vhgl 2 LỊCH SỬ GIÁO HỘI VN Hỏi – Thưa :Hình Thánh & Phát Triển (35-85)

VUI HỌC GIÁO LÝ

LỊCH SỬ GIÁO HỘI VIỆT NAM

Hỏi – Thưa

Gb. Nguyễn Thái Hùng

Dân ta phải biết sử ta.

Giáo dân Công giáo Việt Nam phải biết Giáo sử Việt Nam.

Trên bốn trăm năm hiện diện,

một bề dày lịch sử phong phú.

Từ việc khai móng thế kỷ 16,

đến giai đoạn bước vào tuổi trưởng thành yêu thương

và phục vụ  quê hương hôm nay,

có ánh sáng chen lẫn bóng tối, khi vinh quang lúc tủi nhục.

Biết để yêu,

biết để tránh sai lầm,

biết để vững bước trên đường chân lý.

I. KHAI SINH (1-34)

II. HÌNH THÀNH & PHÁT TRIỂN (35-85)

III. THỬ THÁCH (86-158)

IV. TRƯỞNG THÀNH

* Tòa Khâm sứ

* Các Hồng Y

* Công đồng

* Vương cung thánh đường

* Chủng viện

* Dòng tu, tu hội

- Đến từ nước ngoài

- Thành lập trong nước

* Đoàn thể

* Hành Hương

- Giáo tỉnh Hà Nội

- Giáo tỉnh Huế

- Giáo tỉnh Sài Gòn

Tài liệu tham khảo :

HĐGMVN, Niên Giám 2004

Lm Phan  Phát Huồn, CssR, Việt Nam Giáo Sử

Lm Đào Trung Hiệu, OP, Cuộc Lữ Hành Đức Tin

Ðức Ông Vinh Sơn Trần Ngọc Thụ, Vụ Án Phong Thánh

Gs. Trần Văn Cảnh. Mừng Năm Thánh 2010, xem  Lịch sử truyền

giáo Việt Nam - http://www.conggiaovietnam.net/index.php?m=

Những Công nghị đầu tiên của Giáo Hội Việt nam trong thế kỷ XVII –

 https://antontruongthang.com/than-h%E1%BB%

Lm Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, Nhìn lại sứ mạng truyền giáo trong 50 năm qua và hướng đến tương lai.

vv…

II. HÌNH THÀNH & PHÁT TRIỂN

35. Hỏi : Ai đã về giáo đô Rôma báo cáo cho Tòa Thánh biết những tiến triển mau chóng trong việc truyền đạo tại Việt Nam, nhất là xin gửi một số Giám Mục đến cánh đồng phì nhiêu này để củng cố nền móng Giáo Hội ?

          - Thưa : Lm Đắc Lộ.  

36. Hỏi : Đức Giáo Hoàng nào đã thiết lập 2 Giáo phận ở Việt nam : Giáo Phận Đàng Trong và Giáo phận Đàng Ngoài (Nam và Bắc : lấy con sông Gianh làm biên giới) ? (1659)

 - Thưa : ĐGH Alexandro VII.

37. Hỏi : Vị giám mục được ĐGH Alexandrô VII đặt cai quản giáo phận Đàng Ngoài : từ sông Gianh trở ra Bắc và miền Nam Trung Hoa, tên là gì ? (1659)

 - Thưa : Gm Lambert de La Motte.

38. Hỏi : Vị giám mục được ĐGH Alexandrô VII đặt cai quản Giáo Phận Ðàng Trong : từ sông Gianh trở vào Nam, bao gồm Cao Miên và Chiêm Thành,  tên là gì ? (1659)

 - Thưa : Gm Francois Pallu.       

39. Hỏi : Đức Giáo Hoàng Alexandrô VII đã thiết lập 2 Giáo phận ở Việt nam : Giáo Phận Đàng Trong và Giáo phận Đàng Ngoài vào năm nào ?

 - Thưa : Năm 1659.

40. Hỏi : Ngày 31/1/1668 : tại Juthia kinh đô Thái Lan, ai đã tấn phong linh mục cho 4 thày giảng: Cha Giuse Trang và Luca Bền, thuộc giáo phận Ðàng Trong; cha Gioan Huệ và Benedictô Hiền, thuộc giáo phận Ðàng Ngoài ? (Ðây là 4 vị linh mục tiên khởi của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam).

          - Thưa : Gm Lambert de La Motte.

41. Hỏi : Năm 1679, Ðức Giáo hoàng nào lại chia Giáo Phận Ðàng Ngoài thành hai : Tây Ðàng Ngoài và Ðông Ðàng Ngoài ?

 - Thưa : Ðức Giáo hoàng Innocenxiô XI.

42. Hỏi : Năm 1679 : Giáo Phận Ðàng Ngoài tách rời thành hai giáo phận mới, lấy sông Hồng Hà làm ranh giới. Giáo Phận Tây Ðàng Ngoài (Hà Nội) : từ sông Hồng đến biên giới Ai Lao, đặt dưới sự cai quản của ai ?

 - Thưa : Ðức tân Giám Mục De Bourges.

43. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Tổng Giáo phận Hà Nội được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Thánh Giuse.

44. Hỏi : Năm 1679 : Giáo Phận Ðàng Ngoài tách rời thành hai giáo phận mới, lấy sông Hồng Hà làm ranh giới. Giáo Phận Ðông Ðàng Ngoài (Hải Phòng) : từ sông Hồng Hà và các tỉnh ven biển đặt dưới sự cai quản của ai ?

 - Thưa : Ðức tân Giám Mục Deydier.

45. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Hải Phòng được mừng kính với thánh hiệu gì ?

          - Thưa : Nhà thờ chính tòa Nữ Vương Rất Thánh Mân Côi.

46. Hỏi : Năm 1844 : Ðức Giáo Hoàng nào chia giáo phận Ðàng Trong thành hai giáo phận mới : Giáo Phận Bắc Ðàng Trong (Qui Nhơn) : do Ðức Cha Cuenot Thể đảm nhiệm ; và  Giáo Phận Nam Ðàng Trong (Sàigòn) ?

          - Thưa : Ðức Giáo Hoàng Grégôriô XVI.

47. Hỏi : Năm 1844 : Ðức Thánh Cha Grégôriô XVI chia giáo phận Ðàng Trong thành hai giáo phận mới : Giáo Phận Bắc Ðàng Trong (Qui Nhơn) : do trao cho ai cai quản ?

 - Thưa : Ðức tân Giám Mục Cuenot Thể.

48. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Qui Nhơn được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Lên Trời.

49. Hỏi : Năm 1844 : Ðức Thánh Cha Grégôriô XVI chia giáo phận Ðàng Trong thành hai giáo phận mới : Giáo Phận Nam Ðàng Trong (Sàigòn)  trao cho ai cai quản ?

 - Thưa : Ðức tân Giám Mục D. Lefebre Ngãi.

50. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Tổng Giáo phận Sài Gòn được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội.

51. Hỏi : Năm 1846 : Giáo Phận Tây Ðàng Ngoài được cắt để thành lập Giáo Phận Vinh. Tân giáo phận bao gồm Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh và một phần tỉnh Quảng Bình, được ủy thác cho ai cai quản ?

 - Thưa : Ðức Cha J. Gauthier Hậu.

52. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Vinh được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Lên Trời.

53. Hỏi : Năm 1848 : Tòa Thánh thiết lập thêm địa phận mới gồm hai tỉnh Nam Ðịnh và Hưng Yên, tách rời từ Giáo Phận Ðông Đàng Ngài để thành lập Giáo Phận Bùi Chu. Tân Giáo Phận được giao cho ai cai quản ?

 - Thưa : Ðức Cha D. Martin Gia.

54. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Bùi Chu được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Nữ Vương Rất Thánh Mân Côi.

55. Hỏi : Năm 1850 : Tòa Thánh cắt giáo phận Bắc Ðàng Trong gồm các tỉnh Quảng Bình, Thừa Thiên, Quảng Trị để thành lập Giáo Phận Huế, và trao cho ai cai quản ?

 - Thưa : Ðức Cha Pellerin Phan.

56. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Tổng Giáo phận Huế được mừng kính với thánh hiệu gì ?

          - Thưa : Nhà thờ chính tòa Trái Tim Cực Sạch Đức Mẹ.

57. Hỏi : Năm 1883 : Giáo Phận Bắc Ninh được thành lập, tách rời từ giáo phận Hải Phòng, và bao gồm các tỉnh Bắc Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn và Cao Bằng. Tân giáo phận trao cho ai cai quản ?

 - Thưa : Ðức Cha Colomer Lễ.

58. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Bắc Ninh được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Nữ Vương Rất Thánh Mân Côi.

59. Hỏi : Năm 1895 : Giáo Phận Hưng Hóa gồm các tỉnh Sơn Tây, Yên Bái, Hòa Bình và Lai Châu được thành lập. Tân giáo phận trao lại cho ai cai quản ?

 - Thưa : Ðức Cha Paul Maris Raymond.

60. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Hưng Hóa được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Thánh Têrêsa Hài Đồng.

61. Hỏi : Năm 1901 : Giáo Phận Phát Diệm (Thanh) được thành lập gồm hai tỉnh Thanh Hóa và Ninh Bình. Tân giáo phận tách rời từ giáo phận Hà Nội, và đặt dưới sự cai quản của ai ?

- Thưa : Ðức Cha Alexandre Marcou Thành.

62. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Phát Diệm được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Nữ vương Rất thánh Mân Côi.

63. Hỏi : Năm 1913 : Hạt Phủ Doãn Lạng Sơn được thành lập, tách rời từ giáo phận Bắc Ninh và được ủy thác cho các vị thừa sai dòng nào đảm trách ?

 - Thưa : Dòng Ða Minh Lyon.

64. Hỏi : Năm 1932 : Giáo Phận Thanh Hóa gồm các tỉnh Thanh Hóa và Sầm Nứa (Ai Lao) được thiết lập. Tân giáo phận tách rời từ giáo phận Phát Diệm, và đặt dưới sự cai quản của ai  ?

 - Thưa : Ðức Cha Louis de Cooman Hành.

65. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Thanh Hóa được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội.

66. Hỏi : Năm 1932 : Giáo Phận Kontum được thành lập, bao gồm 3 tỉnh Kontum, Daklak, Pleiku; tân giáo phận tách rời từ địa phận Qui Nhơn và đặt dưới sự hướng dẫn của ai ?

 - Thưa : Ðức Cha Jannin Phước.

67. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Kon Tum được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội.

68. Hỏi : Năm 1936 : Giáo Phận Thái Bình được thiết lập, tách rời từ giáo phận Bùi Chu, bao gồm hai tỉnh Thái Bình, Hưng Yên. Tân giáo phận đặt dưới sự cai quản của ai ?

          - Thưa : Ðức Cha Cassado Thuận.

70. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Thái Bình được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Thánh Tâm Chúa Giêsu.

71. Hỏi : Năm 1938 : Giáo Phận Vĩnh Long gồm các tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre (Kiến Hòa) và Trà Vinh (Vĩnh Bình). Tân giáo phận tách rời từ giáo phận Sàigòn và trao cho ai cai quản ?

 - Thưa : Ðức Cha Phêrô Martinô Ngô Ðình Thục.

72. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Vĩnh Long được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Thánh Anna.

73. Hỏi : Hạt Phủ Doãn Lạng Sơn được Tòa Thánh nâng lên hàng Giáo Phận vào năm nào ?

          - Thưa : Năm 1939.

74. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Lạng Sơn được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Thánh Giuse.

75. Hỏi : Năm 1955 : Giáo Phận Cần Thơ được thành lập và được giao cho ai cai quản ?

          - Thưa : Ðức Cha Phaolô Nguyễn Văn Bình.

76. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Cần Thơ được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Thánh Tâm Chúa Giêsu.

77. Hỏi : Năm 1957 : Tòa Thánh cắt hai tỉnh Khánh Hòa và Ninh Thuận (thuộc địa phận Qui Nhơn) và hai tỉnh Bình Thuận và Bình Tuy (thuộc địa phận Sàigòn) để thiết lập Giáo Phận Nha Trang. Tân giáo phận này trao cho ai cai quản ?

 - Thưa : Ðức Cha Piquet Lợi.

78. Hỏi : Nhà thờ chính tòa Giáo phận Nha Trang được mừng kính với thánh hiệu gì ?

 - Thưa : Nhà thờ chính tòa Chúa Kitô Vua.

79. Hỏi : Giám mục tiên khởi của Giáo Hội Việt nam tên là gì ? (1933)

 - Thưa : Gm GB. Nguyễn Bá Tòng.

80. Hỏi : Đức Giáo hoàng nào đã chọn linh mục Việt Nam GB. Nguyễn Bá Tòng làm giám mục ?( 11/6/1933)

 - Thưa : Đức giáo hoàng Piô XI.

81. Hỏi : Giáo Hoàng Học Viện Thánh Piô X tại Ðà Lạt, được thành lập năm nào ?

 - Thưa : Năm 1958.

82. Hỏi : Giáo Hoàng Học Viện Thánh Piô X tại Ðà Lạt do dòng nào nhận trách nhiệm điều khiển ?

 - Thưa : Dòng Tên.

83. Hỏi : Chữ quốc ngữ do các nhà truyền giáo và tín hữu vn sáng tạo và phát triển, vì vậy nền báo chí Công giáo cũng góp phần không nhỏ trong việc phổ cập chữ quốc ngữ. Tờ báo Công giáo đầu tiên có tên gọi là gì ?

          - Thưa : Tờ Nam Kỳ địa phận.

84. Hỏi : Tờ báo Công giáo đầu tiên là tờ Nam Kỳ địa phận ra ngày đầu tiên vào năm nào ? 

 - Thưa : Năm 1908.

85. Hỏi : Tờ báo Công giáo đầu tiên là tờ Nam Kỳ địa phận ra ngày 26 tháng 11 năm 1908 ở đâu ?

 - Thưa : Sài Gòn.