Tin Mừng theo thánh Gioan 2,1-11

1 Ngày thứ ba, có tiệc cưới tại Ca-na miền Ga-li-lê. Trong bữa tiệc cưới có thân hình Đức Giê-su. 2 Đức Giê-su và các môn đệ cũng được mời tham dự. 3 Khi tìm thấy thiếu rượu, thân mẫu Đức Giê-su nói với Người : "Họ hết rượu rồi." 4 Đức Giê-su đáp : " Thưa bà, chuyện đó có thể đến bà và tôi ? Giờ của tôi chưa đến." 5 Thân mẫu Người nói với gia nhân : "Người bảo gì, các anh cứ làm việc theo."

6 Ở đó có sáu chum đá được sử dụng để thanh lọc theo thói quen của người Thái, mỗi chum chứa khoảng tám mươi hoặc một trăm hai mươi lăm lít nước. 7 Đức Giê-su bảo họ : " Các anh đổ đầy nước vào chum đi !" Và họ điền đầy đủ vào miệng. 8 Rồi Người nói với họ : " Bây giờ các anh múc và đưa cho ông quản tiệc." Tên họ cho ông. 9 Khi người quản tiệc nếm nước đã hoá thành rượu (mà không biết rượu từ đâu ra, còn gia nhân đã múc nước thì biết), ông mới gọi tân lang lại 10 và nói : "Ai ai cũng thết rượu ngon trước, và khi khách hàng đã ngà mới đãi rượu xoàng hơn. Anh lại giữ rượu ngon cho đến bây giờ." 11 Đức Giê-su đã làm dấu lạ đầu tiên tại Ca-na miền Ga-li-lê và bày tỏ vinh quang của Người. Các môn đệ quy đã được gửi vào Người. 


Tin mừng Chúa nhật II Thường niên, năm C, sắp tới là câu chuyện tiệc cưới Ca-na (Ga 2,1-11) mà chúng ta rất quen thuộc. Nhưng có lẽ câu chuyện này cũng khiến họ phải thắc mắc. Trước hết, tại sao khởi đầu các Chúa nhật Thường niên Năm C, mà phục vụ lại không chọn một đoạn Tin Mừng theo thánh Lu-ca nhưng lại là một trình thuật trong Tin Mừng Gio-an ? Tiếp đến là khi Đức Ma-ri-a nói với Đức Giê-su rằng :  “Họ hết rượu rồi”  thì Đức Giê-su đã trả lời :  “Thưa bà, chuyện đó có thể đến bà và tôi ?”  Một câu trả lời xem ra khá lạnh lùng và bất kỳ kỳ lạ nào khi gọi thân mẫu mình là “bà” như thể là một lời từ chối.

Trong bài học hỏi tuần này, chúng tôi sẽ tìm câu trả lời cho hai câu hỏi trên.

1. Tiệc cưới Ca-na và huyền thoại hiển linh

Trong một thánh thi cổ kính của lễ vật Hiển Linh, chúng ta đọc thấy như sau :

Ba nhà hiền sĩ  một đêm Sương,
Dõi ánh sao tua đã lên đường
Tìm kiếm thành sinh sáng
Dâng vàng một dược với nhũ hương.
Trầm ngâm mang tội nơi mình,
Nhưng vì nghĩa nặng với sinh linh
Nay xin  thanh tẩy trong dòng nước
Mà rửa hồn ta sạch tội tình.
Ai không ngưỡng ngưỡng quyền năng Chúa
Khi thấy  từng chum nước đổ đầy
Người biến đổi thành - ôi phép lạ
Rượu ngon  thiên hạ uống cho say.

Thánh thi trên, đồng thời nhanh chóng đến với ba biến cố, trong đó có điều chưa được phép ở Ca-na. Vì vậy, tiệc cưới Ca-na cũng mang ý nghĩa của lễ Hiển Linh.

Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo cũng viết :  “Hiển Linh  là sự bày tỏ mình ra của Chúa Giê-su, như Giảm Mê-si-a của Ít-ra-en, là Con Thiên Chúa, và là Giảm Cứu Độ trần gian . Cùng với việc  Chúa Giê-su chịu phép rửa  ở sông Gio-đan và  tiệc cưới Ca-na , lễ này mừng kính việc “ các đạo sĩ ”  từ phương Đông đến  thờ lạy Chúa Giê-su” (GLHTCG 528).

Cả ba sự kiện như vậy :

1/ Các hiền sĩ đến bái lạy hài nhi Giê-su tại Bê-lem ;

2/ Đức Giê-su chịu phép rửa trong sông Gio-đan ;

3/ Phép lạ tại Ca-na đều được nhìn trong ý nghĩa màn linh của Thiên Chúa trong huyền nhiệm Ngôi Lời trở nên xác phàm, trong phép rửa khởi thủy sứ công khai của Đức Giê-su, và trong huyền nhiệm tái sinh nhân loại nhờ A-đam mới là Đức Giê-su và E-và mới là Đức Ma-ri-a.

Thầy vì mừng kính ba biến cố này trong một lễ duy nhất, Giáo hội trải nghiệm ra thành ba lễ riêng biệt như “bộ ba” của lễ Hiển linh vậy. Trong phục vụ hiện nay, câu chuyện tiệc cưới Ca-na chỉ được đọc trong Chúa nhật II Thường niên, Năm C, nhưng theo phục vụ trước Công đồng Va-ti-ca-nô II, câu chuyện này được đọc liên tục trong năm Chúa nhật thứ hai sau lễ hiển linh.

Câu chuyện Ca-na là trình thuật duy nhất về một bữa tiệc cưới thực sự, có Đức Giê-su, Đức Ma-ri-a và đệ đệ của Đức Giê-su tham dự. Tất cả các quy trình kỹ thuật khác trong Tin Mừng liên quan đến tiệc cưới đều nằm trong các ngôn ngữ hoặc chỉ là một hình ảnh minh họa cho một giáo viên nào đó của Đức Giê-su. Như vậy, đây là một sự kiện có thật và làm nên một trong ba sự kiện mang ý nghĩa hiển thị linh. Tin mừng Gio-an mời chúng ta wei roi tiệc cưới Ca-na như một lễ chào linh, trong đó, khi biến nước thành rượu, Đức Giê-su đã “bày tỏ vinh quang của Người” (Ga 2,11) , vinh quang của Thùng tái tạo một nhân loại mới bởi Người chính là A-đam mới, cùng với Đức Ma-ri-a như E-và mới.

Trong tiệc cưới Ca-na, tác giả Tin Mừng Gio-an kể rằng :  “Ở đó có đặt sáu chum đá dùng vào công việc thanh tẩy theo thói quen người Do-thái"  (Ga 2,6). Số 6 là con số thiếu thép, biểu tượng cho sự bất toàn của giao ước cũ cũng như của bản chất sa ngã nơi con người. Sự biến đổi kỳ diệu của sáu chum nước lã thành thứ rượu ngon hảo hạng diễn tả một cuộc sống tái sinh trong Ngôi đền Un thăm dò dấu vết nhưng không có biến đổi nước lã thành rượu ngon, cũng vậy bản chất sa ngã nơi con người cũ cũng được tái sinh thành con người mới trong Đức Ki-tô :  “Thầy đến không phải để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn”  (Mt 5, 17).

Một chi tiết nữa cũng mang ý nghĩa tái tạo, đó là :  “Khi người quản bữa tiệc thử nước đã hóa thành rượu, ông mới gọi tân lang lại và nói : 'Ai cũng thế rượu ngon trước, và khi khách đã ngà ngà mới thích thú xa hơn. Còn anh, anh lại giữ rượu ngon mãi cho đến bây giờ'”  (Ga 2,9-10). Điều này hàm ý rằng rượu mới mà Đức Giê-su mang lại sẽ không bao giờ cạn kiệt. Đó là cuộc sáng tạo mới hay là cuộc tái sinh vào vương quốc của Thiên Chúa được khai mào nơi Đức Giê-su, không như cuộc sáng tạo cũ đã bị tội lỗi làm cho hư phong, hay như giao ước cũ bất toàn.

“Dấu chỉ nước hóa thành rượu ở Ca-na loan báo Giờ vinh quang của Chúa Giê-Su. Dấu vết này thể hiện sự hoàn thiện của bữa tiệc cưới trong Nước của Chúa Cha, nơi các tín hữu uống rượu mới đã trở thành Máu Đức Ki-tô”  (GLHTCG 1335)

2. Thưa bà, chuyện đó có thể đến bà và tôi được không?”

Trong câu chuyện Ca-na, Đức Ma-ri-a đã có thể cẩn thận cho đám cưới khi đột nhiên hết rượu. Người nói với Đức Giê-su :  “Họ hết rượu rồi”.  Và khẳng định chúng tôi rất ngạc nhiên trước câu trả lời của Đức Giê-su :  “ Thưa bà, chuyện đó có thể đến bà và tôi ? Hiện tại của tôi chưa đến”  (Ga 2,4).

Cả hai lần Đức Ma-ri-a xuất hiện trong Tin Mừng Gio-an, tại tiệc cưới Ca-na (Ga 2,4) và dưới chân thu giá (Ga 19,26), Đức Gi-su đều gọi thân mẫu mình là “ Người đàn bà”  hay “hỡi người phụ nữ”  (γύναι trong tiếng Hy-lạp). Cách gọi này không là bất kính hay nhạt nhạt của Đức Giê-su với thân mẫu Người nhưng mẹo nhớ đến St 3,15.20 nói về bà E-và : Đức Ma-ri-a là E-và mới, “ mẹ của chúng sinh”  đã được tái tạo. Và khi liên hệ với lời Đức Giê-su bò với thân mẫu Người khi trao người đệ đệ yêu dấu cho Mẹ :  Thưa bà, đây là con của bà”  (Ga 19,26) thì đó là cách gọi trìu mến thiết tha .

Lời của Đức Giê-su : “ Chuyện đó có thể đến bà và tôi ? Giờ của tôi chưa đến”  (Ga 2,4b) là một kiểu nói Do-thái xem ra để từ chối một hộp đựng chưa đúng thời điểm (x. Tl 11,12 ; 2 Sm 16,10 ; 1 V 17 ,18). Nhưng cho phép chưa biết Đức Giê-su sau đó như câu trả lời lời rằng cho dù Người không có ý can thiệp vào chuyện hết rượu, nhưng Người đã làm dấu lạ vì sự bong tróc của thân mẫu Người.

Đức Ma-ri-a xuất hiện tại Ca-na và dưới chân thu thập giá, cũng là lúc khởi đầu và kết thúc sứ vụ của Đức Giê-su. Điều này xem ra hàm ý rằng Đức Ma-ri-a đã hiện diện trong sứ vụ vững chắc của Đức Giê-su với vai trò là “ thân mẫu”  và là  “mẹ của chúng sinh”  tại hai thời điểm quan trọng khi Đức Giê -su trình bày vinh quang của Người : vinh quang dấu lạ Ca-na và vinh quang thu giá.

Trong Tin Mừng Gio-an, Đức Ma-ri-a là biểu tượng của dân Chúa là Ít-ra-en. Cựu Ước thường ví dân Chúa như một người nữ, khi gọi là  “thiếu nữ Xi-on”  (Is 62,11),  “con gái Xi-on”  (Dcr 2,14) hay  “thiếu nữ je-ru-sa -lem”  (Xp 3,14). Và trong Tân Ước, dân mới là Hội Thánh được gọi là  “hiền thê của Đức Ki-tô”  (2 Cr 11,2 ; Ep 5,29). Tại tiệc cưới Ca-na, Đức Ma-ri-a đại diện cho một dân biết vâng phục và trung thành với Thiên Chúa. Mẹ đã hướng dẫn các gia nhân :  “Người bảo gì, các anh cứ làm theo”  (Ga 2,5). Mẹ là mẫu gương trung thành và khuyến khích trung thành của các tin hữu.

“Tại Ca-na, Thân mẫu Chúa Giê-su cầu xin Con mình lo đến nhu cầu của bữa tiệc cưới. Bữa tiệc này là dấu chỉ của một bữa tiệc khác, là tiệc cưới Chiên Con, Quà ban tặng Mình Máu Người theo lời nài xin của Hội Thánh, Hiền Thế của Người. Vào giờ của Giao ước mới, gần bên thánh giá, Đức Ma-ri-a đã nhận được lời trả lời, với tư cách là Người Nữ, tức là bà E-và mới, đích thực là “Mẹ của họ sinh.”  (GLHTCG 2618).

Kết

Chúng tôi kết thúc bài học này bằng cách nghe Đức Ma-ri-a trong Tông sắc Năm Thánh 2025 của Đức Thánh Cha Phan-xi-cô :

“Chứng tá hùng hồn nhất của niềm hy vọng là  Mẹ Thiên Chúa . Nơi Mẹ, chúng tôi thấy rằng niềm hy vọng không phải là sự lạc quan hão huyền, mà là một món quà ân sủng trong hiện thực cuộc sống […]dưới chân thập giá, khi nhìn Chúa Giê-su vô tội phải đau và phải chết, mặc dù đang đau khổ tột cùng, Mẹ vẫn lặp lại tiếng “xin vâng” mà không đánh mất niềm hy vọng cũng như niềm tin tưởng vào Chúa. Khi làm như thế, Mẹ đã vì chúng ta mà cộng tác nỗ lực thực hiện những gì Con của Mẹ đã nói khi loan báo rằng “Con Người phải chịu đau khổ nhiều, bị các hạng mục, thượng tế cùng kinh sư loại bỏ, bị giết, và sau ba ngày, sống lại” (Mc 8,31). Và trong nỗi đau dâng hiến vì tình yêu, Mẹ đã trở thành Mẹ của chúng ta, Mẹ của niềm tin hy vọng”  (Spes non confundit, 24).

Nguồn:  tgpsaigon.net