Câu 25: Có phải Chúa Giêsu thực sự được sinh vào ngày 25 tháng Mười Hai không?

Ảnh từ Internet

Trong khi các Kitô hữu Tây phương (Công Giáo và Tin Lành) tổ chức ngày sinh nhật của Chúa Giêsu mỗi năm vào ngày 25 tháng Mười Hai, thì không ai biết chắc chắn về ngày chào đời của Chúa. Không có giấy khai sinh. Chúng ta không có bất cứ quy chiếu nào hoặc dẫn chứng nào trong Thánh Kinh nói rằng các Tông đồ tổ chức những bữa tiệc sinh nhật cho Chúa Giêsu, và ngày sinh nhật của Ngài thì không bao giờ được đề cập đến. Việc Ngài được sinh ra được chấp nhận như một điều đương nhiên. Ngày tháng không được cụ thể trong bất cứ bản văn Thánh Kinh hay ghi chép lịch sử nào. Thánh Kinh nói Chúa Giêsu được Đức Maria sinh ra tại thành Bê-lem. Sau đó, thánh gia thất (Chúa Giêsu, Đức Maria và Thánh Giuse) bỏ trốn qua Ai Cập để trốn tránh cuộc tàn sát trẻ trai sơ sinh của Vua Hêrôđê. Sau khi vua Hêrôđê chết, thánh gia thất về định cư tại Nazareth, và Thánh Giuse đã làm nghề thợ mộc ở đó.

Sau cái chết và cuộc phục sinh của Chúa Giêsu, cuộc bách đạo của Rô-ma kéo dài đến 300 năm (từ năm 54 – 305) bởi các Hoàng đế Nero, Domitian, Trajan, Marcus Aurelius, Septimius Severus, Maximus, Decius, Valerian, và Diocletian, đã làm cho Kitô giáo trở thành một tôn giáo bị cấm cách và cô lập. Chỉ sau khi Hoàng đế Constatine ban bố Sắc Chỉ Milan năm 315, ban hành luật bảo vệ các Kitô hữu và tôn giáo của họ, người ta mới bắt đầu đặt vấn đề là ngày sinh nhật của Đấng Cứu Thế là ngày nào.

Tuy không biết được ngày chính xác, nhưng có hai cách để xác định và quy định ngày sinh nhật của Chúa Giêsu. Một trường phái cho rằng ngày Lễ Truyền Tin (khi Tổng lãnh Thiên thần Gabriel hiện ra và báo tin cho Đức Trinh Nữ Maria rằng Mẹ được là mẹ của Đấng Cứu Thế), đã được truyền thống xa xưa thiết lập vào ngày 25 tháng Ba, vốn là ngày Chúa Giêsu được thụ thai trong cung lòng Mẹ của Ngài. Luca 1,36 nói với chúng ta rằng, cùng ngày Truyền Tin là ngày kỷ niệm 6 tháng Gioan Tẩy Giả được thụ thai trong lòng Bà Elizabeth. Luca 1,56-57 nói cho chúng ta rằng sau 3 tháng, Đức Maria trở về nhà khi người chị họ đã sinh con. Nếu Lễ Truyền Tin xảy ra vào 25 tháng Ba, ngày sinh của Gioan Tẩy Giả phải là 3 tháng sau đó, và trên thực tế Giáo Hội cử hành ngày sinh nhật của Gioan Tẩy Giả vào 24 tháng 6. Đức Maria đã cưu mang con trai từ ngày 25 tháng Ba, và chín tháng sau ngày ấy, tức ngày 25 tháng Mười Hai, Mẹ hạ sinh.

Trường phái thứ hai cho rằng chúng ta không thể biết được chính xác sự kiện Truyền Tin và việc Mẹ Maria thăm viếng Bà Elizabeth diễn ra vào ngày nào. Một người thuộc trường phái này,  Thánh Augustinô, đã đề xuất ngày sinh nhật của Chúa dựa trên lịch mặt trời của Đế quốc Rôma. Điều đó không có nghĩa là Giáo hội đã lấy ngày kính thần mặt trời của ngoại giáo làm ngày sinh của Chúa Giêsu như chúng ta thường nghĩ. Các học giả của phái này quy chiếu vào Thánh Kinh, khi Chúa Giêsu nói: “Tôi là Ánh Sáng thế gian” (Ga 8,12), và Gioan Tẩy Giả đã nói: “Người phải nổi bật lên, còn thầy phải lu mờ đi” (Ga 3,30). Khởi đi từ hai trích lược Thánh Kinh này, các Kitô hữu xem xét khi nào ngày ngắn nhất và dài nhất trong năm xảy ra – ngày hạ chí [tức ngày 21 tháng Sáu ở Bắc bán cầu] và ngày đông chí [tức khoảng 22 tháng Mười Hai ở Bắc bán cầu].

Ngày dài nhất xảy ra giữa tháng Sáu và ngày ngắn nhất xảy ra vào giữa tháng Mười Hai. Một ngày sau ngày hạ chí, lượng ánh sáng mặt trời suy giảm mỗi ngày cho tới khi chúng ta tiến đến ngày ngắn nhất trong năm. Một ngày sau ngày đông chí, lượng ánh sáng gia tăng cho đến khi chúng ta trở lại ngày dài nhất trong năm. Ngày mà thời gian chiếu sáng bắt đầu gia tăng sẽ được chọn làm ngày sinh nhật của Chúa (“Tôi là Ánh Sáng thế gian”) và ngày mà thời gian ánh sáng bắt đầu giảm xuống sẽ được chọn là ngày sinh nhật của Gioan Tẩy Giả (“Người phải nổi bật lên, còn thầy phải lu mờ đi”). Có sáu tháng chính xác giữa ngày sinh của Gioan Tẩy Giả và ngày sinh của Chúa Giêsu như được nói trong Tin Mừng Luca, và có sáu tháng chính xác giữa giữa ngày hạ chí và ngày đông chí. Thế nên, ngày mà lượng ánh sáng giảm đi trở thành ngày sinh của Gioan Tẩy Giả, tức ngày 24 tháng Sáu; và ngày mà lượng ánh sáng tăng lên trở thành ngày sinh của Chúa Giêsu, tức ngày 25 tháng Mười Hai. Cách tính ấy có thể không chính xác và đúng như những nhà thiên văn và nhà nghiên cứu niên đại mong muốn, nhưng nó đã được chấp nhận.

Chuyển ngữ: Nhóm Maiorica, Học viện Dòng Tên

Nguồn: Rev. John Trigilio JR., Ph.D., and Rev. Kenneth D. Brighenti, Ph.D., The Catholicism Answer Book- The 300 Most Frequently Asked Question, (Naperville, Illinois: Sourcebooks, Inc., 2007), 42-43.