PHÚC ÂM: Lc 6,39-45

39 Đức Giê-su còn kể cho môn đệ quy ngôn ngữ này : "Mù mà lại được mù sao ?ng nào cả hai lại không sa xuống vũng ? 40 Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. 41 Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới ? 42 Sao anh lại có thể nói với người anh em : ' Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong mắt anh ra ', trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình ?

43 "Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng nghĩ có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. 44 Thật vậy, xem kết quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao phản được, trong bụi nước, làm gì hái được nho ! 45 Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng của lòng mình ; kẻ xấu sẽ lấy cái xấu từ kho xấu. Vì lòng có, mới nói ra.


CÂU HỎI TÌM HIỂU

1. Đọc Lc 6,39. Đức Giêsu Yêu cầu người lãnh đạo trong cộng đồng phải là người thế nào? Người lãnh đạo bị mù sẽ đưa ra kết quả nào?

2. Đọc Lc 6,40. Theo bạn, thầy ở đây có thể hiểu về ai? Chúng ta làm gì để được giống như thầy?  

3. Có mấy người anh em của anh trong Lc 6,41-42? Người anh em ở đây là ai?    

4. Khi đọc Lc 6,41-42 bạn thấy Đức Giêsu đang dùng kiểu nói nào để diễn tả?

5. Đọc Lc 6,41. Câu hỏi này của Đức Giêsu nhanh ta điều gì? Thấy mình, biết mình có khó không?  

6. Đọc Lc 6,42. Đức Giêsu đề nghị chúng ta cần theo tiến trình nào nếu muốn sửa lỗi cho anh em?

7. Đọc Lc 6,43-44. Hai câu này cho biết điều gì? Cây và biểu tượng cho điều gì?    

8. Đọc Lc 6,45. Người tốt thì sản sinh ra cái tốt từ kho tàng tốt của trái tim mình. Và người xấu thì sinh ra cái xấu từ kho tàng xấu của mình. Vậy theo bạn, để sản sinh ra cái tốt hay trái tốt, ta cần phải làm gì?  


GỢI Ý SUY NIỆM:

“ Vì thời gian có đầy, miệng mới nói ra”  (Lc 6,45). Theo bạn, câu nói trên có diễn tả tương quan giữa trái tim (cái tâm) với lời nói từ miệng con người không? Nếu thay đổi lời nói thì thời gian có thể thay đổi được?


PHẦN TRẢ LỜI

1. Luca 6,39 khá giống với Mát-thêu 15,14. Tuy nhiên, trong Phúc Âm Mát-thêu, Đức Giêsu nói câu này với những người Pharisêu, còn trong Phúc Âm Luca, Ngài nói với các môn đệ là những người lãnh đạo các đoàn thể kitô hữu. Người lãnh đạo là người dẫn đường cho người khác. Điều kiện để làm cho người có khả năng dẫn đường là mắt sáng, vì không sáng mắt thì không tìm thấy đường, nên cũng không thể dẫn đường (hodêgein). Một người mù đường dẫn đến thì cả người đó và người được hướng dẫn đều có thể rơi xuống vũng bùn. Mù lòa ở đây không phải là mù con mắt thể lý, nhưng là mù con mắt tâm linh. Người mù là người không có khả năng mở mắt tâm linh ra để thấy sự thật về Đức Giêsu, không đủ sáng suốt để thấy ý nghĩa của các hành động và giáo huấn của Ngài.

2. Trong bối cảnh Thầy Giêsu đang giảng cho các môn đệ trên một mảnh đất bằng (Lc 6,17), ta có thể hiểu vị thầy được nói đến ở Lc 6,40 là chính Thầy Giêsu. Thầy Giêsu khẳng định môn đệ thì không hơn thầy, vì họ không có khả năng hiểu biết sâu và rộng như thầy. Hơn nữa, khoảng cách giữa Thầy Giêsu và các môn đệ là vô cùng lớn, bởi vì Ngài là Con Đản Tối Cao (Lc 1,32) theo định nghĩa độc nhất vô nhị. Tuy nhiên, nếu các môn đệ sống theo lời Ngài, họ cũng sẽ là các con của Tối Tối Cao (x. Lc 6,35). Nếu các môn đệ được thụ giáo với Thầy Giêsu và được Thầy huấn luyện thì họ sẽ trở nên giống Thầy. Thánh dạy hay nói: Anh em hãy làm gương tôi, như tôi noi gương Đức Kiến (1 Cr 11,1; 4,16).

3. Trong Lc 6,41-42 Cụm từ “người anh em của anh” được dùng ba lần. Người anh em là người trong cộng đồng tín hữu, đồng thời là môn đệ của Chúa như tôi. Họ là anh em của tôi. Tôi thấy mình gắn bó thân thiết với người ấy, và phần nào đảm nhận trách nhiệm về người ấy. Bởi đó tôi thấy mình phải góp ý sửa lỗi cho người anh em này nếu họ sai.

4. Đức Giêsu đã dùng hoa nói cường điệu để làm nổi bật thái độ của tôi đối với người anh em đang có điểm tinh thần. Ngài so sánh một lỗi nhỏ của người anh em với cọng rơm ở trong mắt anh ấy. Rồi Ngài so sánh một tội lớn của tôi với cái nhà xà ở trong mắt tôi. Dĩ nhiên cái xà không thể nào ở trong mắt được, nhưng lạ thay, cái xà rất to ở trong mắt tôi, vậy mà tôi không thấy. Ngược lại, cọng rơm nhỏ xíu trong mắt anh em tôi, tôi lại thấy rõ ràng. Đức Chúa Giêsu sử dụng những hình ảnh cho nhau để cho ta thấy thái độ vô lý, không thể hiểu được nổi ở nơi lòng người.

5. Luca 6,41 là một câu hỏi tại sao có phần ngạc nhiên của Đức Giêsu dành cho các môn đệ. Tại sao thấy cọng rơm nhỏ nơi mắt người anh em của mình mà lại không để ý cái xà lớn nơi mắt của chính mình? Cọng rơm thì khó thấy, vậy mà ta thấy, còn cái xà lớn nơi mắt mình dễ thấy hơn, ta lại không nhận ra. Câu hỏi của Đức Giêsu làm cho chúng ta bất ngờ nhận được thái độ thiên lệch nơi lòng mình. Thấy lỗi nhỏ của người khác thì dễ, nhưng thấy lỗi lớn của mình lại khó hơn, vì ta thường không muốn thấy cái yếu của mình. Thật ra, thấy cọng rơm nơi mắt anh em không phải là điều xấu, nhưng đừng quên thấy cái xà lớn trong mắt mình.

6. Luca 6,42 lại là một câu hỏi ngạc nhiên nữa của Đức Giêsu trước lời đề nghị của chúng ta với người anh em: “Anh hãy để tôi lấy cọng rơm ra khỏi mắt anh!” trong khi cái xà vẫn đang ở trong mắt mình. Đức Giêsu gọi đây là thái độ đạo đức giả. Và Ngài chỉ cho ta biết phải theo tiến trình nào: trước hết phải lấy cái xà khỏi mắt mình, để khi mắt thấy mới lấy cọng rơm trong mắt anh em. Đây là một lời khuyên hợp lý, có đôi chút hài hước. Đức Giêsu không bảo họ ta đừng sửa lỗi anh em, hay đừng giúp họ khỏi tật xấu của họ, nhưng Ngài mời chúng ta tu thân, sửa lỗi mình trước đó rồi mới sửa lỗi anh em. Nói chung, khi sửa lỗi anh em, chúng ta không nên quên rằng mình cũng có lỗi, thậm chí còn có lỗi lớn hơn. Thấy được xà trong mắt mình và lấy được xà ra khỏi mắt mình không phải là chuyện dễ. Đôi khi ta cần Khiêm tốn xin anh em giúp ta làm được hai điều đó, vì mình không làm được.

7. Qua Luca 6,43-44 Đức Giêsu đã tìm thấy một tương quan chặt chẽ giữa cây và quả (= trái). Cây nào cho mọi người. Cây tốt cho quả tốt, cây xấu cho quả xấu, bụi gai không cho trái khó, bụi nước không cho trái nho. Đức Giêsu đã dùng hình ảnh trên đây để kết luận: cứ xem kết quả thì biết cây này là cây gì . Xem kết quả là một cách phân tích để phân biệt cây tốt, cây xấu. Phần ác sâu trong lòng người sẽ không dễ nhận ra. Để nhận ra cần phải dựa vào những biểu hiện bên ngoài như lời nói, hành động. Những biểu hiện đó là kết quả giúp chúng tôi nhận được chất lượng của cây . Tuy nhiên, chúng tôi cũng cần nhiều thời gian và kinh nghiệm để không bị lừa bởi những kết quả xấu nhưng lại có chiều rộng hào hứng hấp dẫn.      

8. Người Do-thái xưa coi trái tim (hay “lòng dạ”) là trung tâm của đời sống nội tâm của con người. Trái tim có thể có một cái kho (thêsauros). Người tốt thì sinh ra điều tốt từ cái kho tốt của trái tim. Người xấu thì sinh ra điều xấu từ cái kho xấu của trái tim (Lc 6,45). Lời nói từ miệng con người là một biểu hiện được lựa chọn cho những nơi sâu lắng, kín đáo bên trái tim người đó. Tim đầy thì tràn ra miệng . Lời nói là kết quả của trái tim. Chỉ cần nghe lời nói của một người, ta có thể biết được trái tim tốt hay xấu của người đó. Nếu ta biến đổi trái tim mình thì lời nói của ta cũng thay đổi theo. Ngược lại, nếu ta tập nói những lời nhân hậu tốt lành, trái tim của ta tăng dần cũng được biến đổi.