Cuộc Thương Khó của Đức Giêsu thành Nazareth - 3 (trong vòng 24 tiếng đồng hồ)

Cuộc Thương Khó của Đức Giêsu thành Nazareth - 3 (trong vòng 24 tiếng đồng hồ)

Cha Nguyễn Văn Trinh giúp chúng ta sống lại Đàng Thánh Giá.

Linh mục Aug. NGUYỄN VĂN TRINH

4. VIA DOLOROSA – CON ĐƯỜNG THẬP GIÁ

"(14) Hôm ấy là ngày áp lễ Vượt Qua, vào khoảng mười hai giờ trưa. Ông Philatô nói với người Dothái: "Ðây là vua các người!" (15) Họ liền la lớn: "Ðem đi! Ðem nó đi! Ðóng đinh nó vào thập giá!” Ông Philatô nói với họ: "Chẳng lẽ ta lại đóng đinh vua các người sao?" Các thượng tế đáp: "Chúng tôi không có vua nào cả, ngoài Xêda”. (16) Bấy giờ ông Philatô trao Ðức Giêsu cho họ đóng đinh vào thập giá”.

Cả ba Phúc Âm Nhất Lãm đều nói đến việc có người vác thập giá đỡ cho Đức Giêsu. Phúc Âm thánh Gioan không đá động gì đến :

- “(21) Lúc ấy, có một người từ miền quê lên, đi ngang qua đó, tên là Simon, gốc Kyrênê. Ông là thân phụ hai ông Alêxanđê và Ruphô. Chúng bắt ông vác thập giá đỡ Ðức Giêsu. (22) Chúng đưa Người lên một nơi gọi là Gôngôtha, nghĩa là Ðồi Sọ” (Mc 15,21-22).

- “(32) Ðang đi ra, thì chúng gặp một người Kyrênê, tên là Simon; chúng bắt ông vác thập giá của Người”. (Mt 27,32).

- “(26) Khi điệu Ðức Giêsu đi, họ bắt một người từ miền quê lên, tên là Simôn, gốc Kyrênê, đặt thập giá lên vai cho ông vác theo sau Ðức Giêsu” (Lc 23,26).

“Có một người từ miền quê lên, đi ngang qua đó”. Ba Phúc Âm Nhất lãm đều cho tên ông là “Simon gốc Kyrênê”, có lẽ là KYRENAIKA, đây là một vùng ở Bắc Phi, có lẽ là nơi một số người Do Thái bị bắt lưu đày sang nơi đó. Hình ảnh một người cùng vác thập giá với Đức Giêsu gợi lên cho người tín hữu một ấn tượng rất mạnh : CÙNG VÁC THẬP GIÁ VỚI ĐỨC KITÔ. Để xác minh con người này, cộng đoàn tiên khởi truy tìm và ghi lại cả tên của hai người con của ông : Alêxanđê và Ruphô.
Chúng ta biết, thập giá (xem ghi chú 3) gồm một cây dài và một cây ngang. Cây dài thẳng đứng, luôn được chôn trên chỗ hành hình, tức là đồi Gôlghôta, đồi Sọ, vì có hình cái sọ. Từ trong thành, người dân luôn luôn thấy những cây dọc đứng này. Đây là dụng cụ hăm dọa để dân Do Thái đừng phản loạn, đừng nổi dậy. Vì thế, tử tội chỉ vác cây ngang (PATIBULUM) đi qua thành phố : lại một hình thức hăm dọa. Khi đến nơi hành hình, lý hình sẽ đóng lại thành cây thập giá, đóng đinh tử tội vào và dựng lên, cả cây thập giá và người bị đóng đinh.

Theo Ga 19,25 Đức Giêsu bị treo trên một STAURÓS. Stauros là một thứ thập giá hình chữ T, tức là không có phần trên, ló lên khỏi cây ngang. Nhưng đại đa số đều xem Đức Giêsu bị đóng đinh trên một thập giá (CRUZ) và động từ được dùng để chỉ việc đóng đinh là ANASTAUROO. Ít khi nói thập giá của Đức Giêsu là ZYLON (CÂY GỖ) như Cv 5,30 và Gl 3,13. Zýlon gợi lên lời nguyền rủa trong Đnl 21,22 ( “khi một người có tội đáng phải án chết đã  bị xử tử, và anh em đã treo nó lên “cây”, nhưng anh em phải chôn ngay hôm ấy, vì người bị treo là đồ bị Thiên Chúa nguyền rủa. Anh em không được làm cho đất của anh em ra ô uế, đất mà Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, ban cho anh em làm gia nghiệp”).

Tại sao phải có người vác thập giá của Đức Giêsu ? Theo các nhà khoa học, sau trận đòn do 10 người lực lưỡng đánh bằng roi có gắn những cục chì, Đức Giêsu bị xuất huyết nội và đã mê man. Người đi không còn vững và có thể chết bất cứ lúc nào. Vì cần phải để cho Đức Giêsu sống cho đến lúc đóng đinh, nên quân lính cố giữ lấy mạng sống của Người, đành cho ông nhà quê vác hộ.

ĐỨC GIÊSU CHỊU ĐÓNG ĐINH

Thường những bức tranh hay tượng đều vẽ Đức Giêsu bị đóng đinh ngay giữa lòng bàn tay. Nay dựa vào khăn liệm thành Turinô, các nhà khoa học khẳng định : nếu đóng đinh vào giữa lòng bàn tay, khi bị treo lên, đinh sẽ làm tét bàn tay, làm cho thân của người tử tội bị đổ xuống, vì không có một điểm tựa nào chắc chắn. Thế nên, đinh đóng nơi tay, sẽ đóng dưới cùm tay, giữa hai xương cánh tay. Xương cùm tay sẽ giữ cho thân thể người tử tội không bị đổ xuống.

Về đinh đóng ở bàn chân, có thể một đinh dài đóng cả hai bàn chân để chồng lên nhau, hoặc đóng rời từng bàn chân vào thập giá.

Theo các nhà khoa học, tử tội bị treo trên thập giá, có thể sống lây lất từ 3 đến 7 ngày. Để kéo dài thời gian cho tử tội đứng trên thập giá, lý hình thường đóng thêm một cái bệ ở thập giá để tử tội có thể dựa mông vào, hoặc một bệ nhỏ dưới hai bàn chân để giữ thân xác tử tội lại. Vì thế có những họa sĩ vẻ Đức Giêsu bị đóng hai chân trực tiếp vào bệ nhỏ được đóng thêm vào thập giá.
Về Đức Giêsu :

-          Đức Giêsu đứngtrên cây thập giá bao nhiêu tiếng đồng hồ ? Theo Thánh Luca, Người bị đóng đinh vào lúc 12 giờ trưa đến 3 giờ chiều :  “Bấy giờ đã gần tới giờ thứ sáu, thế mà bóng tối bao phủ khắp mặt đất, mãi cho đến giờ thứ chín” (Lc 23,44). Thánh Matthêu cũng ghi nhận như thế (Mt 27, 45 : Từ giờ thứ sáu, bóng tối bao phủ cả mặt đất, mãi đến giờ thứ chín”). Còn Thánh Gioan lại cho con đường thập tự bắt đầu vào lúc12 giờ trưa : “Hôm ấy là ngày áp lễ Vượt Qua, vào khoảng 12 giờ trưa” (Ga 19, 14). Trong khi đó thánh Marcô là xác định : “Lúc chúng đóng đinh Người là giờ thứ ba” (Mc 15,25). Giờ nào đây ? Chắc chắn không thể chấp nhận giờ của Thánh Marcô được, lý do biết bao chuyện phải diễn ra trước lúc đóng đinh : xử án vào lúc 6 giờ sáng tại Công Nghị ; đoàn lũ đưa Đức Giêsu đến dinh Pilatus, lại đưa đến nhà Herôđê, rồi trở lại dinh Pilatus, đánh đòn, chế nhạo, con đường thập tự …Biết bao sự kiện như vậy không thể diễn ra trong 3 tiếng đồng hồ được. Có thể nói 3 Phúc Âm khác đã cho giờ chính xác. Vậy Thánh Marcô muốn nói gì ? Thực ra chúng ta biết, người Do Thái phải đọc kinh vào những giờ giấc nhất định trong ngày : 6 giờ sáng, 9 giờ, 12 giờ, 3 giờ chiều và 6 giờ chiều. Biến cố đóng đinh được đưa vào giờ phụng vụ như một biến cố thánh thiêng dâng lên Thiên Chúa, như một lời cầu kinh, như một lễ vật.

-          Người bị đóng đinh cùng với hai tên gian phi : “Khi đến nơi gọi là “Đồi Sọ”, họ đóng đinh Người vào thập giá, cùng lúc với hai tên gian phi, một tên bên phải, một tên bên trái” (Lc 23,33).

-          “ (33) Khi đến nơi gọi là Gôngôtha, nghĩa là Ðồi Sọ, (34) chúng cho người uống rượu pha mật đắng, nhưng Người chỉ nếm một chút mà không chịu uống. (35) Ðĩng đinh Người vào thập giá xong, chúng đem áo Người ra bắt thăm mà chia nhau. (36) Rồi chúng ngồi đó mà canh giữ Người. (Mt 27,33-36). Theo thói quen, khi có những cuộc đóng đinh như thế (chúng ta biết bản án đóng đinh dành cho những người nổi loạn, nhưng đối với người Do Thái đây là những anh hùng dám nổi dậy để chống đế quốc La mã, vì chỉ muốn giải phóng dân chúng – thế nên chúng ta không lạ gì khi dân chúng chọn Barabbas [BAR ABBA – CON CỦA CHA một tước danh của Đấng Messias ] hơn là Đức Giêsu), có rất nhiều phụ nữa đi theo, khi tới Golgotha, họ cho tử tội uống rượu pha với mộc dược, để họ ngất đi quên chút đau đớn. Ở đây chúng ta thấy không phải phụ nữ mà là lính La mã, những người hành hình Chúa.  

-          Bản án kê khai tội phản loạn : (19) Ông Philatô cho viết một tấm bảng và treo trên thập giá; bảng đó có ghi: "Giêsu Nadarét, Vua dân Dothái". (20) trong dân Dothái, có nhiều người đọc được bảng đó, vì nơi Ðức Gisu bị đóng đinh là một địa điểm ỏ gần thành. Tấm bảng này viết bằng các tiếng Hípri, Latinh và Hylạp. (21) Các thượng tế của người Dothái nói với Philatô: "Xin ngài đừng viết: "Vua dân Dothái" nhưng viết: "Tên này đã nói: Ta là Vua dân Dothái”. (22) "Ông Philatô trả lời: "Ta viết sao, cứ để vậy!" (Ga 19,19-22).

-          Trên thập giá Đức Giêsu đã bị sỉ nhục :

+ do các thượng tế, kinh sư và kỳ mục : “Dân chúng đứng nhìn, còn các thủ lãnh thì buông lời cười nhạo” (Lc 23,35).

“(39) Kẻ qua người lại đều nhục mạ Người, vừa lắc đầu (40) vừa nói: "Mi là kẻ phá được Ðền Thờ, và nội trong ba ngày xây lại được, hãy cứu lấy mình đi! Nếu mi là Con Thiên Chúa, thì xuống khỏi thập giá xem nào!" (41) Các thượng tế, kinh sư và kỳ mục cũng chế giễu Người mà nói: (42) "Hắn cứu được thiên hạ, mà chẳng cứu nổi mình. Hắn là vua Ítraen! bây giờ hắn cứ xuống khỏi thập giá đi, thì chúng ta tin hắn liền! (43) Hắn cậy vào Thiên Chúa, thì bây giờ Người cứu hắn đi, nếu quả thật Người thương hắn! Vì hắn đã nói: "Ta là Con Thiên Chúa!” (Mt 27, 39-43).

+ người gian phi :

“(39) Một trong hai tên gian phi bị treo trên thập giá cũng nhục mạ Người: "Ông không phải là Ðấng Kitô sao? Hãy tự cứu mình đi, và cứu cả chúng tôi với!" (40) Nhưng tên kia mắng nó: "Mày đang chịu chung một hình phạt, vậy mà cả Thiên Chúa, mày cũng không biết sợ! (41) Chúng ta chịu như thế này là đích đáng, vì xứng với việc đã làm. Chứ ông này đâu có làm điều gì trái!" (42) Rồi anh ta thưa với Ðức Giêsu: "Ông Giêsu ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến tôi!" (43) Và Người nói với anh ta: "Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Ðàng” (Lc 23, 39-43).

BẢY LỜI CHÚA TRỐI TRÊN THẬP GIÁ

Nếu tổng kết những lời Chúa nói trên thập giá, chúng ta có tất cả là 7 lời :

1. (33) Khi đến nơi gọi là "Ðồi Sọ", họ đóng đinh Người vào thập giá, cùng lúc với hai tên gian phi, một tên bên phải, một tên bên trái. (34) Bấy giờ Ðức Giêsu cầu nguyện rằng: "Lạy Chúa, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm". Rồi họ bắt thăm mà chia nhau áo của Người” (Lc 23,33-34).
2. (42) Rồi anh ta thưa với Ðức Giêsu: "Ông Giêsu ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến tôi!" (43) Và Người nói với anh ta: "Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Ðàng” (Lc 23,42-43).

3. (33) Vào giờ thứ sáu, bóng tối bao phủ khắp mặt đất mãi đến giờ thứ chín. (34) Vào giờ thứ chín, Ðức Giêsu kêu lớn tiếng: "Êlôi, Êlôi, lama sabácthani!" Nghĩa là: "Lạy Thiên Chúa, Thiên Chúa của con, sao Ngài bỏ rơi con?" (Mc 15, 33-34).

4. (44) Bấy giờ đã gần tới giờ thứ sáu, thế mà bóng tối bao phủ khắp mặt đất, mãi đến giờ thứ chín. (45) Mặt trời tối đi. Bức màn trướng trong Ðền Thờ bị xé ngay chính giữa. (46) Ðức Giêsu kêu lớn tiếng: Lạy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha. Nói xong, Người tắt thở (Lc 22, 44-46).
5. (25) Ðứng gần thập giá Ðức Giêsu, có thân mẫu Người, chị của bà thân mẫu, bà Maria vợ ông Cơlôpát, cùng với bà Maria Mácđala. (26) Khi thấy thân mẫu và môn đệ mình thương mến đứng bên cạnh, Ðức Giêsu nói với thân mẫu rằng: "Thưa Bà, đây là con của Bà". (27) Rồi Người nói với môn đệ: "Ðây là mẹ của anh". Kể từ giờ đó, người môn đệ rước bà về nhà mình (Ga 19, 25-27).

6. (28) Sau đó, Ðức Giêsu biết là mọi sự đã hoàn tất. Và để ứng nghiệm lời Kinh Thánh, Người nói: "Tôi khát!" (Ga 19,28).

7. (29) Ở đó, có một bình đầy giấm. Người ta lấy miếng bọt biển có thấm đầy giấm, buộc vào một nhành hương thảo, rồi đưa lên miệng Người. (30) Nhắp xong, Ðức Giêsu nói: "Thế là đã hoàn tất!" Rồi Người gục đầu xuống và trao Thần Khí” (Ga 19, 29-30).

ĐỨC GIÊSU CHẾT

-          “Sao Ngài bỏ rơi con”. Đứng trên thập giá, Đức Giêsu đã kêu lên như thế.  Thiên Chúa Cha có bỏ rơi Đức Giêsu hay không ? Thần học sẽ trả lời cho chúng ta câu nói này. Nếu đúng theo Luật Do Thái vào lúc 13 giờ, Đền Thờ sẽ thổi tù và, báo hiệu giờ giết chiên theo Luật đã đến, các kỳ mục phải trở về Đền Thờ, mọi người phải đem chiên đến Đền Thờ cho các thầy tư tế giết. Và khi giết chiên như thế, cả Đền thờ đều đọc Thánh vịnh 22 (21) :

Lạy Chúa con thờ, muôn lạy Chúa,
Ngài nỡ lòng ruồng bỏ con sao ?
Dù con thảm thiết kêu gào
nhưng ơn cứu độ nơi nao xa vời .

Nhiều nhà Thánh Kinh cho rằng trong lúc mê man, Đức Giêsu vẫn còn nghe được văng vẳng tiếng tù và giết chiên. Và như một người Do Thái đạo đức, Người đã nhớ đến Thánh Vịnh giết chiên. Nhưng Thánh vịnh này lại ám hạp ngay lúc Chúa còn phải đứng trên thập giá.

-“ (37) Ðức Giêsu lại kêu lên một tiếng lớn, rồi tắt thở. (38) Bức màn trướng trong Ðền Thờ bỗng xé ra làm hai từ trên xuống dưới. (39) Viên đại đội trưởng đứng đối diện với Ðức Giêsu, thấy Người tắt thở như vậy liền nói: "Quả thật, người này là Con Thiên Chúa” (Mc 15, 37-39).

- Chúng ta đã nói : người tử tội bị đóng đinh có thể sống lây lất từ 3 ngày đến 7 ngày. Tại sao Đức Giêsu  chết quá mau như vậy. Tất cả các nhà khoa học đều cho rằng vì trận đòn quá độc ác, Đức Giêsu đã xuất huyết nội qua nhiều và đã mê man từ sau trận đòn đó. Người còn đứng vững trên thập giá mấy tiếng đồng hồ như thế, phải nói rằng Người rất khoẻ mạnh.

- (31) Hôm đó là ngày áp lễ, người Dothái không muốn để xác chết trên thập giá trong ngày sabát, mà ngày sabát đó lại là ngày lễ lớn. Nên họ xin ông Philatô cho đánh giập ống chân các người bị đóng đinh và lấy xác xuống. (32) Quân lính đến, đánh giập ống chân người thứ nhất và người thứ hai cùng bị đóng đinh với Ðức Giêsu. (33) Khi đến gần Ðức Giêsu và thấy Người đã chết, họ không đánh giập ống chân Người. (34) Nhưng một người lính lấy giáo đâm cạnh sườn Người. Tức thì, máu cùng nước chảy ra. (35) Người xem thấy việc này đã làm chứng, và lời chứng của người ấy xác thực; và người ấy biết mình nói sự thật để cho cả anh em nữa cũng tin. (36) Các việc này đã xảy ra để ứng nghiệm lời Kinh Thánh:

Không một khúc xương nào của Người sẽ bị đánh giập.

(37) Lại có lời Kinh Thánh khác:

Họ sẽ nhìn lên Ðấng họ đã đâm thâu” (Ga 19, 31-37).

Người ta đã đâm Chúa, máu và nước chảy ra, tức là những giọt nước và máu cuối cùng trong thân xác Người còn đọng lại nơi con tim, cũng đã chảy ra hết, cũng đã được ban cho nhân loại : Đức Giêsu không tiếc gì với chúng ta ; Người trao ban cho chúng ta tất cả không những mạng sống của Người, mà ngay cả giọt máu cuối cùng, Người cũng không dành lại cho mình. Đây là dấu chứng tình yêu tuyệt đối của một Thiên Chúa : “Khi caùc oâng giöông cao Con Ngöôøi leân, baáy giôø caùc oâng seõ bieát laø TOÂI HAÈNG HÖÕU” (Ga 8,28). Người lính đâm cạnh sườn, để bảo đảm Đức Giêsu đã chết thật. Ít nhất sự kiện lịch sử này cũng đủ minh chứng là Đức Giêsu đã chết thật, vì có những người cho rằng Đức Giêsu chỉ bị ngất đi, rồi sau đó tỉnh lại và trốn thoát. Các môn đệ mới dựng nên câu chuyện Chúa đã phục sinh. Lý thuyết này thật không vững, nhưng vẫn có những người muốn phá đổ Kitô giáo, loại huyền thoại, loại tất cả những gì siêu nhiên nơi Kitô giáo, biến Kitô giáo trở thành một triết lý trần tục, mang tính dối trá. Thêm nữa, sau khi bị đâm thâu như thế, Người được chôn trong huyệt đá với cả trăm cân mộc dược, hương trầm, như thế cũng đủ làm cho người ta chết.

(38) Sau đó, ông Giôxép, người Arimathê, xin ông Philatô cho phép hạ thi hài Ðức Giêsu xuống. Ông Giôxép này là một môn đệ theo Ðức Giêsu, nhưng cách kín đáo, vì sợ người Dothái. Ông Philatô chấp thuận. Vậy, ông Giôxép đến hạ thi hài Người xuống. (39) Ông Nicôđêmô cũng đến. Ông này trước kia đã tới gặp Ðức Giêsu ban đêm. Ông mang theo chừng một trăm cân mộc dược trộn với trầm hương. (40) Các ông lãnh thi hài Ðức Giêsu, lấy băng vải tẩm thuốc thơm mà cuốn, theo tục lệ chôn cất của người Dothái. (41) Nơi Ðức Giêsu bị đóng đinh có một thửa vườn, và trong vườn, có một ngôi mộ còn mới, chưa chôn cất ai. (42) Vì hôm ấy là ngày áp lễ của người Dothái, mà ngôi mộ lại gần bên, nên các ông mai táng Ðức Giêsu ở đó (Ga 19, 38-42).

Tại sao những kẻ gian phi bị đánh dập ống chân ?

(31) Hôm đó là ngày áp lễ, người Dothái không muốn để xác chết trên thập giá trong ngày sabát, mà ngày sabát đó lại là ngày lễ lớn. Nên họ xin ông Philatô cho đánh giập ống chân các người bị đóng đinh và lấy xác xuống. (32) Quân lính đến, đánh giập ống chân người thứ nhất và người thứ hai cùng bị đóng đinh với Ðức Giêsu. (33) Khi đến gần Ðức Giêsu và thấy Người đã chết, họ không đánh giập ống chân Người. (34) Nhưng một người lính lấy giáo đâm cạnh sườn Người. Tức thì, máu cùng nước chảy ra (Ga 19,31-34).

Chúng ta đã nói, nếu không có gì đặc biệt, người tử tội bị đóng đinh có thể sống trên cây thập giá từ 3 ngày đến 7 ngày. Tai sao đánh gập ống chân, họ lại chết quá mau ? Chúng ta cũng đã nói, thường lý hình cũng làm một bệ nhỏ để người tử tội có thể dựa vào hay đứng lên trên. Khi bị đánh gãy ống chân, họ không còn điểm tựa, chỉ còn hai tay bị treo trên thập giá. Sức hút của trái đất làm cho máu của họ chảy xuống, không thể nào lên tới đầu được và như thế chỉ trong vòng 15 phút là họ phải chết vì máu không lên được no : no thiếu dưỡng khí !

Việc chôn cất Chúa phải hoàn tất trước 18 giờ chiều, vì là giờ khởi đầu Đại Lễ Vượt Qua. Ngày thứ nhất trong tuần Đức Giêsu đã chỗi dậy :

Ngày thứ nhất trong tuần, vừa tảng sáng, các bà đi ra mộ, mang theo dầu thơm đã chuẩn bị sẵn. Họ thấy tảng đá đã lăn ra khỏi mộ. Nhưng khi bước vào, họ không thấy thi hài Chúa Giê-su đâu cả. Họ còn đang phân vân, thì bỗng có hai người đàn ông y phục sáng chói, đứng bên họ. Đang lúc các bà sợ hãi, cúi gầm xuống đất, thì hai người kia nói : “Sao các bà lại tìm Người Sống ở giữa kẻ chết ? Người không còn đây nữa, nhưng đã trỗi dậy rồi. Hãy nhớ lại điều Người đã nói với các bà hồi còn ở Ga-li-lê, là Con Người phải bị nộp vào tay phường tội lỗi, và bị đóng đinh vào thập giá, rồi ngày thứ ba sống lại” (Lc 24,1-7).

TUẦN THÁNH, chúng ta cùng bước theo con đường thập giá của Đức Kitô (xem ghi chú 4). Đó là con đường đau khổ, nhưng cũng là con đường tình yêu và là con đường cứu độ.
 

                                     VĨNH HỘI, NGÀY 1.4.2009

Ghi chú

(3)   THẬP GIÁ

Nếu chúng ta đọc đoạn Đnl 21,22, phải xác nhận rằng : xử tử bằng cách treo trên cây đã có từ lâu đời. Có thể là treo cổ hay treo cho đến chết. Hình thức đóng đinh vào khổ giá mang hình chữ thập là của dân Ba Tư. Vì hình phạt này quá đau khổ và nhục nhã, đế quốc La mã đã dùng để chỉ phạt những người nô lệ trốn chủ và những kẻ phản loạn chống lại đế quốc Rôma. Đức Giêsu đã chịu hình phạt này như một kẻ nổi loạn chống lại đế quốc : INRI, đây là ông Giêsu thành Nazareth vua dân Do Thái !

Vì là hình phạt sỉ nhục, nên thuở ban đầu thập giá không thể là biểu trưng của Kitô giáo được, nhưng mãi đến thời hoàng đế Constantin (324-337) đã loại bỏ hình phạt này, thập giá dần dần đã trở thành biểu trưng của Kitô giáo.

Thập giá gồm một cây ngang và một cây dọc thẳng đứng. Kitô hữu đã nhìn vào thập giá để thấy biểu trưng liên kết giữa trời và đất. Vì tội lỗi và phản loạn, con người đã chống đối Thiên Chúa, thế nên liên hệ nguyên thủy giữa con người và Thiên Chúa đã bị phá hủy. Con người không có khả năng nào để tái lập lại liên hệ này. Tội lỗi phải được đền bù, cơn thịnh nộ của Thiên Chúa phải được xoa dịu. Qua cái chết thập giá, Đức Giêsu đã giao hòa với trời và đất, giữa Thiên Chúa với con người. Là Con Thiên Chúa, Đức Giêsu đã chết vì loài người, mở đường cho nhân loại có thể tiến đến Thiên Chúa. Từ đó thập giá là dấu chỉ của sự nguyền rủa đã trở thành dấu chứng của sự giao hòa, tái lập lại liên hệ giữa Thiên Chúa và nhân loại ; vì thế thập giá cũng đã trở thành dấu chỉ hy vọng của chúng ta : CHỈ CÓ ĐỨC GIÊSU MỚI CÓ KHẢ NĂNG NỐI KẾT GIỮA TRỜI VÀ ĐẤT, GIỮA THIÊN CHÚA VÀ NHÂN LOẠI. Thập giá của Đức Giêsu trở thành biểu trưng tuyệt đối của Kitô giáo.
Anh em Tin lành chỉ sử dụng thập giá (CRUX - KREUZ  -CROIX) không có ảnh Chúa nằm trên thập giá. Ngược lại, Công giáo lại sử dụng Thánh Giá có ảnh Chúa chết treo. Để phân biệt, theo tiếng Đức, người ta gọi Kreuz là Thánh Giá không có ảnh Chúa và KRUZIFIX, để gọi Thánh giá có ảnh Chúa.    

Ngày nay, có rất nhiều ảnh thập giá được sử dụng trong các Giáo hội

-          STAUROS (tiếng Hy Lạp) – tiếng Latinh là CRUX COMMISSA. Đó là thập giá hình chữ T (Taukreuz)cũng gọi là thập giá Ai Cập hay thập giá của thánh Antonius.

-          CRUX ANSATA, thập giá được sử dụng trong Giáo hội Kopte. Đó là thập giá mà phần trên cây ngang là một vòng tròn, thay vì khúc dọc ló lên trên.

-          CRUX  IMMISSA là hình thập giá được sử dụng trong Giáo hội Latinh, mà chúng ta quen thuộc.

(4) ĐƯỜNG THÁNH  GIÁ   

Đường thánh giá mà chúng ta có ngày nay là một hình thức bắt chước lại VIA DOLOROSA (CON ĐƯỜNG ĐAU KHỔ) như tại Giêrusalem. Một số người hành hương Giêrusalem trở về quê hương, muốn tạo lại những chặng đường Đức Giêsu phải vác thập tự đi qua thành phố Giêrusalem, ngay trên quê hương của họ. Từ đó thành hình các đường thánh giá tại các nước Kitô giáo. Con đường này sẽ chấm dứt ở đồi Kalvariô, nơi đó cũng được thiết kế một mộ chôn Chúa.

Thực ra vào thế kỷ thứ IV, bà Estherie đi hành hương Giêrusalem, đã kể lại phụng vụ tại đây trong Tuần Thánh. Người ta cũng đi con đường Thánh Giá, nhưng chỉ có 2 chặng, tại dinh Pilatus và trên đồi Golgotha. Trong hai chặng này, người ta dừng lại để chiêm niệm, ngoài ra mọi người đều đi lại con đường Via dolorosa trong thinh lặng.

Sau khi chấm dứt các cuộc thập tự chinh vào năm 1270, không còn ai có thể đến Thánh Địa nữa, nên Đường Thánh Giá tại quê nhà mới nở rộ. Từ thế kỷ XII, chúng ta thấy xuất hiện Đường Thánh giá với 7 chặng, với  những đề tài như sau : 1- vườn Cây Dầu ; 2- Đức Giêsu chịu đánh đòn ; 3- Đức Giêsu chịu đội mão gai ; 4- Ecce homo – này là người ! ; 5- Con đường thập tự ; 6- Đức Giêsu chịu đóng đinh ; 7- Đức Giêsu chịu treo trên thánh giá.

Vào năm 1590, chúng ta thấy xuất hiện Đường Thánh Giá với 12 chặng. Năm 1625 thầy dòng Phanxicô người Tây Ban Nha là ANTONIUS DAZA đã thêm vào 2 chặng. Giữa thế kỷ XVIII, thầy dòng Phanxicô LEONHARD VON PORTO MAURIZIO (+1751) đã xác định hình thức Đường Thánh Giá với 14 chặng như ngày hôm nay. Đức giáo hoàng Clemens XII đã chấp nhận hình thức này và ban nhiều ân xá cho những ai đi những chặng đàng Thánh Giá này trong huấn dụ : Hướng dẫn cách thức đi Đường Thánh Giá vào năm 1731.
Vào khoảng năm 1700, người ta bắt đầu đem những hình ảnh của 14 chặng đàng Thánh Giá vào trong nhà thờ.

Hiện tại, giáo dân vẫn theo Đường Thánh giá với 14 chặng :

1. chặng thứ nhất : Đức Giêsu chịu xử án                              Mt 27,22 – 23,26
2. chặng thứ hai : Đức Giêsu xê vai lại mà vác lấy Thánh giá : Mc15,16-20 ; Ga 19,16-17
3. chặng thứ ba : Đức Giêsu ngã xuống đất lần thứ nhứt … (Is 53,4-6)
4. chặng thứ bốn : Đức Giêsu gặp Đức Mẹ                            (Lc 2,34 -35,51)
5. chặng thứ năm : Quân dữ bắt ép ông Simon vác đỡ Thánh Giá với Chúa : Mt 27,32
6. chặng thứ sáu : Bà thánh Verônica lau mặt Chúa   (Tv 27,8-9)
7. chặng thứ bảy : Đức Giêsu ngã xuống đất lần thứ hai
8. chặng thứ tám : Đức Giêsu an ủi những người phụ nữ thành Giêrusalem đi theo Người (Lc 23,28-31)
9. chặng thứ chín : Đức Giêsu ngã xuống đất lần thứ ba
10. chặng thứ mười : quân dữ lột áo Đức Giêsu ra                Mt 27,33-36 ; Mc 15,24 ; Lc 23,34
11. chặng thứ mười một : Đức Giêsu chịu đóng đinh chơn tay vào Thánh Giá     Mt 27,37-42
12. chặng thứ mười hai : Đức Giêsu chịu chết trên cây Thánh Giá   Mc 15,33-41 ; Lc 23,44-49
13. chặng thứ mười ba : môn đệ Đức Giêsu hạ xác Người xuống cùng phú cho Đức Mẹ
14. chặng thứ mười bốn : táng xác Đức Giêsu vào huyệt đá mới.

Chúng ta thấy Đường Thánh Giá theo truyền thống có 14 chặng. Có những chặng không có trong các Phúc Âm : chặng thứ 3, thứ 4, thứ 6, thứ 7, thứ 9. Vì thế mà Đức giáo hoàng Gioan-Phaolô II đã đề nghị 14 chặng đàng Thánh Giá mới, được Tòa Thánh thông báo ngày 29.3.1991. Dù 14 chặng đáng Thánh Giá mới này đi sát Phúc Am, nhưng thói quen của kitô hữu vẫn theo lối xưa ; thế nên chúng ta vẫn chưa thấy phổ biến.

Chúng ta có 14 chặng Đàng Thánh giá mới như sau :
Chặng thứ 1                : Đức Giêsu trong vườn Cây Dầu
Chặng thứ 2                : Giuđa phản bội Chúa
Chặng thừ 3                : Công Hội các bậc kỳ lão lên án Chúa
Chặng thừ 4                : Phêrô chối Chúa
Chặng thứ 5                : Thống đốc Philatô xét xử Chúa
Chặng thứ 6                : Chúa bị đánh đập và đội mão gai
Chặng thứ 7                : Thập giá đè nặng trên vai Chúa
Chặng thứ 8                : Simon giúp đỡ Chúa vác thập giá
Chặng thứ 9                : Chúa gặp các phụ nữ thành Giêrusalem
Chặng thứ 10              : Chúa chịu đóng đinh vào thập giá
Chặng thứ 11              : Chúa đối thoại với người trộm lành
Chặng thứ 12              : Sự hiện diện của Mẹ Maria và thánh Gioan
Chặng thứ 13              : Chúa chết trên thập giá
                  Chặng thứ 14              : An táng Chúa trong mộ

Nguồn: kinhthanh.org