VUI HỌC THÁNH KINH
Thánh Giêrônimô
Hermosilla Liêm, giám mục
Ngày 26 tháng 11
Tin mừng Gioan 17,11b-19
11 Con không còn ở trong thế gian nữa, nhưng họ, họ ở trong thế
gian; phần con, con đến cùng Cha.
12 Khi còn ở với họ, con đã gìn giữ họ trong danh Cha mà Cha đã ban cho con. Con đã canh giữ, và không một ai trong họ phải hư mất, trừ đứa con hư hỏng, để ứng nghiệm lời Kinh Thánh.13 Bây giờ, con đến cùng Cha, và con nói những điều này lúc còn ở thế gian, để họ được hưởng trọn vẹn niềm vui của con.14 Con đã truyền lại cho họ lời của Cha, và thế gian đã ghét họ, vì họ không thuộc về thế gian, cũng như con đây không thuộc về thế gian.15 Con không xin Cha cất họ khỏi thế gian, nhưng xin Cha gìn giữ họ khỏi ác thần.16 Họ không thuộc về thế gian cũng như con đây không thuộc về thế gian.17 Xin Cha lấy sự thật mà thánh hiến họ. Lời Cha là sự thật.18 Như Cha đã sai con đến thế gian, thì con cũng sai họ đến thế gian.19 Vì họ, con xin thánh hiến chính mình con, để nhờ sự thật, họ cũng được thánh hiến.
11 And now I will no longer be in
the world, but they are in the world, while I am coming to you. Holy Father,
keep them in your name that you have given me, so that they may be one just as
we are.
12 When I was with them I
protected them in your name that you gave me, and I guarded them, and none of
them was lost except the son of destruction, in order that the scripture might
be fulfilled.
13 But now I am coming to you. I
speak this in the world so that they may share my joy completely.
14 I gave them your word, and the
world hated them, because they do not belong to the world any more than I
belong to the world.
15 I do not ask that you take them
out of the world but that you keep them from the evil one.
16 They do not belong to the world
any more than I belong to the world.
17 Consecrate them in the truth.
Your word is truth.
18 As you sent me into the world,
so I sent them into the world.
19 And I consecrate myself for
them, so that they also may be consecrated in truth.
I.
HÌNH TÔ MÀU
* Chủ đề của hình này là gì ?
………………………………………………….
* Bạn hãy viết câu Tin mừng thánh Gioan 17,15
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
II. TRẮC NGHIỆM
A.
a1. Khi Đức Giêsu còn ở với các môn đệ, Người đã làm gì họ trong Danh Cha
mà Cha đã ban cho Người ? (Ga 17,12)
a. Dạy dỗ
b. Hướng dẫn
c. Gìn giữ
d. Chúc phúc
a2. Đức Giêsu sẽ làm gì để không 1 ai hư mất trừ đứa con hư hỏng ? (Ga
17,12)
a. Dạy dỗ
b. Canh giữ
c. Cầu nguyện
d. Ban nhiều dấu lạ
a3. Đức Giêsu xin Cha lấy sự thật mà làm gì cho họ ? (Ga
17,17)
a. Nâng đỡ
b. Cầu bầu
c. Che chở
d. Thánh hiến
a4. Đức
Giêsu nói : Con đã canh giữ, và không 1 ai trong họ phải hư mất, trừ đứa con hư
hỏng, để ứng nghiệm lời gì ? (Ga 17,12)
a. Thiên Chúa nói với mọi người
b. Kinh Thánh
c. Các tông đồ
d. Thánh Phaolô
a5. Đức Giêsu : Con đã làm gì cho họ lời của Cha ? (Ga 17,14)
a. Giải thích
b. Truyền lại
c. Lưu giữ
d. Bảo tồn
B.
Giám mục Giêrônimô Liêm (H.Hermosilla)
b1. Ðức Cha Giêrônimô Liêm (Hieronymus Hermosilla), Sinh năm 1800 tại
S. Domingo de la Calzadar, Tây Ban Nha, dòng Ða Minh, Giám mục thừa sai người
Tây Ban Nha, địa phận Ðông Ðàng Ngoài, chịu tử đạo dưới triều vua nào ?
a. Vua Tự Đức (1847-1883)
b. Vua Thiệu Trị (1841-1847)
c. Vua Minh Mạng (1820-1841)
d. Vua Cảnh Thịnh (1782-1802)
b2. Ðức Cha Giêrônimô Liêm (Hieronymus Hermosilla) chịu tử đạo thế nào ?
a. Bị xử giảo
b. Bị xử trảm
c. Bị thiêu sống
d. Xử lăng trì
b3. Ðức Cha Giêrônimô Liêm (Hieronymus Hermosilla) chịu tử đạo tại Hải Dương vào năm nào ?
a. Năm 1835
b. Năm 1839
c. Năm 1858
d. Năm 1861
b4. Ðức Cha Giêrônimô Liêm (Hieronymus Hermosilla) được Đức Giáo
Hoàng nào tôn phong lên bậc chân phước (1906) ?
a. Đức Giáo hoàng Piô X
b. Đức Giáo hoàng Lêô XIII
c. Đức Giáo hoàng Piô XII
d. Đức Giáo hoàng Gioan XXIII
b5. Thánh
Giêrônimô Liêm (Hieronymus Hermosilla) được mừng kính vào ngày nào ?
a. Ngày 12 tháng 6
b. Ngày 21 tháng 12
c. Ngày 26 tháng 11
d. Ngày 11 tháng 3
III.
Ô CHỮ
Những gợi ý
01. Điều gì là sự thật ? (Ga 17,17)
02. Đức Giêsu nói : Con đã canh giữ, và
không 1 ai trong họ phải hư mất, trừ đứa con hư hỏng, để ứng nghiệm lời gì ?
(Ga 17,12)
03. Đức Giêsu nói những điều này khi còn ở thế gian, để các môn đệ được
hưởng trọn vẹn điều gì của Người ? (Ga 17,13)
04. Đức Giêsu xin Cha gìn giữ các môn đệ
khỏi ai ? (Ga 17,15)
05. Đức Giêsu xin Cha lấy sự thật mà làm
gì cho họ ? (Ga 17,17)
06. Ai đã ghét các môn đệ ? (Ga
17,14)
07. Đức Giêsu xin Cha làm gì cho
các môn đệ khỏi ác thần ? (Ga 17,15)
Hàng dọc : Chủ đề của ô chữ này là gì ?
IV. CÂU THÁNH KINH HỌC THUỘC LÒNG
“Con không xin Cha cất họ khỏi thế gian,
nhưng xin Cha gìn giữ họ khỏi ác thần”.
Tin Mừng thánh Gioan 17,15
+++++++++++++++++++++
Lời giải đáp VUI HỌC THÁNH KINH
Thánh Giêrônimô
Hermosilla Liêm, giám mục
I.
HÌNH TÔ MÀU
* Chủ đề
Thánh Giêrônimô
Hermosilla Liêm
* Tin mừng thánh Gioan 17,15
“Con không xin Cha cất họ
khỏi thế gian,
nhưng xin Cha gìn giữ họ khỏi
ác thần”.
II. TRẮC NGHIỆM
A.
a1. c. Gìn giữ (Ga 17,12)
a2. b. Canh giữ (Ga 17,12)
a3. d.
Thánh hiến (Ga 17,17)
a4. b. Kinh Thánh (Ga 17,12)
a5. b. Truyền lại (Ga 17,14)
B.
Giám mục Giêrônimô Liêm (H.Hermosilla)
b1. a. Vua Tự Đức (1847-1883)
b2. b. Bị xử trảm
b3. d. Năm 1861
b4. a. Đức Giáo hoàng Piô X
b5. c. Ngày 26 tháng 11
III.
Ô CHỮ
01. Lời
Cha (Ga 17,17)
02. Kinh
Thánh (Ga 17,12)
03. Niềm vui (Ga
17,13)
04. Ác
thần (Ga 17,15)
05. Thánh
hiến (Ga 17,17)
06. Thế gian (Ga 17,14)
07. Gìn giữ (Ga 17,15)
Hàng dọc : Chủ Chăn
Gb. Nguyễn Thái Hùng
XIN XEM THÊM TẠI ĐÂY
+++++++++++++++++++++++++++++
Giêrônimô Hermosilla Liêm (1800-1861)
Jêrônimô Hermosilla Liêm, Giám mục Ða Minh; sinh
1800 tại Santo Domingo de la Calzada, Old Castile, Tây Ban Nha; chết 1, 11,
1861, Hải Dương. Sau khi khấn dòng Ða Minh, ngài được gửi đi Manila, nơi đây được
thụ phong linh mục. Năm 1828, ngài được bổ nhiệm sang Việt Nam . Tháng Tư 1841,
ngài thay thế Thánh Ignatius Delgado làm Ðại Diện Tông Tòa và được tấn phong
Giám mục, điều này khiến cho ngài bị bách hại. Lễ kính ngày 01 tháng 11
Cột
trụ giáo hội Việt Nam
Thánh Hermosilla Liêm là một trong ba vị thừa sai lỗi
lạc và can đảm nhất trong lịch sử Giáo Hội Việt Nam, sánh bước với Đức cha
Cuénot Thể (1835-61 giáo phận Đàng Trong) và đức cha Retord Liêu (1940-58, giáo
phận Đàng Ngoài), ba cột trụ chống đỡ giáo hội Việt Nam trong những giai đoạn
khó khăn thời bách hại. Riêng Thánh Giám mục Liêm luôn luôn đứng đầu sổ truy nã
của ba triều vua và các Tổng đốc Nam Định, đã khéo léo khi ẩn khi hiện, hoàn
thành trách nhiệm một cách tuyệt vời.
33 năm thừa sai không một ngày yên ổn. 20 năm Giám mục
chứng kiến bao cảnh tang thương, nhưng chính ngài đã chủ phong cho bốn Giám mục
(Đức cha Jimenô Lâm, Marti Gia, Alcazar Hy và Sanjurjo An), và truyền chức cho
nhiều linh mục bản xứ, đã điều khiển giáo phận Đông Đàng Ngoài phát triển vững
chắc, đủ khả năng tách làm hai, và khi gục ngã dưới lưỡi gươm của lý hình thì
theo sử gia Rodriguez: Ngón tay phải ngài vẫn chỉ lối cho nhân loại hướng đến một
vì sao.
Thỏa
niềm ước mong
Thánh Jeronimô Hermosilla sinh ngày 30.9.1800 tại
Santo Domingo de la Calzada trong một gia đình tuy nghèo nhưng đạo đức (nước
Tây Ban Nha). Từ nhỏ, cậu được theo học với các cha dòng Biển Đức và có ý định
xin vào dòng này năm 15 tuổi. thời đó, nước Tây Ban Nha đang chịu sự thống trị
của Napoléon I, các dòng tu không được nhận người. Hermosilla được giới thiệu
qua học tại chủng viện giáo phận Valencia do các cha dòng Đaminh điều hành.
Duyên kỳ ngộ này đã đưa cậu đến dòng Thuyết Giáo và lãnh tu phục năm 19 tuổi.
Năm sau (1820), nước Tây Ban Nha có loạn, một số tu
viện phải giải tán, tài sản giáo Hội bị xung công, các giáo sĩ không tuyên thệ
trung thành với hiến pháp mới đều bị bắt giam, bị lưu đầy hoặc bị giết.
Hermosilla đành phải rời nhà Dòng, đăng ký vào quân đội cho đến năm 1823. Khi
vua Fernando khôi phục lại quyền bính, cậu xin vào nhà tập và khấn dòng ngày
29.10.1823. Ba năm quân ngũ đã mãi mãi lưu lại với vị tu sĩ này tính xông pha,
lòng gan dạ, và đức kiên nhẫn.
Năm 1824 khi đọc thư kêu mời của tỉnh dòng Rất Thánh
Mân Côi Manila, thày Hermosilla và 11 người khác liền tình nguyện đi truyền
giáo ở Viễn Đông. Sau sáu tháng lênh đênh trên biển, ngày 02.03 năm sau, 12 tu
sĩ này đã đến Manila quỳ phục dưới chân cha Giám Tỉnh và thưa : "Này con
đây xin hãy sai con". Quả là niềm vui lớn lao của tỉnh dòng, vì 20 năm
qua, tỉnh dòng chỉ nhận được 27 người, bên cạnh con số 86 vị đã qua đời vì tuổi
già. Năm 1826, thày Hermosilla lãnh chức linh mục và làm giám đốc Hội Mân Côi
Năm 1828, cha tình nguyện đến Việt Nam cùng với ba
thừa sai Pháp, khởi hành từ Macao đến Bắc Việt ngày 02.05.1929, 9 giờ tối, cha
tới trụ cha chính Amandi Chiêu và sáng hôm sau cha tới trình diện Đức cha
Delgado Y.
Tả sao cho xiết niềm vui của vị Giám mục. Cả giáo phận
Đông Đàng Ngoài chỉ có ba vị thừa sai, gồm hai Đức cha Y và Hernares Minh, cha
chính hiền, nhưng cả ba vị đều già và bệnh tật. Vừa thấy vị thừa sai mới, Đức
cha đã chạy ra và vui sướng : "Vọng! Vọng! Ước Vọng!". Và từ đó, Vọng
trở thành tên gọi chính thức của cha Hermosilla.
Sau vài tháng miệt mài họctiếng Việt, cha Vọng đã
không phụ lòng mong đợi của các bậc đàn anh. Cha hòa mình rất nhanh với các tín
hữu cũng như người ngoại giáo, tất cả là hy sinh và yêu thương. Không hề mệt mỏi,
vị thừa sai 30 tuổi không ngừng di chuyển thăm viếng các họ đạo, giảng dạy, rửa
tội, và giải tội. Nỗi buồn duy nhất của cha là việc nhiều quá mà làm không xuể.
Cha liền viết thư xin bề trên gởi thêm những tu sĩ trẻ, khỏe mạnh và hăng hái
khác.
Danh
"Trùm Vọng" thời vua Minh Mạng.
11 năm thừa sai đầu tiên, cha Vọng là linh hồn các
hoạt động truyền giáo của dòngh Đaminh trong giáo phận : Bốn năm phụ tá cha
chính Amandi Chiêu, ba năm bề trên dòng, một năm phụ tá cha chính Hiền, rồi
thay thế ngài từ năm 1838. Nhưng thực tế, những khi làm phụ tá, vì cha chính
già yếu, mọi công việc đều do cha Vọng điều hành. Cha đã nâng số linh mục bản xứ
lên đến 40, đủ sức đương đầu với cơn bách hại sắp tới.
Bão tố đã thực sự bừng lên trên giáo phận Đông đàng
Ngoài từ năm 1838, khởi từ sau lá thư gửi cho bốn thừa sai và hai linh mục Việt
Nam của cha Viên bị phát hiện. Hai Giám mục và cha Chính chịu tử đạo, nhiều
linh mục, tu sĩ, giáo dân đổ máu vì đức tin. Cũng vì một trong sáu lá thư gửi
cho cha Vọng, nên"danh trùm Vọng" được ghi vào đầu sổ bộ truy lùng của
vua Minh Mạng và quan Tổng đốc Trịnh Quang Khanh. Chiếu chỉ ngày 18.01.1839
dành một đoạn nói về cha : "Hãy còn danh trùm Vọng chưa bắt được, dù quan
truyền, dù thứ dân, chẳng kỳ ai, hễ bắt được sẽ lãnh thưởng mười ngàn quan tiền…"
Để giúp dân dễ nhận diện, vô tình vua Minh Mạng lại
cho chúng ta biết đôi điều về chân dung vị thừa sai này : "Người cao lớn,
mũi dài, râu rậm, cặp mắt tinh anh và hơi xám, nước da trắng trẻo, khuôn mặt
phương phi…" Đúng là chân dung của một con người nghị lực không bao giờ chịu
lùi bước. Quả thực, trong giai đọan này tuy rất thận trọng, cha Vọng vẫn đi khắp
nơi an ủi người này, khích lệ kẻ kia, và trao ban các bí tích như coi thường
cơn giận dữ của "Hỏa ngục". Dĩ nhiên là không phải không có những
giây phút hồi hộp, khi thì suýt bị bắt với Đức cha Y khi bị cắm đầu cắm cổ vượt
vòng vây chạy trốn. Có những lần, một mình đi giữa đêm tối trên những đoạn đường
quanh co xa lạ.
Thoát
chết trong đường tơ kẽ tóc
Chúa gìn giữ cha Vọng trong nhiều trường hợp kỳ lạ.
Lần kia, tại xứ Liễu Dinh, một người lính đã thấy cha trong phòng, liền gọi đồng
đội ra tiếp sức. Đến khi họ vào, cha ngồi sau màn cầu nguyện : "Xin cho ý
Chúa được thể hiện …" Thế mà lính không thấy gì cả, cho đến khi họ nhìn thấy
một cụ già có râu ngoài sân, liền nhào ra bắt nhầm, và cha có thời giờ chạy trốn
thoát.
Lần khác, quan Tổng đốc Trịnh Quang Khanh dẫn 800
lính với hàng chục chiếc thuyền bao vây làng cha đang ẩn trốn, bỗng trời nổi
dông bão, thế là quan quân hoàn toàn thất bại : hai thuyền bị đắm và nhiều chiếc
bị trôi dạt kéo theo ba sĩ quan và các lính thủy.
Vào cuối thời vua Minh Mạng, giáo phận chịu thiệt hại
đáng kể. Trên 1.000 nhà thờ bị rỡ xuống, có nơi phải nộp gỗ ván cho quan tỉnh.
Các chủng viện, 40 nhà chung, 60 họ đạo, 22 nhà phước Đaminh, 3 nhà phước Mến
Thánh Giá, đều bị triệt hạ và giải tán mỗi người mỗi nơi, giáo dân thì bơ vơ,
hai Giám mục và cha chính chịu tử đạo, mọi gánh nặng đổ trên vai cha Vọng. Tuy
nhiên, với sự cộng tác của hai thừa sai, 37 cha dòng Việt và một số linh mục
triều, năm 1840, giáo phận đã rửa tội thêm 143 người lớn, hơn 1.000 trẻ em, giải
tội 118.000 người và chứng hôn 1.630 đôi.
Thời
gian này có hai mẩu chuyện về cha Vọng.
Thứ nhất về lá thư cha báo cáo về tình hình Bắc Việt
cho Bề trên tỉnh về sự kiên cường của các vị tử đạo và "sức sống ngầm"
của Giáo Hội Việt Nam trong những năm giông tố. Lá thư đã làm cho cả tỉnh dòng
vui mừng. Tại nhà thờ thánh Đaminh ở Manila, cộng đoàn tu sĩ đã sốt sắng hát
kinh "Te Deum" và cử hành một lễ tạ ơn. Lá thư này được phổ biến khắp
nơi, làm cả thế giới ngạc nhiên và khâm phục. Đức Grêgoriô XIV viết cho Giáo Hội
Việt Nam một lá thư mục vụ khích lệ, ngài họp hội đồng cơ mật trù liệu việc
phong thánh cho các vị tử đạo Việt Nam.
Chuyện thứ hai là chuyện thừa sai Marti Gia đã đến
Yên Trì được gần một năm mà không có cách nào trình diện để tuyên thệ theo luật
bấy giờ (sắc Ex Quo). Lúc ấy, cha Vọng đang làm Bề trên phải bỏ chỗ ẩn an toàn
để đến gặp người bề dưới tiến hành việc tuyên thệ này, cũng như đưa ra những lời
khuyên thực tiễn.
Dưới thời vua Thiệu Trị, cuộc bách hại tuy lắng dịu,
nhưng vẫn còn xảy ra ở một vài nơi. Tòa thánh đặt cha Vọng làm Đại diện Tông
tòa thay thế hai Đức cha Y và Minh đã tử đạo. Theo dự định, lễ tấn phong cử
hành vào ngày 14.4.1841 tại Vĩnh Trị, Phúc Nhạc, nơi Đức cha Retordd Liêu ẩn
trú. Tổng đốc Trịnh Quang Khanh được mật báo đem quân bao vây bắt lầm được hai
vị thừa sai Pháp là Berneux Nhân và Galy Lý. Trên đường áp giải về dinh, dân
chúng kháo với nhau: "Kìa ! Đó là danh Trùm vọng !". Tổng đốc Trịnh
Quang Khanh cũng không giấu được vui mừng cho đến khi biết mình đã lầm, liền tức
giận, cho đóng cũi, tra tấn dã man và lột trần cả hai vị, trói ngoài công đường
cho mọi người sỉ nhục. Về sau nhờ áp lực của quân Pháp, nhà vua cho lệnh tha
hai vị về (1843) (xem thêm hạnh bà Thánh Annê Đê).
Hai ngày sau, cha Vọng mới khởi hành từ Hải Dương đến
Vĩnh Trị. Vì đã biết vụ hai vị thừa sai bị bắt, cha nhờ giáo hữu dẫn đi đường
khác. Tất cả chỉ có thể đi vào ban đêm, băng rừng, lội suối, có khi đi thuyền
nhưng thường là đi bộ, còn ban ngày thì ẩn nấp trong bụi cây, ngoài đồng lúc hoặc
bụi tre. Tổng đốc Trịnh Quang Khanh đã cho đặt các tram canh khắp nơi. Đặc biệt
có một trạm canh rất cẩn mật, cha phải hối lộ cho viên phó tổng, và theo kế hoạch
của ông ta để lọt được qua trạm. Đêm ấy, theo lời chỉ dẫn, cha mặc áo cộc, quần
nâu xắn lên tới dầu gối, lấy bùn xoa đen hết mặt mũi chân tay, buộc túm râu tóc
lại, đầu đội nón lá… rồi nắm đuôi ngựa của viên phó tổng đang cưỡi, chạy lăng
xăng theo sau, như tên đầy tớ để qua trạm.
Vị
Giám mục khôn ngoan
Đến Vĩnh Trị, cha Vọng tìm đến tòa Giám mục của Đức
cha Liêu. Đó là một cái chòi có lối chạy xuống hầm để đề phòng mỗi khi quan
quân bất ưng đến thăm. Tại đây, ngày 25.04, cha được tấn phong. Đức tân Giám mục
tìm đường trở về giáo phận và đổi tên là Liêm, thay cho danh trùm Vọng vẫn được
treo giá cả vạn quan. Ít lâu sau, Tổng đốc cũng ngã bệnh và qua đời.
Lợi dụng tình hình lắng dịu, Đức cha Liêm hoạt động
không ngừng. Ngày 26.6, ngài tấn phong Giám mục cho cha Jimenô Lâm làm phụ tá.
Sau lễ, ngài tập họp các linh mục để lập chương trình truyền giáo trong hoàn cảnh
mới. Từ đó cả giáo phận bừng lên sức sống mới. Các nhà thờ, nhà xứ được tái thiết,
các nữ tu viện, nhà Đức Chúa Trời được tu sửa. Giáo hữu góp tiền chuộc các anh
em khác còn bị giam giữ. Trường Latinh được xây dựng lại tại Nam An (Hải
Dương), sau dời về Lục Thủy. Trường Thần học được thiết lập ở Mỹ Động, Hải
Dương. Đức cha khuyên giáo dân đặc biệt tin tưởng, cậy trông vào Đức Mẹ, siêng
năng đọc kinh Mân Côi và kêu cầu nữ Thánh Philomêna tử đạo. Sau này, ngài chọn
thánh nữ làm bổn mạng giáo phận và xin phép tòa Thánh mừng lễ hàng năm (1).
Nhờ sự cộng tác của nhiều tân linh mục trong giáo phận
và nhiều thừa sai mới được gửi tới, tình hình giáo phận Đông phục hồi rất
nhanh. Việc trao ban bí tích được gia tăng thêm mỗi năm. Chỉ cần cẩn thận đôi
chút, các Giám mục có thể đi ban Bí Tích Thêm sức nhiều nơi.
Năm 1844, ngài mở lễ kính thánh Tổ phụ Đaminh rất trọng
thể. Các linh mục tu sĩ, giáo dân thay nhau về thánh đường Nam Am suốt tám ngày
liền. Họ gặp nhau chia sẻ tin tức, kinh nghiệm sống đạo của mình. Thánh lễ đại
trào duy nhất của Đức cha Liêm, sau này sẽ trở thành tập tục "Lễ Đầu
Dòng" trong giáo phận. Số tân tòng ngày càng gia tăng. Ngày 22.08.1844 tại
Đông Xuyên, Đức cha rửa tội cho 44 người lớn, trong đó có một Chánh tổng, một
Phó tổng, tám lý trưởng, một thày cúng.
Sự phát triển ngày càng phấn khởi hơn. Năm 1848, khi
số tín hữu lên tới 184.000, Đức cha xin tòa Thánh chấp thuận chia giáo phận
thành hai : Giáo phận Trung (nay là Bùi Chu, Thái Bình) được trao cho Đức cha
Marti Gia, còn Đức cha Liêm giữ lại phần đất đông dân cư (trên mười triệu), mà
ít tín hữu (chỉ 0,4 phần trăm). Từ đó hai giáo phận ngày càng phát triển vững mạnh
hơn, mặc dù vua Tự Đức bắt dầu bách hại đạo. Năm 1852, giáo phận của Đức cha
Liêm rửa tội được 388 người lớn, 2.824 trẻ em, trong đó đa số là trẻ em ngoại.
Mười năm cuối đời của Đức cha Liêm là những năm đầy
vất vả và gian lao. Vua Tự Đức ra thêm chiếu chỉ cấm đạo. Năm 1855, khi qua
giáo phận Trung, hai thày giảng tháp tùng Đức cha Liêm bị cướp bắt, Đức cha phải
năn nỉ cả ngày họ mới chịu tha. Năm sau, chính Đức cha bị bắt, khi ngài đi kinh
lý xứ Hữu Bàng, phải chuộc mất 300 quan. Năm 1858, trước tình hình bách hại gay
gắt, sợ sẽ không còn ai sống sót, Đức cha họp và quyết định chia một nửa số thừa
sai về Macao, chờ ngày thuận tiện hơn sẽ trở lại giáo phận hoạt động. Ngài chỉ
giữ lại 5 thừa sai Đaminh cho cả giáo phận. Năm 1859, một lần nữa, Đức cha phải
đổi tên là Tuấn, để lhỏi bị lộ cho tới ngày chiếu chỉ phân sáp ra đời.
Nỗi
đau của vị chủ chăn
Tả sao cho hết nỗi đau của vị chủ chăn dòng Thuyết
Giáo. Hai cuộc tử đạo của hai Đức cha An và Xuyên, biết bao hung tin mỗi ngày :
các thánh đường bị phá hủy, nhiều linh mục và thày giảng bị ngã gục. Giờ đây
chiếu chỉ phân sáp lại nhắm đến giáo dân. Ý thức bổn phận chủ chăn, ngài liền
viết thư luân lưu cho khắp giáo phận, kêu gọi mọi người thống hối, để Chúa mở
tay ban phát mọi sự lành, kêu gọi tín hữu tin vào Chúa phòng, vì "lá cây nhỏ
mọn mặc lòng, nếu Chúa chẳng cho động, nó chẳng động được đâu", khích lệ mọi
người can đảm xưng đạo cho vững vàng, năng suy niệm cuộc thương khó mà Chúa đã
chịu vì nhân loại hầu được thêm can đảm.
Đêm thu 14.8 năm tân Dậu (18.9.1861), trong khung cảnh
tĩnh mịch của đêm trăng rực sáng, Đức cha Liêm ngước mắt nhìn cảnh vật mà lòng
xúc động trào dâng. Ngài nghĩ đến số phận đàn chiên đang bơ vơ thiếu chủ chăn,
những gia đình tín hữu bị phân tán, vợ một nơi chồng một nẻo, con cái phải xa
cha mẹ… Nhưng nỗi khổ tâm nhất của ngài là cũng đêm đó, chủng viện Kẻ Mốt phải
giải tán, những mầm non của giáo hội thiếu điều kiện phát triển. Cha Khoa thay
mặt ngài, giờ đây đang nói với chủng sinh những lời cuối cùng xiết bao xúc động
:
"Từ trước tới nay Đức cha cố giữ anh em ở đây,
và lo liệu cho anh em học hành … Bây giờ Đức cha buộc lòng phải giải tán nhà
trường. nếu Chúa để chúng ta còn sống thì rồi đây có ngày Đức cha sẽ gọi anh em
trở lại. Đức cha nhắn lời chúc lành và dặn dò anh em sống sao cho tốt, trông cậy
vào Chúa là cha nhân lành và đừng quên cầu nguyện cho ngài, cho giáo phận và
cho cả giáo hội Việt Nam. Anh em hãy thu xếp đi ngay trong đêm nay, khỏi cần
bái chào Đức cha, kẻo ngài không cầm được nước mắt…"
Cũng đêm đó, Đức cha Liêm phải rời làng Kẻ Mốt đến
trú ẩn ở Thọ Đức. 33 năm hoạt động trên quê hương Việt Nam đã chất chứa những
gánh nặng trên vai ngài. Giờ đây sức khỏe ngài đã giảm sút, râu tóc đã bạc phơ
chỉ duy đôi mắt vẫn giữ được vẻ tinh anh. Cảm thương thay vị cha già bước từng
bước mệt nhọc trên quãng đường trơn trượt như trèo lên đỉnh núi Sọ. Ngày mai sẽ
ra sao ? Không địa sở, không nơi ẩn náu, chỉ còn chờ cái ngày cũng chẳng xa,
rơi vào tay những kẻ đang truy nã.
Cùng đi với Đức cha có thày giảng Giuse Khang. Hai
cha con trọ ở Thọ Đức được ba tuần thì bị lộ. Lại phải xuống thuyền qua thị xã
Hải Dương và tá túc trên thuyền của một giáo hữu, gia đình ông Trương Bính. Được
vài ngày, hai vị tình cờ gặp Đức cha Valentino Vinh và cha Almato Bình dọc theo
đường thủy từ Kẻ Nê xuống. Thật là cuộc hội ngộ đặc biệt, các vị trao đổi,
khích lệ nhau thêm can đảm và tạ ơn Chúa vì dịp may hiếm có này. Sau đó, các vị
chia tay nhau mỗi người một nẻo.
Dưới sự tận tình che giấu của ông Trương Bính, Đức
cha và thày giảng Khang được ít ngày bằng yên cho đến hôm xảy ra cuộc cãi vả giữa
cha con ông Trương Bính, người con trai vì tức giận cha mẹ, đã đi tố cáo ông bà
về tội chứa chấp Tây Dương đạo trưởng. Đội Bằng lúc đó làm Chánh tổng liền đem
gia nhân đến bắt Đức cha vào ngày 20.10.1861. Khi bị bắt, Đức cha đưa cho đội Bằng
một số tiền và nói : "Xin bắt và giam giữ một mình tôi thôi. Hãy để những
người đánh cá nghèo nàn này đi". Khi thày Khang nhổ cây sào thuyền định chống
cự thì Đức cha cản lại rằng : "Đừng chống trả làm gì, hãy phó mặc cho
Thánh ý Chúa". Thế là cả hai bị bắt trói và đưa về Hải Dương.
Đồng
hành về trời
Sau khi lấy khẩu cung, Đức cha bị giam trong chiếc
cũi chật hẹp, nằm không nổi, ứung cũng chẳng được, cứ phải khom lưng suốt ngày,
chân tay rã rời. Dầu vậy, ngài vẫn tìm cách giảng đạo cho các bạn tù, rà rửa tội
cho con trai viên đội Bái, cậu cũng bị xử tử với Đức cha.
Chiều ngày 26.10, sau khi bắt được Đức cha Vinh và
cha Bình, quân lính hò reo ầm ĩ, Đức cha đang thiếp ngủ bừng tỉnh dậy. Ba chiến
sĩ đức tin trong ba chiếc cũi ngậm ngùi nhìn nhau, nhưng lòng đầy hân hoan, vì
thấy được đòan tụ bên nhau trong những ngày cuối cùng.
Ngày xử được ấn định là 01.11.1861. Ba chiếc cũi được
khiêng đi sau đội quân 500 người. Đức cha Liêm cũi cuối cùng, trang nghiêm như
ngày đại lễ, thỉnh thoảng ngài giơ tay ban phép lành cho các giáo hữu đứng hai
bên đường.
Tại pháp trường Năm Mẫu, ba vị được đưa ra khỏi cũi,
cùng cầu nguyện ít phút, rồi đưa tay cho lý hình trói vào ba cọc. Bản án được đọc
lên. ba hồi chiêng trống, ba lưỡi gươm vung lên một lúc, chém rơi đầu ba vị anh
hùng. Khi các quan ra về, dân chúng dù lương hay giáo,tranh nhau thấm máu tử đạo.
Ba thi hài được bọc trong ba chiếc khăn và chôn tại chỗ. Thủ cấp các ngài được
treo ở bến đò Hàn ba ngày (nhưng sau đó giáo dân đánh tráo bỏ vào đó ba củ chuối)
rồi đưa về Yên Dật, và sau lại đưa về an táng tại Thọ Ninh một thời gian, cuối
cùng, đi dời về đền Các Thánh Tử Đạo Hải Dương.
Đức Piô X suy tôn Đức cha Jeronimô Hermosilla Liêm
lên bậc Chân Phước ngày 20.05.1906. Ngày 19-06-1988, Đức Gioan Phaolô II suy
tôn ngài lên bậc Hiển thánh.
Đức cha đã nằm xuống, nhưng chân lý ngài đã truyền
giảng, phong thái và nhiệt tâm của ngài vẫn sống mãi trong các tín hữu và hàng
giáo sĩ của giáo phận. Tất cả sẽ nắm tay nhau theo dấu chân vị cha chung để tiếp
tục làm chứng cho đức tin.
Trường
Thi Tử Đạo
Thánh Giêrônimô Vọng giám mục
Sinh Canh Thân (1800) quốc tịch (Tây) Ban Nha
Tuy không tiền của rườm rà
Gia đình đạo đức một nhà yên vui
Chí cậu quyết trao dồi văn hoá
Ðể sau này vào khoá dòng tu
Mười lăm tuổi được tiếp thu
Vào dòng thuyết giáo trong khu tuyệt vời
Mười chín tuổi thầy thời mặc áo
Cũng tại dòng thuyết giáo trao ban
Năm sau giặc giã lan tràn
Dòng tu giải tán luận bàn trước sau
Lệnh trai tráng đâu đâu nhập ngũ
Cùng bạn bè thầy rũ đi luôn
Ba năm quân ngũ vuông tròn
Xin ra thầy cũng vẫn còn chí tu
Năm Quý Mùi (1823) tiếp thu nhà tập
Thầy cũng đều ít gặp khó khăn
Hy sinh gương mẫu chuyên cần
Thầy đều có sẵn tòng quân thấm vào
Ý thầy muốn may sao lại gặp
Lúc nghỉ ngơi thầy đọc thư mời
Dòng Mến Thánh giá Mân côi
Cần người truyền giáo điểm thời Việt Nam
Thầy rũ bạn về làm đơn gấp
Và đơn thầy được chấp nhận mau
Trong vòng chỉ một tháng sau
Các thầy đã đáp được tàu tới Phi
Tại giám tỉnh trong khi trình diện
Ðã tỏ lòng tự nguyện rất cao
Này con khao khát ước ao
Xin cha hãy đặt con vào ý Cha
Chức linh mục ban cho thầy Vọng
Và trao cha giám đốc Mân côi
Hăng say hoạt động không ngơi
Hội dòng lúc ấy tuyệt vời tiến mau
Cha ở đó năm sau tình nguyện
Sang Việt Nam thực hiện ý Cha
Khởi hành từ Manila (Phi)
Sang Macao đợi người qua dẫn đường
Kỷ Mão (1829) đến quê hương đất Việt
Lại cho mau trình diện Ðức Cha (Y)
Cha con mừng nói chẳng ra
Có người trẻ đến giúp ta tuổi già
Cũng từ đó gọi cha tên Vọng
Tiếng Việt Nam cha học mau thông
Tập quán bản xứ ngoài trong
Cha đều hiểu rõ làm lòng như ai
Cha Vọng vốn có tài thuyết phục
Bổn đạo theo mỗi lúc một đông
Linh hồn truyền giáo của dòng
Phụ tá Cha Chính từ trong đến ngoài
Ðức Cha trao cho ngài lãnh đạo
Làm Bề Trên kiến tạo nhà dòng
Linh mục ngày một thêm đông
Ðược hơn bốn chục nhờ công của ngài
Cơn bão tố trần ai đổ đến
Bị lộ thư gởi bốn thừa sai
Minh Mạng nổi giận công khai
Giết luôn Cha Chính và hai Ðức Thầy (Giám mục)
Cũng từ đó bủa vây trùm Vọng
Ai bắt dâng được trọng thưởng to
Cửa chợ cho chí bến đò
Bủa quân kiểm soát tìm cho ra ngài
Phải nhát sợ như ai không dám
Cha vẫn thường theo bán giáo dân
Rửa tội, hoà giải ân cần
Hằng năm vẫn có những lần đi thăm
Quang Khanh nghe hờn căm lùng bắt
Các vòng vây được thắt chặt thêm
Lính canh ngày cũng như đêm
Xét người qua lại trong miền gắt gao
Cũng có lần vây bao trúng chỗ
Làm cho cha khốn khổ trốn ra
Có lần gặp ở trong nhà
Nhờ Chúa che chở cho qua mới còn
Toà Thánh thấy đàn con không mẹ
Quyết chọn ngài muôn đệ thế vô
Tân Sửu (1841) Giáo hội tung hô
Có Ðức Cha Vọng điểm tô hai Toà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét