Phần I – Bài 3 ĐẤNG TẠO DỰNG - CHÚA CHA

        Trước khi đọc bài này, bạn hãy suy nghĩ và trả lời hai câu hỏi sau:

        1.  Một câu hỏi tôi muốn hỏi Chúa là...

        2.  Lý do tôi muốn đặt câu hỏi này là vì...

THIÊN CHÚA

        Có một cuốn phim rất nổi tiếng là Laura.  Phim nói về một thiếu nữ bị giết một cách mờ ám ngay tại nhà cô ta.

        Một thám tử tên là Mark MacPherson được chỉ định điều tra vụ án này.  Vài ngày sau, anh bỏ hằng giờ ở lại trong căn phòng của Laura, tìm kiếm chứng tích.  Anh lục soát mọi vật trong nhà, ghi chép tỉ mỉ và rắc bụi đen đủ chỗ để lấy dấu tay.  Anh nghiên cứu những vật dụng cá nhân của Laura, đọc cả thư từ lẫn nhật ký của cô ta.  Không một viên gạch nào mà anh không lật lên.

        Ít lâu sau, một điều bất thường xảy ra.  Mark hoàn toàn bị ám ảnh do hình ảnh Laura.  Anh bị cô ta thu hút.  Anh thấy mình đang yêu một người đã chết.

        Một đêm khuya đang lúc ngồi trong căn nhà Laura để suy tính mọi sự, ánh đèn mờ mờ và anh đã mệt, chẳng mấy chốc anh gục đầu ngủ thiếp đi.

        Bỗng nhiên có cái gì đánh thức anh dậy.  Anh mở mắt ra, và kìa, đứng trước cửa là một thiếu nữ trẻ đẹp.  Anh không tin được chính mắt mình.  Chính Laura!

        Một câu truyện hứng thú đã được sáng tỏ.  Laura đã về miền quê trong một dịp cuối tuần để tìm yên tĩnh suy tính công chuyện.  Cô đã ở lại đó trọn cuối tuần, không nghe radio hoặc đọc báo chí.  Cô không hay gì về tin tức cái chết của chính mình.

        Thì ra người đàn bà bị giết là một người quen của Laura đã sử dụng căn nhà trong khi nàng đi vắng.

        Cuốn phim kết thúc như thế nào chắc bạn đã đoán được.  Laura và Mark bắt đầu hẹn hò, yêu nhau và kết hôn, chung sống hạnh phúc suốt đời.

Lý trí dẫn đến Thiên Chúa

        Phim Laura là một thí dụ nói về Thiên Chúa và chúng ta.  Tựa như người thám tử trẻ tuổi, chúng ta thấy chính mình đang ở trong "nhà" của Thiên Chúa là thế giới này.

        Khi nghiên cứu về vũ trụ, chúng ta bắt đầu có ý niệm là Tạo Hóa phải như thế nào.  Bầu trời xanh, núi non cao ngất, những bãi biển dài cát trắng, những hình ảnh rạng ngời của cây cỏ và muông thú...  tất cả những sự vật này giúp chúng ta nhìn thấy sự vĩ đại và vẻ đẹp của Thiên Chúa.

        Cuối cùng, chúng ta cũng trở nên bận tâm với Đấng mà chúng ta chưa bao giờ nhìn thấy hay gặp gỡ.  Chúng ta trở nên bận tâm với Thiên Chúa.  Còn Ngài, Ngài muốn câu truyện của chúng ta sẽ kết thúc như cuốn phim Laura.  Thiên Chúa muốn chúng ta yêu mến Ngài, gặp Ngài mặt đối mặt, kết hiệp với Ngài và sống hạnh phúc đến muôn đời.

        Nhưng lý trí chỉ có thể hiểu lờ mờ Thiên Chúa như thế nào thôi, chứ không thể họa rõ dung mạo về Ngài.  Mortimer Adler, một trong những triết gia nổi tiếng thời chúng ta, nêu lên một điểm trong cuộc phỏng vấn thực hiện do Bill Moyers của đài truyền hình.  Adler nói:

        "Nếu lý trí giúp tôi biết mọi sự về Thiên Chúa, thì Ngài đâu cần phải mạc khải cho tôi biết...  Lý trí tự nó không thể liên kết một hiện thể tối cao vô hạn với một hiện thể công chính, nhân từ, quan phòng, lo lắng, chăm sóc."

        Khoảng cách biệt đó chỉ có thể được nối lại do sự mạc khải của Thiên Chúa về chính Ngài trong Kinh Thánh.  Và như vậy, chúng ta hãy đến với Kinh Thánh để "vẽ một khuôn mặt của Thiên Chúa."

Kinh Thánh vẽ dung mạo Thiên Chúa

        Một trong những điều trước tiên đánh động chúng ta khi đọc Kinh Thánh là những hình ảnh muôn vẻ được sử dụng để mô tả Thiên Chúa.  Hãy thử xem một vài hình ảnh đó.

        Thiên Chúa là Đấng Tạo Dựng.  Ngài "sắp đặt trái đất từ khi được dựng nên" và trang hoàng cho nó bằng sông ngòi, núi non và thung lũng (Tv 104:5-8).

        Thiên Chúa là Vua uy quyền.  Trước nhan thánh Ngài, muôn nước khắp trái đất khiếp run (Tv 24:10).

        Thiên Chúa là Thẩm Phán nhìn thấu suốt mọi sự.  Ngài không nhìn những gì biểu lộ bên ngoài, nhưng thấy những gì ẩn giấu trong tim (1 Sm 16:7).

        Thiên Chúa là Người Thợ Gốm.  Ngài nắn đúc chúng ta bằng chính tay Ngài (Is 64:7).

        Thiên Chúa là Người Chăn Chiên.  Ngài tìm kiếm chúng ta khi chúng ta lạc lối, băng bó khi chúng ta bị thương và bồi dưỡng khi chúng ta yếu đau (Ed 34:16).

        Thiên Chúa là Gia Chủ lịch thiệp.  Ngài dọn bàn cho chúng ta, xức dầu thơm cho chúng ta và dọn mâm cỗ trước mặt chúng ta (Tv 23:5).

        Thiên Chúa là gà mẹ.  Ngài ấp ủ chúng ta dưới bóng cánh Ngài và trấn an chúng ta khi cô đơn hay lo sợ (Tv 36:8).

        Thiên Chúa là người Cha.  Ngài dạy chúng ta biết đi, bồng chúng ta dậy khi chúng ta té ngã và áp chúng ta vào má Ngài (Hs 11:1-4).

        Thiên Chúa là Đấng Thánh Thiện.  Trước nhan Ngài, các quản thần che mặt và kêu lên "Thánh, Thánh, Thánh!"  (Is 6:3).

        Như thế, Kinh Thánh dùng rất nhiều hình ảnh để mô tả Thiên Chúa.

        Hãy xét kỹ hơn về hai hình ảnh:  Đấng Tạo Dựng và Cha.

THIÊN CHÚA LÀ ĐẤNG TẠO DỰNG

        Bốn ngày trước Giáng Sinh 1968, phi thuyền Apollo 8 được phóng lên từ Cape Kennedy.  Phi hành đoàn gồm có Frank Borman, Bill Anders và Jim Lovell.  Ba ngày sau, vào đêm Giáng Sinh, Apollo 8 hoàn toàn mất liên lạc với mặt đất khi khuất sau mặt trăng.  Hàng triệu người dán mắt vào máy truyền hình, chờ đợi và cầu nguyện cho phi thuyền trở về bình yên.

        Khi ấy xảy ra một quang cảnh ngoạn mục.  Phi thuyền Apollo 8 xoay quanh mặt trăng và hiện thấy rõ.  Phi hành đoàn đang thay nhau đọc lại câu truyện tạo dựng trái đất như được mô tả trong sách Sáng Thế.

Thiên Chúa tạo dựng muôn loài

        Câu truyện mô tả Thiên Chúa tạo dựng muôn loài:  mặt trời, mặt trăng, tinh tú, trái đất, chim, cá và muông thú.

        Câu truyện còn mô tả việc Thiên Chúa tạo dựng muôn loài một cách trật tự trong thời gian sáu ngày, như một người thủ công làm việc.  Chủ đích của hình ảnh tuyệt diệu này là để dạy chúng ta rằng việc tạo dựng không xảy ra do ngẫu nhiên, nhưng được thực hiện do hành động yêu thương của một Thiên Chúa đầy yêu thương.

        Cuối cùng, sách Sáng Thế kể lại Thiên Chúa tạo dựng con người theo "hình ảnh" Ngài (St 1:27) và Ngài thở hơi vào con người "hơi thở của sự sống" (St 2:27).  Thiên Chúa chia sẻ với loài người một phần mật thiết của chính Ngài.

        Câu truyện Kinh Thánh về việc tạo dựng cho thấy một điều không thể tin được.  Những tôn giáo cổ xưa khác nhấn mạnh đến sự xa cách giữa các thần linh và loài người.  Còn câu truyện Kinh Thánh lại nhấn mạnh đến sự gần gũi.  Thiên Chúa gần gũi với loài người hơn một người mẹ với con mình.  Điều này giải thích tại sao Thiên Chúa nói qua ngôn sứ I-sai-a:

        "Mẹ nào lại quên con đẻ của mình,

        Cạn lòng thương đối với con dạ nó mang?

        Cho dù chúng quên được nữa,

        Thì phần Ta, Ta sẽ không hề quên ngươi!

        Này Ta đã khắc tên ngươi trên bàn tay Ta." 

                                        (Is 49:15-16)

        Đây là một tình yêu dành cho nhân loại đã khiến tác giả Thánh Vịnh nhìn lên bầu trời đêm khuya mà thưa với Chúa rằng:

        "Ngắm tầng trời tay Chúa sáng tạo,

        Muôn trăng sao Chúa đã an bài;

        Thì con người là chi, mà Chúa cần nhớ đến,

        Phàm nhân là gì mà Chúa phải bận tâm?

        Chúa cho con người chẳng thua kém thần linh là mấy,

        Ban vinh quang danh dự làm mũ triều thiên."  (Tv 8:4-6)

                                                                                               

        Và như vậy Kinh Thánh mô tả lúc Thiên Chúa tạo dựng muôn loài, thì cao điểm tạo dựng là loài người. Thiên Chúa tạo dựng chúng ta theo chính hình ảnh Ngài.  Nhưng ngoài việc tạo dựng muôn loài ra, Ngài còn làm hơn thế nữa:  Ngài tiếp tục ở lại trong tạo vật, giữ cho chúng được tồn tại.  Chúng ta hãy thử xét kỹ hơn về sự kiện huyền diệu này.

Thiên Chúa ở trong muôn loài

        Một người con có thể hiện diện bên cạnh người mẹ đau ốm trong bệnh viện bằng nhiều cách:  một tấm hình trên bàn, một lá thư trong tay bà, hay chính người con ngồi bên giường bà.  Nói cách khác, người con ấy có thể hiện diện bằng nhiều phương thức và mức độ khác nhau.

        Thiên Chúa cũng hiện diện trong thế giới chúng ta qua những đường lối tương tự.  Thí dụ, Thiên Chúa ở trong những vì sao mà Ngài đã tạo nên, trong con người mang hình ảnh Ngài, trong Kinh Thánh là Lời của Ngài, và trong cộng đồng Hội Thánh là Nhiệm Thể của Con Một Ngài (Ep 1:22-23).

        Giữa tất cả những đường lối Thiên Chúa hiện diện trong thế giới chúng ta, một khía cạnh chúng ta thường hay quên lãng, đó là Ngài hiện diện ngay trong các thụ tạo.  Những ai nhận ra được sự hiện diện này đều cảm nghiệm được sức mạnh vô biên từ đó.  Thí dụ thuyền trưởng Eddie Rickenbacker và đoàn thủy thủ của ông bị đắm tàu trên Thái Bình dương.  Suốt 21 ngày lênh đênh trên những chiếc phao cao-su, ngày nào họ cũng cầu nguyện bằng Kinh Thánh.  Sau này họ kể rằng một trong những đoạn có ý nghĩa nhất chính là Thánh Vịnh 139, đã trấn an họ rằng Thiên Chúa ở cùng họ.

        "Đi mãi đâu cho thoát thần trí Ngài,

        Lẩn nơi nào cho khuất được Thánh Nhan?

        Con có lên trời, Chúa đang ngự đó,

        Nằm dưới âm ty, vẫn gặp thấy Ngài.

        Dù chắp cánh bay từ phía hừng đông xuất hiện,

        Đến ở nơi chân trời góc biển phương tây,

        Tại đó cũng tay Ngài đưa dẫn,

        Cánh tay hùng mạnh giữ lấy con." 

                                        (Tv 139:7-10)

        Trong màn đêm trăng sao, những người đàn ông trên những chiếc phao cấp cứu đã cảm nhận sâu xa sự hiện diện của Thiên Chúa trong mọi sự Ngài tạo dựng.

        Sự hiện diện của Thiên Chúa nơi tạo vật có thể so sánh với một cái máy chiếu phim rọi lại hình ảnh trên một tấm màn.  Sự hiện hữu của hình ảnh là do ánh đèn từ cái máy chiếu tạo nên và giữ cho nó hiện hữu.  Hình ảnh chỉ có thể tồn tại bao lâu cái máy chiếu cứ tiếp tục giữ nó ở đó.

        Sự tạo dựng cũng vậy. Thiên Chúa ban cho tạo vật sự hiện hữu và giữ nó hiện hữu. Nếu Thiên Chúa chấm dứt sự hiện hữu của nó bằng cách tách nó ra khỏi sự hiện hữu của Ngài, thì hỗn độn và bóng tối sẽ bao phủ chúng ta ngay.

        Và như thế, hình ảnh Thiên Chúa là Đấng Tạo Dựng cho thấy Thiên Chúa:

                *  đã tạo dựng chúng ta vì yêu thương

                *  chia sẻ với chúng ta một phần mật thiết của chính Ngài

                *  gần gũi với chúng ta hơn một người mẹ với con mình, và

                *  giữ gìn sự tồn tại của chúng ta trong mọi ngày.

THIÊN CHÚA LÀ CHA CHÚNG TA

        Nhiều năm trước, Lois Olson mắc bệnh tê liệt lúc lên 10 tuổi.  Phần thân phía dưới của em phải bó trong một khung sắt.  Một đêm giông bão kéo đến.  Cảm giác hoàn toàn bất lực tràn ngập em.  Ngay khi ấy cha em xuất hiện trước cửa và bồng em bước xuống những bậc thang xuống hầm.  Trong lúc ông ráng đỡ sức nặng của em, Lois nhìn thấy mồ hôi lấm tấm trên trán ông và những gân máu nổi lên hai bên thái dương.

        Thiên Chúa giống như thế.  Ngài là một người Cha nhân từ.

        Đức Giê-su dùng hình ảnh người Cha tới 177 lần để mô tả Thiên Chúa.  Đúng ra, lời đầu tiên cho đến cuối cùng trong sách Tin Mừng Lu-ca nói đến Thiên Chúa là Cha.  Lúc Đức Giê-su 12 tuổi, Ngài nói với cha mẹ:  "Cha mẹ không biết là con có bổn phận ở nhà của Cha con sao?" (Lc 2:49).

        Tiếng Cha mà Đức Giê-su dùng là Abba.  Trẻ em Pha-lét-tin vẫn còn dùng tiếng này để gọi cha của chúng.  Nguyên văn có nghĩa là "bố" hoặc "ba".  Như vậy Đức Giê-su dạy chúng ta phải tin tưởng vào Thiên Chúa như một đứa trẻ đối với cha mình.

        Nhưng Thiên Chúa khác những người cha thông thường rất nhiều.  Thiên Chúa không có giới hạn như những người cha thông thường.

Thiên Chúa hết lòng yêu thương

        Thánh Au-gút-tin nói:  "Một người bạn là một người biết mọi sự về chúng ta mà vẫn chấp nhận chúng ta như chúng ta là chúng ta."  Tìm một người như thế chẳng khác đi tìm người trong mộng.  Nhưng Thiên Chúa là một người như vậy.  Ngài có thể thỏa mãn giấc mơ này hơn cả mức độ chúng ta mong đợi.

        Thiên Chúa là Cha, nhưng một cách hoàn toàn khác với những người cha phàm trần. Thiên Chúa hết lòng yêu thương.  Peter van Breemen giải thích sự khác biệt này trong cuốn As Bread That Is Broken của ông:

        "Chúng ta bị phân chia trong tình yêu.  Chúng ta thích một người thật nhiều (90%), hoặc vừa vừa (50%), hoặc rất ít (20%).  Nhưng nơi Thiên Chúa tình yêu không đo lường được. Thiên Chúa chỉ có thể yêu hoàn toàn - 100%.  Nếu chúng ta nghĩ rằng Thiên Chúa phân chia tình yêu của Ngài, thì không phải là chúng ta đang nghĩ về Thiên Chúa mà là về chính chúng ta...  Chúng ta có tình yêu, còn Thiên Chúa là tình yêu."

        Ý là thế này:  Thiên Chúa là Cha yêu thương với tình yêu vô điều kiện.  Ngài yêu chúng ta vô hạn hơn chính chúng ta yêu mình.  Thiên Chúa yêu chúng ta đến độ chúng ta không thể nắm được "chiều cao" và "chiều sâu" tuyệt diệu của tình yêu Ngài (Rm 8:39).

        Nhưng hơn thế nữa, Thiên Chúa khác một người cha phàm trần trong nhiều cách.

Thiên Chúa hết lòng tha thứ

        Có người nói rằng:  Khi chúng ta ăn năn hối lỗi mình, thì Thiên Chúa ném tội lỗi chúng ta xuống chỗ sâu nhất ngoài biển cả.  Rồi Ngài cắm tấm bảng "Cấm câu cá!"  Đó là cách nói rất ý nhị rằng Thiên Chúa hết lòng tha thứ.

        Đức Giê-su lập đi lập lại nhiều lần rằng Thiên Chúa sẵn sàng tha thứ.  Thử suy gẫm một vài thí dụ:

        Đức Giê-su bảo Phê-rô phải tha thứ cho tha nhân như Thiên Chúa tha thứ cho chúng ta.  Không phải bảy lần, nhưng "bảy mươi lần bảy" (Mt 18:22).

        Trong kinh Lạy Cha, Đức Giê-su dạy chúng ta phải tin tưởng tìm kiếm ơn tha thứ của Thiên Chúa tựa như trẻ nhỏ tìm kiếm một người cha thương yêu (Mt 6:12).

        Sau cùng, trong dụ ngôn Đứa con hoang đàng, Đức Giê-su mô tả Thiên Chúa không chỉ tha thứ, mà Người còn hành động với những vòng tay và nụ hôn âu yếm (Lc 15:20).

        Đức Giê-su không chỉ nói về tha thứ, nhưng Ngài còn thực thi điều ấy.  Chúng ta thử suy nghĩ về một vài thí dụ.

        Đức Giê-su tha tội cho người đàn ông tê liệt (Lc 5:20).  Ngài tha thứ cho người phụ nữ phạm tội ngoại tình (Ga 8:11).  Ngài tha thứ cho người trộm lành (Lc 23:43).  Ngài tha thứ cho những kẻ xử hình Ngài (Lc 23:34).

        Sách Tin Mừng đầy những thí dụ về sự tha thứ của Thiên Chúa.  Theo lời của Dag Hammarskjold, ơn tha thứ của Thiên Chúa là "một phép lạ làm cho những gì đổ vỡ được lành lặn" và "những gì nhơ bẩn lại được trong sạch."

        Hình ảnh Thiên Chúa như người Cha trong Kinh Thánh cho thấy những sự thật rất cảm động:

                *  Thiên Chúa hết lòng yêu thương, yêu thương chúng ta hơn chính chúng ta yêu mình.

                *  Thiên Chúa hết lòng tha thứ, luôn sẵn sàng tha thứ cho chúng ta hơn chúng ta tha thứ cho chính mình.

ĐỌC VÀ SUY NIỆM KINH THÁNH

        1.  Thánh Vịnh 23          Chúa Chiên Lành

        2.  I-sai-a 40:12-31                Thiên Chúa lịch sử

        3.  I-sai-a 43:1-7           Chúa biết tên tôi

        4.  Thánh Vịnh 139:1-16  Không nơi ẩn giấu

        5.  Gio-an 8:1-11           Viết trên mặt đất.

THẢO LUẬN        

        1.  Gợi lại mấy hình ảnh bạn đã gặp trong Kinh Thánh nói về Thiên Chúa.

        2.  Tác giả Kinh Thánh có ý gì khi mô tả Thiên Chúa:

                -  tạo dựng vũ trụ trong sáu ngày, và

                -  thở "hơi thở của sự sống" vào con người?

        3.  Thiên Chúa trong Kinh Thánh khác những thần linh của các tôn giáo cổ xưa          như thế nào?

        4.  Bạn cảm nghiệm Thiên Chúa hiện diện bên cạnh bạn bằng những cách nào?

CHIA SẺ

        1.  Thảo luận một vài tư tưởng sau đây:

                -  "Tôi đã lên trời và đã gặp Thiên Chúa. Ối chao, bạn biết không?  Bà ấy dân da đen!" (đọc được trên một bức tường tại Nữu Ước)

                -  "Thiên Chúa là Vũ công, thụ tạo của Ngài là Vũ điệu...  Khi Vũ công dừng lại thì Vũ điệu cũng chấm dứt."  (Anthony de Mello)

                -  "Thiên Chúa là Vũ công, tạo vật của Ngài là Vũ điệu...  Hãy yên lặng mà coi Vũ điệu.  Cứ nhìn đi:  một vì sao, một bông hoa, một chiếc lá vàng rơi...  Và hy vọng chẳng mấy chốc nữa bạn sẽ thấy Ngài là Vũ công."  (Antholy de Mello)

        2.  Ngoài hình ảnh Thiên Chúa là Cha và Đấng Tạo Dựng, bạn còn thấy hình ảnh nào trong Kinh Thánh về Thiên Chúa làm bạn thích thú không?

 

Tác giả: Mark Link, S.J. Chuyển ngữ: Lm Trần đình Nhi
Nguồn: The Catholic Vision I - 3