Mười quyển sách hàng đầu của tôi năm 2022

 Mười quyển sách hàng đầu của tôi năm 2022

Ronald Rolheiser, 2022-12-26

Những quyển sách chúng ta cần đọc tìm đến chúng ta, và tìm đến đúng vào lúc mình cần đọc nó. Tôi tin câu ngạn ngữ cổ xưa này, và xin dùng nó làm lời giải thích cho các sách tôi chọn trong năm 2022. Văn học và nghệ thuật luôn có yếu tố khách quan, một chiều sâu và tính thẩm mỹ không phụ thuộc vào con mắt người thưởng thức, nhưng có một câu ngạn ngữ cổ cũng khẳng định bất kỳ điều gì được hấp thụ thì đều chiếu theo trạng thái của người hấp thụ. Vì thế luôn có yếu tố chủ quan trong cách chúng ta xem xét và đánh giá bất kỳ điều gì. Tôi nói trước như thế là để nói mười quyển sách này là những quyển đi sâu vào lòng tôi nhất trong năm qua. Chúng nằm trong danh sách top 10 của tôi là vì chúng đã tìm đến tôi và đi vào lòng tôi.

Về lĩnh vực linh đạo, cả về phạm vi rộng và và phạm vi giới hạn, đây là những quyển sách đặc biệt có ý nghĩa với tôi:

1- Jim Forest, Vui chơi ở hang sư tử, tiểu sử về Daniel Berrigan (At Play in the Lion’s Den, A Biography of Daniel Berrigan). Một tiểu sử viết rất đẹp về linh mục Daniel Berrigan, của một người biết rõ cha, ủng hộ chính nghĩa của cha, đã đi tù cùng cha nhưng vẫn giữ một khoảng cách đủ với cha.

2- Robert Ellsberg, Sơ Wendy yêu dấu, Một câu chuyện ngạc nhiên về đức tin và tình bạn (Dearest Sister Wendy, A Surprising Story of Faith and Friendship). Một quyển sách gần gũi, cảm động và ấm áp, chia sẻ một số thư từ giữa nhà phê bình nghệ thuật nổi danh Wendy Beckett (qua đời năm 2018) và Robert Ellsberg, nhà xuất bản Orbis Press. Những trao đổi của họ nói đến mọi chủ đề về tôn giáo.

3- Maria Ruiz Scaperlanda, Mục tử không chạy trốn, Chân phước Stanley Rother, bậc tử đạo gốc Oklahoma (The Shepherd Who Didn’t Run, Blessed Stanley Rother, Martyr from Oklahoma). Một tiểu sử rất hay về con đường cha Stanley Rother trở nên ngôn sứ và tử đạo vì người nghèo. Một hạnh các thánh cho thời nay.

4- Sherry Turkle, Nhật ký cảm thông (The Empathy Diaries). Sherry Turkle là nhà khoa học hàng đầu và là ngòi bút sâu sắc về tâm hồn. Về căn bản, đây là tự truyện, nhưng khi họa nên con người mình, bà giúp chúng ta cũng làm như thế. Tiêu đề quyển sách, tự nó đã nói lên luận đề của mình rồi.

5- Amia Srinivasan, Quyền tình dục – Nữ quyền trong thế kỷ 20 (The Right to Sex – Feminism in the Twenty-First Century). Một quyển sách mạnh không hạn chế bất kỳ điều gì. Tôi không đồng ý với một vài điểm chính, nhưng Amia đã nêu ra những câu hỏi đúng và đem lại nhiều câu trả lời trung dung giữa các ý thức hữu khuynh và tả khuynh.

6- Jane Goodall & Douglas Abrams, Quyển sách Hy vọng, Hướng dẫn sống còn cho thời buổi khó khăn (The Book of Hope, A Survival Guide for Trying Times). Nội cái tên Jane Goodall là đủ đáng đọc. Abrams thêm chất của mình cho quyển sách, khẳng định việc tạo nên các giống người có lẽ là sai lầm lớn nhất của tiến hóa.

7- Roosevelt Montas, Giải cứu Socrates – Cách những quyển sách hay thay đổi đời tôi và vì sao nó quan trọng cho thế hệ mới (Rescuing Socrates – How The Great Books Changed My Life and Why They Matter For A New Generation). Đây là một biện giải mạnh mẽ cho giáo dục tư tưởng, cũng gần như quyển Ý tưởng về Đại học (The Idea of a University) của John Henry Nouwen, trừ việc Nouwen không phải đương đầu với nhiều chỉ trích nặng về cảm tính dành cho các nhà tư tưởng kinh điển Tây phương.

Trong số các tiểu thuyết đã đọc, tôi yêu thích những quyển sau:

Sally Rooney, Thế giới tươi đẹp, ngươi ở đâu (Beautiful World, Where Are You). Được đặt trong bối cảnh Ireland thời hậu Công giáo La Mã và hậu hiện đại, tiểu thuyết ghi lại những trò chuyện (email và tin nhắn) giữa hai phụ nữ trẻ đầy cảm xúc. Họ đang cố tìm ý nghĩa cho đời mình và thời đại, khi đối chiếu kitô giáo truyền thống vẫn giúp họ xác định bản thân với nhóm bạn và nơi làm việc đang định hình họ theo cách khác. Khi một người từ bỏ việc sống đạo rõ ràng nhưng vẫn vật lộn với đức tin còn thai nghén, thì sẽ thế nào?

Valerie Perrin, Nước trong lành cho hoa (Fresh Water for Flowers). Một bản dịch từ tiếng Pháp, một kiệt tác, một bức tranh thật đẹp. Trong câu chuyện này, không có gì nhiều, trừ nhiều cái rất đẹp.

Jeanine Cummins, Bùn đất Mỹ (American Dirt). Cummins đã chịu nhiều phê bình tiêu cực về quyển sách này, không phải vì viết không hay và không đánh động nhưng vì tác giả không phải người gốc Tây Ban Nha nên việc cô viết “câu chuyện của người khác” bị xem là tâm thế kẻ cả và trộm cắp văn hóa. Nhưng dù có thế, đây vẫn là một câu chuyện cảm động về một người mẹ và con trai mình bị đe dọa tính mạng ở Trung Mỹ và chạy trốn đến biên giới Hoa Kỳ.

Vậy là đủ 10 quyển, nhưng còn một quyển đáng vinh danh nữa.

Joyce Aitken, Chân thành phân ưu – Lời để nói khi không biết nói gì (Sincere Condolences – What to Say When You Don’t Know What to Say). Chồng Aitken tự vẫn, và cô thấy nhiều người ngại ngùng khi nói chuyện này với cô, dù cho đó lại chính là điều cô cần khi thương tiếc chồng. Quyển sách thấu suốt và thực tế. Chúng ta, ai cũng đã gặp tình huống ngại ngùng, không biết nói gì? Còn nữa, khi nói về sự bất lực của mình trong việc ngăn cản chồng tự tử, cô cũng thêm một câu mà những ai từng mất người thân về tự tử nên nghe: Ý muốn cứu mạng ai đó đâu có cấu thành sức mạnh để ngăn chặn cái chết.

Và đó là mười quyển sách yêu thích của tôi năm 2022, tôi xin gởi đến quý độc giả.

J.B. Thái Hòa dịch

http://phanxico.vn/2023/01/11/muoi-quyen-sach-hang-dau-cua-toi-nam-2022/