọi lời từ miệng Thiên Chúa phán ra. Thế nên khi bảo họ đừng tìm bánh hư nát nhưng hãy tìm lương thực nuôi sống đời đời, Người muốn bảo họ hãy tìm Lời hằng sống và Lời ấy chính là Người, là Lời Thiên Chúa đang nói với họ. Nếu họ tin vào Người thì sẽ không còn đói còn khát.

Nhưng người Dothái đã không hiểu, và đã không muốn hiểu. Họ đang loay hoay với ý tưởng bánh nuôi sống con người, bánh nuôi sống đời đời. Mà bánh ấy phải từ trời xuống như manna... thế mà ông Yêsu này là con của Yuse, làm sao ông có thể bảo mình từ trời xuống?

Thành ra cuộc đối thoại đã chuyển sang vấn đề tông tích của Ðức Yêsu, khiến Người khẳng định ngay: "Bánh hằng sống bởi trời xuống, chính là Ta!". Người muốn quả quyết mình từ trời đến.

Nhiều tác giả nghĩ rằng chương 6 của Yoan phải chấm dứt ở đây. Và mục đích của chương này chỉ là để mạc khải nguồn gốc đích thực của Ðức Yêsu là Ðấng từ trời đến, là Lời Thiên Chúa đến trong thế gian, là Lời Thiên Chúa nhập thể để ai tin thì được sống.

Nhưng vì ghi lại Lời mạc khải sau khi Chúa Yêsu đã về trời và đang thời Giáo hội chuyên cần với việc bẻ Bánh và việc tham dự vào Bí Tích này thiết yếu cho sự sống của Giáo hội, nên tác giả đã thêm những câu làm nên bài Tin Mừng của lễ Mình Thánh Chúa hôm nay. Ðúng hơn, có lẽ chúng ta nên nói trong khi các tác giả Phúc Âm khác chỉ kể lại thuần túy việc Chúa hóa bánh ra nhiều để nuôi dân, tác giả Yoan nhìn thấy đây là "dấu lạ" gợi lên mầu nhiệm Chúa Yêsu là Ngôi Lời ban sự sống, và là cơ hội để ông viết về Bí tính Thánh Thể, hầu bù vào chỗ ông sẽ không thuật lại việc Chúa thiết lập Bí tích này, vì ai ai cũng đã biết rồi.

Dù sao, sau khi đã đọc lại phần trên, chúng ta thấy bài Tin Mừng hôm nay thật sáng sủa và chúng ta phải hiểu theo chiều hướng đó.

Chúa Yêsu đã khẳng định Người là bánh hằng sống bởi trời xuống, ai ăn bánh này thì được sống đời đời. Lẽ ra người Dothái có thể hiểu theo nghĩa trên kia, nhận Ðức Kitô là Con Thiên Chúa đến ban sự sống cho loài người nên phải tin ở Người và vào Lời của Người. Nhưng Người biết họ không tin. Họ sẽ giết Người. Nhưng chính sự chết của Người sẽ làm cho người ta được sống. Nên Người tiếp theo "Và bánh Ta sẽ ban ấy là Thịt Mình Ta vì sự sống thế gian".

Người Dothái không chịu đựng nổi nữa. Tin vào Người đã khổ, bây giờ lại còn phải tin vào sự chết của Người! Do đó, vì không tin, họ đã rì rầm với nhau để phản đối: làm sao Ông có thể cho ta ăn thịt mình được?

Chúa Yêsu lợi dụng ngay sự kiện họ muốn hiểu lời Người một cách cụ thể để nói rõ việc Người sẽ bị giết, thịt máu phân rẽ và bảo người ta phải tin ở mầu nhiệm Tử nạn của Người để được sống. Và những lời ấy rất thích hợp để nói về Bí tích Thánh Thể. Nói cách khác, tác giả Yoan đã nhìn vào cử hành Thánh Thể trong Giáo hội để nói về sự chết cứu thế của Chúa và cũng để người ta luôn luôn liên kết Thánh Thể với cuộc Tử nạn cứu độ của Người. Có thể nói cả bài Tin Mừng hôm nay chỉ muốn giải thích câu Bánh hằng sống, chính là Ta: và Bánh Ta sẽ ban ấy là Thịt Mình Ta vì sự sống thế gian. Và câu nói ấy có ý bảo người ta phải tin vào cuộc đời của Chúa Yêsu và sự chết của Người. Tác giả đã dùng cử hành Thánh Thể ở trong Giáo hội để diễn tả chân lý trên. Và đồng thời cũng muốn dùng chân lý ấy để nói về nội dung của Thánh Thể. Bí tích này ban Chúa Yêsu trong lễ tế hy sinh của Người cho chúng ta. Ai tin và nhận lấy thì được sống đời đời.

C. Từ Mình Chúa Ðến Chúng Ta

Thế nên mượn lời thư Phaolô hôm nay, Phụng vụ nhắc nhở chúng ta Chén thánh và Bánh thánh chúng ta cầm lấy nơi bàn thờ là chính Chúa Yêsu trong mầu nhiệm Tử nạn cứu thế. Chúng ta phải tin Chúa hiện diện dưới hình thức bánh rượu. Nhưng chưa đủ. Còn phải tin Người là Bánh bởi trời, tức là Lời hằng sống nuôi sống chúng ta. Hơn nữa ở đây, trong Bí tích này, bánh rượu còn là Thịt Máu Người ban vì sự sống thế gian, tức là sự chết của Người khiến cho chúng ta được sống đời đời. Ðến với Thánh Thể chúng ta chỉ được ơn nếu tin như vậy. Và khi thông hiệp với Bí tích này, chúng ta phải chia sẻ lễ hy sinh của Chúa.

Nhiều người nghe nói đến mầu nhiệm sự chết của Chúa, chỉ nhìn thấy những nét bề ngoài là những đớn đau, như người Dothái chỉ nhìn thấy thịt và máu. Họ không đạt tới các thực tại bên trong. Dưới hình thức thịt máu, có con người Ðức Kitô, có ý chí hy sinh cứu thế của Người, có ơn cứu độ giao hòa con người với Thiên Chúa và loài người với nhau. Phaolô nhắc nhở chúng ta, khi chịu Mình và Máu Thánh Chúa, phải tin vào mầu nhiệm hy tế hòa giải và phải muốn kết hợp với Thiên Chúa và với đồng loại trong Thân thể Ðức Kitô. Có như vậy Thánh Thể mới là lương thực nuôi dưỡng sự sống đời đời, vì sống đời đời là sống với Thiên Chúa và các thánh của Người. Thánh Thể vì thế là bí tích tình yêu vì khiến chúng ta được lưu lại trong Chúa và Chúa trong chúng ta, để chúng ta làm nên Thân Thể Chúa và nên chi thể của nhau. Và tất cả những ơn đó đều nhờ Thập giá Ðức Kitô và sự chết của Người, mà Thánh Thể là Bí tích.

Ngày lễ Mình Máu Thánh Chúa không những nhắc nhở chúng ta niềm tin vào sự hiện diện của Chúa nơi Thánh Thể và vào hiệu lực của Bí tích tình yêu duy nhất hóa chúng ta trong Thân thể Ðức Kitô nhờ việc Người hiến dâng Thịt Máu trong hy lễ hòa giải. Các bài đọc của Thánh lễ hôm nay còn gợi lên bối cảnh chúng ta phải nhớ mỗi lần đến với Mình Máu Thánh Chúa. Ðây là Bánh hằng sống bởi trời xuống như manna, dành cho Dân Chúa đang trên đường sa mạc trần gian. Chúa đòi dân phải cảm thấy thiếu thốn, bất lực và đặt hết niềm tin vào Người. Và chờ mong được sống nhờ mọi sự do Lời Chúa phán ra. Chúa muốn chúng ta luôn luôn ý thức thân phận khó nghèo về hạnh phúc đời đời để trông chờ Nguời ban sự sống vĩnh cửu, khi chúng ta giữ Lời Người và kết hợp với Người nhờ Bí tích Thánh Thể. Và khi chúng ta thi hành hai điều này thì nhất định chúng ta sẽ trở thành Kitô hữu hoàn toàn hơn, tức là sống giống như Người hơn. Và cuộc đời của Người rõ ràng là đã hy sinh cho Thiên Chúa và tận hiến cho hạnh phúc của mọi người. Chúng ta sẽ đạo đức và phục vụ. Chúng ta sẽ mến Chúa và yêu người. Chúng ta sẽ làm đẹp đạo và tốt đời.

Ðó là điều chúng ta phải ao ước mỗi khi đến với Thánh Thể và đặc biệt trong Thánh Lễ hôm nay.

(Trích dẫn từ tập sách Giải Nghĩa Lời Chúa

của Ðức cố Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)

Lời Chúa Mỗi Ngày

Lễ Mình Máu Thánh Chúa, Năm A

Bài đọc: Deut 8:2-3, 14b-16a; 1 Cor 10:16-17; Jn 6:51-59.

GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: Ích lợi của việc lãnh nhận Mình và Máu Thánh Đức Kitô

Tuần trước, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu mầu nhiệm khó hiểu nhất trong Đạo Công Giáo, mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi; tuần này, chúng ta cùng nhau học hỏi mầu nhiệm khó thứ hai, mầu nhiệm Mình và Máu Thánh Đức Kitô. Những người Do-thái đương thời với Chúa Giêsu hỏi nhau: “Làm sao ông này có thể lấy thịt ông cho chúng ta ăn được?” Có hiểu hay không, bí-tích Thánh Thể vẫn là một thực tại, có nguồn gốc từ biến cố Thiên Chúa nuôi dân bằng manna suốt 40 năm trường trong sa mạc, và được mặc khải cách rõ ràng trong chương 6 của Tin Mừng Gioan. Giống như lần trước, chúng ta sẽ tập trung trong những lợi ích mà bí-tích Thánh Thể mang lại cho con người.

Trong bài đọc I, Sách Đệ Nhị Luật cho chúng ta hiểu lợi ích của manna là để con người có sức mạnh vượt qua những thử thách của Thiên Chúa suốt 40 năm trường trong sa mạc trước khi vào Đất Hứa. Trong bài đọc II, thánh Phaolô nhấn mạnh đến sự hiệp nhất với Đức Kitô và với nhau là hiệu quả của bí-tích Thánh Thể, vì mỗi khi người tín hữu lãnh nhận Mình và Máu Thánh của Đức Kitô, họ trở nên một thân thể với Ngài. Trong Phúc Âm, Chúa Giêsu nhấn mạnh đến sự sống thần linh được ban cho những ai ăn thịt và uống máu Ngài. Hơn nữa, bí-tích Thánh Thể còn là Bánh mang lại sự sống trường sinh mà con người ở mọi nơi và mọi thời luôn khao khát nó.

KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:

1/ Bài đọc I: Manna trong Sách Xuất Hành là hình bóng của Bí-tích Thánh Thể.

1.1/ Manna là của ăn anh em chưa từng biết và cha ông anh em cũng chưa từng biết: Biến cố Xuất Hành là một biến cố lớn và không thể quên của người Do-thái. Các nhà lãnh đạo và các ngôn sứ không ngừng nhắc nhở dân chúng nhớ lại biến cố Vượt Qua, như tác giả Sách Đệ Nhị Luật nhắc nhở dân chúng về mục đích của biến cố này: “Anh em phải nhớ lại tất cả con đường mà Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, đã dẫn anh em đi suốt 40 năm trong sa mạc, để bắt anh em phải cùng cực; như vậy Người thử thách anh em cho biết lòng dạ anh em, xem anh em có giữ các mệnh lệnh của Người hay không.”

Sau khi thoát khỏi Ai-cập, dân Israel hết lương thực và phải chịu đói khát. Họ kêu lên Thiên Chúa, và Ngài “đã cho anh em ăn manna là của ăn anh em chưa từng biết và cha ông anh em cũng chưa từng biết.” Manna là bánh bởi trời Thiên Chúa cho rơi xuống trên mặt đất mỗi sáng. Người Do-thái chưa từng biết đến manna trên mặt đất này. Trong tiếng Do-thái, manna đến từ “manhu,” có nghĩa là “Cái gì vậy?” Đây là câu hỏi khi người Do-thái đi lượm manna lần đầu tiên.

1.2/ Manna là của ăn đàng của dân Do-thái suốt 40 năm trong sa mạc: Thánh Vịnh 78:25, bản Do-thái gọi manna là Bánh của những người mạnh; trong khi bản Bảy Mươi gọi là Bánh của các thiên thần. Bản dịch Do-thái chính xác hơn, vì manna là Bánh ban sức mạnh cho người Do-thái, để họ có sức chịu đựng bao nhiêu thử thách xảy đến cho họ trong sa mạc trong suốt 40 năm trường. Chỉ khi dân Do-thái đặt chân tới đồng bằng Jericho, vào đúng ngày Lễ Vượt Qua, manna mới chấm dứt, và dân Do-thái bắt đầu dùng các thức ăn địa phương (Jos 5:12).

Khi còn lang thang trong sa mạc, ông Moses đã truyền cho dân chúng gom một bình đầy manna đặt trong Hòm Chứng Ước, cùng với cây gậy của Aaron và hai bia đá có khắc Thập Giới (Heb 9:4), để kỷ niệm biến cố Thiên Chúa đã làm mưa từ trời cho dân có bánh ăn trong sa mạc. Manna được giữ trong nơi Cực Thánh, như chúng ta giữ Mình Thánh Chúa ngày nay, để người Do-thái luôn cảm thấy sự hiện diện của Thiên Chúa ở giữa họ.

+ Khi người Do-thái nghĩ ông Moses đã làm cho cha ông họ có manna ăn trong sa mạc, Chúa Giêsu đã sửa sai họ: "Thật, tôi bảo thật các ông, không phải ông Moses đã cho các ông ăn bánh bởi trời đâu, mà chính là Cha tôi cho các ông ăn bánh bởi trời, bánh đích thực, vì bánh Thiên Chúa ban là bánh từ trời xuống, bánh đem lại sự sống cho thế gian" (Jn 6:31-32). Sau cùng, manna cũng được nhắc trong mặc khải cho hội thánh tại Pergamum, một trong 7 Hội Thánh trong Sách Khải Huyền: “Ai có tai, thì hãy nghe điều Thần Khí nói với các Hội Thánh: Ai thắng, Ta sẽ ban cho manna đã được giấu kỹ; Ta cũng sẽ ban cho nó một viên sỏi trắng, trên sỏi đó có khắc một tên mới; chẳng ai biết được tên ấy, ngoài kẻ lãnh nhận” (Rev 2:17). Tác giả Sách Khải Huyền nối việc ăn manna với những người chiến thắng.

2/ Bài đọc II: Bí-tích Thánh Thể là nguồn mạch hiệp nhất.

2.1/ Thánh Thể là Bánh hiệp nhất mọi người với Đức Kitô: Thánh Phaolô chất vấn các tín hữu Cotintô: “Khi ta nâng chén chúc tụng mà cảm tạ Thiên Chúa, há chẳng phải là dự phần vào Máu Đức Kitô ư? Và khi ta cùng bẻ Bánh Thánh, đó chẳng phải là dự phần vào Thân Thể Người sao?” Truyền thống của các nước miền Cận Đông tin: Khi con người dâng lễ vật cho bất cứ thần nào, chính thần ấy nhập vào lễ vật họ dâng; và khi họ ăn phần dâng cúng được các tư tế trả lại cho họ, các thần sẽ vào trong thân thể họ và làm cho họ được khỏe mạnh, thông minh và nhân đức như các thần. Cũng vậy, khi người Kitô hữu nhận lãnh Mình Máu Thánh Chúa, họ trở nên một phần của thân thể Đức Kitô. Tương tự, một gia đình hay một cộng đoàn cùng lãnh nhận Mình Thánh Chúa, tất cả đều trở nên những phần tử của thân thể Đức Kitô. Tất cả đều dự phần vào cuộc sống thần linh của Thiên Chúa.

2.2/ Thánh Thể là Bánh hiệp nhất mọi người với nhau: Không phải các tín hữu chỉ thông hiệp với Đức Kitô, nhưng họ còn thông hiệp với nhau, “Bởi vì chỉ có một tấm Bánh, và tất cả chúng ta chia sẻ cùng một Bánh ấy, nên tuy nhiều người, chúng ta cũng chỉ là một thân thể.” Theo thần học về thân thể của Đức Kitô, mỗi người chúng ta trở nên những chi thể của một thân thể là Giáo Hội, với Đức Kitô là Đầu. Vì thế, mỗi người không còn giữ và làm theo ý riêng mình nữa; nhưng tất cả đều cùng chung một ý muốn và làm theo thánh ý của Đức Kitô, và như thế, họ cùng hiệp nhất với nhau. Nếu đã cùng hiệp nhất trong một thân thể của Chúa, các tín hữu không thể làm bất cứ điều gì chia cắt thân thể của Đức Kitô.

3/ Phúc Âm: Chúa Giêsu là Bánh ban sự sống thần linh và sự sống đời đời cho con người.

3.1/ Phân tích từ ngữ Hy-lạp: Lời tuyên bố của Chúa Giêsu sau đây cần được nghiên cứu từng từ ngữ và cách cấu trúc: "Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời. Và bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống."

+ Cụm từ "ego eimi" theo sau bởi một thành ngữ xảy ra 7 lần trong Gioan, và túc từ theo sau đều mặc khải một sứ vụ đặc biệt của Đức Kitô như: Ta là Bánh Hằng Sống; Mục Tử Tốt Lành; Cửa Chuồng Chiên; Cây Nho; Sự Sống Lại và Sự Sống; Ánh Sáng Thế Gian; Đường, Sự Thật, và là Sự Sống.

+ Túc từ "o arton o zon" có thể mang nhiều nghĩa khác nhau tùy theo cách dịch:

(1) Có thể dịch là "bánh hằng sống hay bánh trường sinh," có nghĩa bánh không bao giờ hư nát. Khi áp dụng vào Chúa Giêsu, có nghĩa Chúa là Bánh Hằng Sống.

(2) Hay có thể dịch là "bánh mang sự sống thần linh." Khi áp dụng vào Chúa Giêsu, có nghĩa, Ngài là bánh mang sự sống thần linh cho con người như trong (Jn 6:33).

(3) Hay cũng có thể dịch là "bánh đang sống." Khi áp dụng vào Chúa Giêsu, có nghĩa Ngài là Bánh đang sống.

Theo văn mạch và nội dung, nghĩa thứ (2) có lẽ thích hợp hơn cả; mặc dù hai nghĩa kia vẫn đúng với Chúa Giêsu.

+ Cụm từ: "từ trời xuống" nhắc nhở cho con người biến cố Thiên Chúa cho manna rơi xuống từ trời làm lương thực cho con cái Israel suốt 40 năm trong sa mạc. Manna là hình ảnh báo trước của bí-tích Thánh Thể. Bánh mang lại sự sống đời đời có thực và có nguồn gốc từ trời.

+ Bánh Hằng Sống chính là thịt (sárk) của Chúa Giêsu. Ngay từ đầu Tin Mừng, Gioan đã dùng danh từ này để nói về mầu nhiệm Nhập Thể: Và Ngôi Lời đã mặc lấy xác phàm (sárk) và đã cư ngụ giữa chúng ta.

+ Phản ứng của người Do-thái: Điều họ tranh luận ở đây không phải về nguồn gốc của Chúa Giêsu, nhưng là thịt của Ngài: Làm sao một người đang sống có thể lấy thịt của mình cho kẻ khác ăn? Trừ phi người đó phải chết! Điều khó khăn nữa là người Do-thái không có thói quen ăn thịt người.

3.2/ Sự cần thiết của bí-tích Thánh Thể: Đức Giêsu nói với họ: "Thật, tôi bảo thật các ông: nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình."

+ Công thức "amen amen = thật, tôi bảo thật" báo hiệu trước một chân lý sẽ được mặc khải trong Tin Mừng Gioan. Chân lý Chúa Giêsu mặc khải ở đây là "Nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình." Nếu Chúa Giêsu không mặc khải chân lý cho con người, sẽ không có ai biết được.

+ Hai động từ ăn (esthio) và uống (pino) mà Gioan dùng ở đây là hai động từ căn bản dùng trong việc ăn uống của con người: như ăn bánh và uống nước.

+ Chúa Giêsu phân biệt hai sự sống: thể lý (psyche) và thần linh (zon). Nếu không ăn thịt và uống máu Chúa, con người vẫn có sự sống thể lý; nhưng không có sự sống thần linh.

+ Sự sống muôn đời (zon aivonion): Sự sống thần linh sẽ dẫn con người đến sự sống muôn đời: "Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết." Như Chúa Giêsu khi mang thân xác con người, mặc dù con người vẫn phải chết cách thể lý, nhưng sẽ được sống lại vinh hiển, và sẽ không bao giờ phải chết nữa.

+ Thịt và Máu Chúa là lương thực nuôi sống con người: "vì thịt tôi thật là của ăn, và máu tôi thật là của uống." Hai danh từ dùng để so sánh: của ăn (brosis) và của uống (posis) là hai danh từ dùng để chỉ lương thực căn bản của con người.

+ Sự sống thần linh là sự sống của chính Thiên Chúa: "Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì ở lại trong tôi, và tôi ở lại trong người ấy." Chúa Giêsu và người rước Chúa trở nên một, như thánh Phaolô tuyên bố: "Tôi sống, nhưng không còn là tôi; mà là chính Đức Kitô sống trong tôi."

+ Sự sống thần linh giúp con người hiểu biết sự khôn ngoan và các mầu nhiệm của Thiên Chúa mà trí khôn con người không hiểu thấu được. Sự khôn ngoan có được là do Thánh Thần của Đức Kitô hướng dẫn con người. Sự sống thần linh giúp cho con người có sức mạnh để đáp ứng lời mời gọi nên trọn lành của Đức Kitô mà sức riêng con người không thể làm được. Ví dụ, con người có được tình yêu nguyên thủy của Thiên Chúa để yêu thương kẻ thù, làm ơn và cầu nguyện cho người ghét mình.

ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:

- Như manna rơi xuống từ trời để nuôi dưỡng và tăng sinh lực cho dân Do-thái suốt 40 năm trường trong sa mạc, Chúa Giêsu trong bí-tích Thánh Thể cũng là Bánh từ trời xuống để nuôi dưỡng và tăng sinh lực cho chúng ta trong suốt cuộc đời trên dương gian.

- Bí-tích Thánh Thể là căn nguyên của sự hiệp nhất. Nếu mỗi người trong gia đình, trong cộng đoàn, giáo xứ hay Giáo Hội năng lãnh nhận Bí-tích Thánh Thể, tất cả sẽ hiệp nhất với Thiên Chúa và với nhau.

- Bí-tích Thánh Thể làm chúng ta được tham dự cuộc sống thần linh với Thiên Chúa ngay từ đời này, và chuẩn bị cho chúng ta cuộc sống hạnh phúc muôn đời với Thiên Chúa ở đời sau.

Linh mục Anthony Đinh Minh Tiên, OP