Lời Chúa Mỗi Ngày Lễ Thánh Gia, Năm C

 Chúa Giêsu và Gia Ðình

(Huấn ca 3,2-14; Côlôssê 3,12-21; Luca 2,41-52)

Suy Niệm:

Chúa Giêsu sống ở Nadarét khoảng 30 năm. Mái nhà Người ở tất nhiên đã được đầy sự thánh thiện. Và chúng ta có lý để nói đến Thánh gia thất. Nhưng chúng ta lại không được quên rằng thời gian Chúa sống ở Nadarét là thời gian ẩn dật đến nỗi khi rao giảng về đời sống của Người, giáo huấn của các Tông đồ chỉ bắt đầu từ lúc Người chịu phép rửa của Gioan cho đến khi Người chịu chết, sống lại, lên trời và sai Thánh Thần xuống.

Do đó, lấy Thánh gia làm gương cho đời sống gia đình, không phải là điều dễ. Chính Phụng vụ khi chọn các bài đọc Thánh Kinh cũng đã nhận thấy điều ấy. Và để đạt được cả hai mục tiêu, vừa nói về các nhân đức gia đình, vừa nói về thời gian Chúa ở Nadarét, tức là ở với Ðức Mẹ và Thánh Giuse, phụng vụ đã dùng hai bài đọc trước chung cho chu kỳ ba năm liền, còn bài Tin Mừng thì thay đổi mỗi năm. Như vậy dường như chúng ta được phép coi hai bài đọc Kinh Thánh đầu như không trực tiếp dính liền với bài Tin Mừng và chúng ta có thể suy nghĩ về một sự kiện trong cuộc đời của Chúa Giêsu vượt lên trên mọi ưu tư về đạo đức gia đình.

Dĩ nhiên nối liền hai việc đó lại được với nhau thì càng tốt. Và đó là điều chúng ta cố gắng làm hôm nay để xin ánh sáng Tin Mừng cứu độ của Chúa chiếu soi, hướng dẫn và sưởi ấm đời sống gia đình của chúng ta.

1. Chúa Giêsu và Gia Ðình

Tác giả Luca kể rằng hằng năm cha mẹ Chúa Giêsu vẫn hành hương lên Giêrusalem vào dịp lễ vượt qua. Các người thuộc thành phần lao động nghèo khó trong dân, nhưng vẫn tiết kiệm để có thể làm những cuộc hành hương như thế vì lòng đạo đức.

Mọi năm không xảy ra truyện gì sao mà tác giả không kể? Người chỉ kể về lần hành hương khi Chúa Giêsu lên 12 tuổi. Hay là tác giả Luca đã chịu ảnh hưởng của bầu khí văn chương tôn giáo thời bấy giờ? Có tác giả nghĩ rằng khi Ðanien tỏ ra khôn ngoan trong câu chuyện minh oan cho bà Suzanna, Ðanien mới 12 tuổi. Nhiều tác giả khác cũng nói khi Salômon phân xử một cách đầy khôn ngoan vụ hai người đàn bà giành giựt nhau một đứa con, bấy giờ Salômon cũng mới 12 tuổi. Ấy là chưa kể việc Flavius Josèphe, một tác giả viết sử thời danh ở thời Luca cũng nghĩ rằng Samuen bắt đầu nói tiên tri ở tuổi 12. Và chúng ta biết có nhiều nét tương tự giữa câu chuyện Samuen kể trong Kinh Thánh với những lời Luca viết về trẻ Gioan và trẻ Giêsu. Vậy nếu Luca đã có một dụng ý nào như các tác giả trên đây khi thuật lại câu chuyện xảy ra vào lúc Chúa Giêsu lên 12 tuổi, thì hẳn người cũng muốn nhấn mạnh đến sự khôn ngoan của Chúa như các tác giả kia đã muốn nói đến sự khôn ngoan của Ðanien, Salômon, Samuen. Và chúng ta thấy có điều đó trong câu truyện này.

Nhưng để tránh mọi hiểu lầm có thể, chúng ta nên biết ngay rằng theo quan điểm Thánh Kinh, người khôn ngoan là kẻ biết các mầu nhiệm và đường lối của Thiên Chúa để luôn đem ra thi hành và sống trung tín với Thiên Chúa cùng luật pháp của Người. Chúng ta sẽ thấy Chúa Giêsu khôn ngoan theo nghĩa đó; Và đó là điều mà tác giả Luca muốn nhấn mạnh, trong câu truyện hành hương hôm nay.

Chúng ta không cần nhắc lại phần nói rằng Thánh gia thất đã theo tục lệ hằng năm lên Giêrusalem vào dịp lễ vượt qua. Sau lễ, cha mẹ Ðức Giêsu đã ra về; còn Người thì ở lại. Lúc không thấy Người đi về với bà con thân thuộc, các người đã lên lại Giêrusalem và ba ngày sau tìm thấy Người trong đền thờ. Ðiều lạ là các người thấy Con mình đang ngồi giữa các tấn sĩ mà nghe và hỏi họ. Người ngồi chỗ nào mà tác giả nói rằng "giữa các tấn sĩ". Chỗ của các em nhỏ tuổi như Người không phải là ở dưới chân các luật sĩ sao? Nhưng chúng ta cũng đừng quên trong Kinh Thánh đã có những trường hợp hy hữu: các kỳ mục đã nói với trẻ Ðanien: "Lại đây, ngồi giữa chúng tôi, cho chúng tôi biết, em nghĩ sao; Vì Thiên Chúa đã cho em tư cách của bậc lão thành rồi" (13,50). Và Ðanien đã ngồi ghế danh dự mà xử kiện. Cũng như Salômon đã ngồi mà xử vụ hai người đàn bà tranh nhau một đứa con...

Nhưng không cần nói đến "chỗ ngồi"; hãy xem trẻ Giêsu đang nghe và hỏi các tấn sĩ. Tác giả Luca viết "Mọi kẻ nghe Ngài đều sửng sốt về trí thông minh, và các lời Ngài đối đáp". Chúng ta nghĩ: tất nhiên Chúa thông minh rồi. Nhưng với những người đang nghe Chúa nói, họ chỉ biết Ngài là một thiếu niên 12 tuổi; thế mà tuổi nhỏ như vậy mà đã làm cho các tấn sĩ trong đạo phải sửng sốt. Ðiều này không đánh một dấu hỏi lớn trong đầu óc họ ư? Luca viết như vậy là để chúng ta biết: Ðây là một mạc khải, một hiển linh nữa về Chúa. Và phụng vụ thật có lý đem câu truyện này vào kể trong mùa Giáng sinh là mùa Chúa tỏ mình ra. Ngài cho chúng ta thấy Ngài đầy khôn ngoan, am tường đường lối của Thiên Chúa để có thể dạy dỗ chúng ta.

Chúng ta đừng tưởng đây là một mạc khải nhỏ. Luca viết: Các tấn sĩ đã sửng sốt... Còn chính cha mẹ Ðức Giêsu thì sao? Các người đã thất kinh. Ðối với các người, quang cảnh các người đang xem thấy thật lạ lùng, kỳ diệu. Thường ngày ở Nadarét Ðức Giêsu có như vậy đâu! Do đó đây là một mạc khải lớn lao cho các người, không ve vuốt lòng tự phụ của các người vì có một người con như thế đâu, nhưng, càng đưa các người vào lòng kính sợ Thiên Chúa. Các người được sự khôn ngoan của con trẻ làm cho khôn ngoan đạo đức hơn...

Tuy nhiên đường lối khôn ngoan của Thiên Chúa, không làm cho xác thịt được ung dung sung sướng. Ðức Maria vừa lên tiếng nhẹ trách con tại sao làm thế để cho mẹ phải đau khổ đi tìm? Thì trẻ Giêsu đã đáp lại hầu như từng điểm: tại sao tìm con? Lại còn không biết là con đang ở nơi nhà Cha con sao?

Người ở ngoài cuộc sẽ bảo những lời này cứng cỏi. Nhưng ai tinh mắt sẽ thấy như cha mẹ Ngài. Rõ ràng ở đây Ðức Giêsu muốn nhấn mạnh bản chất siêu phàm của Ngài. Cha Ngài không phải là Giuse, nhưng là Thiên Chúa, nên Ngài có một sự tự lập nào đó với các liên hệ xác thịt. Ðời Ngài phải chu toàn các phận sự gia đình ư? Nhưng đồng thời cũng phải để cho Ngài chu toàn các phận sự đối với Cha trên trời. Ở đây, lúc này, tại đền thờ Ngài phải thi hành các bổn phận đối với Chúa Cha... cũng như rồi đây khi trở về Nadarét Ngài sẽ "hằng phục tùng" hai ông bà.

Dựa vào đây, chúng ta có thể bảo Ngài đã chu toàn cả hai phận sự đạo đời và làm gương ấy cho chúng ta trong đời sống gia đình. Nhưng ở đây, có lẽ Ngài chỉ muốn tỏ mình ra để từ nơi con trẻ 12 tuổi thành Nadarét, người ta nhận thấy sự hiện diện của Thần linh: Con Thiên Chúa đang ở giữa loài người và muốn dùng câu chuyện hôm nay để hiển linh. Ngài muốn rằng khi người ta thấy Ngài mỗi ngày mỗi "tấn tới thêm vừa khôn ngoan và vóc dáng", tức là trưởng thành thêm, thì cũng đầy ân sủng thêm, và không những trước mặt người ta, nhưng đồng thời, trước mặt Thiên Chúa nữa. Ở nơi Ngài, yếu tố nhân linh và thần linh, đạo và đời, không xung khắc nhưng hòa hợp. Ngài thật là Con Người - Thiên Chúa hay là Thiên Chúa làm Người.

Tuy nhiên như Luca đã chú thích, "ông bà đã không hiểu lời Ngài nói với họ". Mạc khải và hiển linh này chưa sáng tỏ như chúng ta vừa nói. Và như mọi trường hợp khác, sự kiện hôm nay phải đợi ánh sáng phục sinh - hiện xuống mới tỏ hiện hoàn toàn. Mà thực vậy nếu chúng ta đem đoạn văn này đọc với đoạn sách Luca viết về các phụ nữ sáng Chúa nhật Phục sinh ra đi thăm mồ ba ngày sau khi Chúa chịu đóng đinh (chương 34) chúng ta thấy có nhiều nét tương tự về lời văn, cách bố cục và tư tưởng. Thiên Thần cũng nói với các bà: Tại sao lại tìm Ðấng sống giữa những người chết? Lại còn không biết Con Người đã bị nộp... và sống lại sao?

Nếu thế thì Luca đã muốn dùng câu chuyện hôm nay để nói về Con Người Tử Nạn - Phục sinh của Ðức Kitô. Ít ra Người đã đặt câu chuyện trong khung cảnh của mầu nhiệm này. Và khi mầu nhiệm này chưa đến, thì Ðức Maria chỉ có thể có thái độ "giữ kỹ các điều ấy trong lòng" để suy niệm và chờ đợi mạc khải hoàn toàn. Ðó là thái độ Người vẫn có mỗi khi được báo về Mầu nhiệm Cứu độ như khi nghe lời mục đồng kể và lời Simon tiên báo.

Chúng ta cũng phải có thái độ như vậy sau khi nghe bài Tin Mừng hôm nay. Ðức Giêsu đã tỏ ra cho chúng ta thấy sự khôn ngoan của Ngài, đẻ chúng ta biết Ngài là Thiên Chúa, nhưng là Thiên Chúa làm người; Ngài sống đầy đủ các phận sự ở trần gian nhưng không ngớt ở nơi nhà Thiên Chúa Cha tức là nơi vinh quang của Người, mà vinh quang của Người nơi trần gian chính là kế hoạch cứu độ, nên nhiều khi người ta đã dịch câu "ở nơi nhà Cha con" là "lo các công việc của Cha con". Dù sao một nếp sống theo sự khôn ngoan như vậy cũng không ung dung cho xác thịt. Và vì thế đường lối khôn ngoan của Thiên Chúa là mầu nhiệm thánh giá Chúa Kitô mà hôm nay tác giả Luca cũng đã nhìn thấy và muốn trình bày trong câu chuyện này.

Câu hỏi cuối cùng của chúng ta là sự kiện kể trong bài Tin Mừng hôm nay có soi sáng gì cho đời sống gia đình của chúng ta không?

2. Gia Ðình Công Giáo Phải Thế Nào?

Dĩ nhiên chúng ta đã gặp thấy nhiều bài học về đời sống gia đình trong câu chuyện Chúa Giêsu hồi lên 12 tuổi. Chúng ta thấy thái độ đạo đức của Thánh gia thất và chúng ta biết Chúa Giêsu hằng phục tùng cha mẹ trần gian của Ngài. Trẻ em cũng có thể xem gương Chúa mà hỏi thưa chăm chỉ khôn ngoan với các bậc "tấn sĩ đạo" nữa. Nhưng trên hết, chúng ta hãy chiêm ngưỡng sự khôn ngoan của Chúa để luôn muốn biết hơn các mầu nhiệm cứu độ và đem ra thi hành.

Ðạo đức phải là nền tảng của đời sống gia đình. Ðó cũng là quan điểm của hai bài đọc Kinh Thánh kia. Bài sách Huấn ca chỉ giá trị hơn những bài luân lý đạo đức gia đình ở chỗ lấy Chúa làm đối tượng mà cha mẹ, con cái, phải nhìn, phải yêu, phải cầu xin, phải trông đợi. Còn như các bài thư Phaolô rõ ràng khuyên nhủ mọi người, với tư cách là thánh (hữu) được Thiên Chúa tuyển chọn và yêu mến, hãy mặc lấy mọi tâm tình và thái độ của chính Chúa. Chúng ta chẳng cần kể lại hết những tâm tình và thái độ này, và chính tác giả Phaolô cũng đã chẳng muốn kể hết. Người chỉ dùng lại một số từ ngữ quen dùng trong Kinh Thánh để nói lên lòng thương xót của Thiên Chúa khi còn sống ở trần gian này. Tức là thánh Phaolô chỉ muốn nhắc đến tư cách đặc biệt của Thiên Chúa và của Chúa Giêsu là lòng mến. Thế nên sau khi khuyên ai nấy hãy mặc lấy những tâm tình và thái độ của Chúa, Thánh Tông đồ đã viết một cách tổng quát: "Anh em hãy mặc lấy Ðức mến là giềng mối của sự trọn lành".

Chúng ta cũng có thể nói một cách tương tự. Các đức tính về đời sống gia đình thật là nhiều; nhưng giềng mối nối kết mọi dự tính ấy là lòng mến. Lòng mến hãy ngự trị trong lòng chúng ta và trong gia đình chúng ta, thì chúng ta sẽ có tất cả mọi sự khác.

Lòng mến này sẽ tăng thêm mãi khi chúng ta biết tạ ơn Thiên Chúa bằng lời ca, tiếng hát của Thần Khí, tức là có tâm tình phụng vụ thờ phượng chân thật và sốt sắng. Nó sẽ đem an bình của Chúa Kitô đến trong lòng chúng ta và đem chính Ngài đến ngự trị trong tâm hồn chúng ta. Nhờ vậy chúng ta sẽ có những tâm tình và thái độ của Ngài để đối xử với nhau. Mối tương quan giữa chúng ta sẽ đầy tính chất Kitô hữu. Và như vậy không thể nào chúng ta thiếu ơn cứu độ được.

Giờ đây, chúng ta đang ở trong bầu khí phụng vụ. Chúng ta hãy nghe lời thánh Phaolô mà cố gắng chân thật và sốt sắng dâng lễ Tạ ơn, để đón nhận ơn bình an của Ðức Kitô, để rước lấy chính Ngài, để tâm tình của Ngài chi phối, thấm nhuần mọi cảm nghĩ hành động của chúng ta. Sự khôn ngoan của mầu nhiệm thập giá của Ngài sẽ hướng dẫn, nâng đỡ chúng ta trên đường đời. Chắc chắn đời sống chúng ta được thêm cứu độ và gia đình mọi người cũng được thêm hạnh phúc.

(Trích dẫn từ tập sách Giải Nghĩa Lời Chúa

của Ðức cố Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)

Lời Chúa Mỗi Ngày

Lễ Thánh Gia, Năm C

Bài đọc: Sir 3:2-6, 12-14; Col 3:12-21; , C: Lk 2:41-52.

 GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: 

Bí quyết để có một gia đình Thánh

Mọi người trong chúng ta đều đã nhìn thấy và cảm nghiệm được sự khủng hỏang của gia đình hôm nay. Chúng ta phải đương đầu với bao nhiêu những vấn nạn liên quan đến gia đình như: săn sóc và báo hiếu cha mẹ già, cho vào viện dưỡng lão, giết người già bằng cái chết êm dịu; ly dị, ly thân, và độc thân; hạn chế sinh sản và phá thai; con cái bỏ học, bỏ nhà, và bỏ đạo.

Gia đình Thánh cũng có những vấn đề như gia đình chúng ta: Thánh Giuse cũng toan bỏ Đức Mẹ cách kín đáo để bảo tòan sự công chính; Đức Mẹ cũng có những quyết định riêng cho đời mình bằng cuộc sống độc thân để phục vụ Chúa trong Đền Thờ; Chúa Giêsu cũng để cho cha mẹ vất vả mệt nhọc đi tìm kiếm mình, khi cha mẹ tìm thấy trong Đền Thờ lại còn hỏi: “Tại sao cha mẹ đi tìm con? Cha mẹ không biết con phải lo việc của Cha con sao?” Nhưng làm sao Gia Đình Thánh có thể vượt qua những trở ngại trong đời sống gia đình? Câu trả lời đơn giản là họ biết lắng nghe và làm theo ý Thiên Chúa.

Các vấn nạn xảy ra khi con người quá ích kỷ chỉ biết lo cho mình, và đánh mất tính tương giao với người khác. Họ không biết định giá, cám ơn, và trả ơn những gì Thiên Chúa và những người khác đã làm cho họ. Họ không biết kiên nhẫn và tha thứ cho người khác như Thiên Chúa và những người khác vẫn tha thứ cho họ. Họ quên đi rằng nếu Thiên Chúa và những người khác cũng ích kỷ như thế, họ sẽ không có cơ hội để có mặt trên trái đất này.

Hậu quả phải lãnh nhận: Vì gia đình là nền tảng của xã hội và Giáo Hội, nên khủng hỏang gia đình đứa tới khủng hỏang trong xã hội và Giáo Hội. Một ví dụ cụ thể: Việc hạn chế sinh sản dẫn tới việc mất quân bằng dân số trong quốc gia, các thống kê cho biết mỗi gia đình cần có 2.2 người con thì mới giữ được sự thăng bằng về dân số, các nước Âu Châu, Bắc Mỹ, và một số nước kỹ nghệ đã không có đủ tỉ lệ này. Hạn chế sinh sản cũng là lý do chính của việc khan hiếm linh mục và tu sĩ; nếu chỉ có một hay hai con, rất khó cho cha mẹ dâng con để phục vụ Chúa!

Các Bài đọc hôm nay cung cấp cho chúng ta những chất liệu suy tư và nhìn lại hòan cảnh gia đình của mỗi người chúng ta. Trong Bài đọc I, tác giả Sách Huấn Ca khuyên con cái phải săn sóc và báo hiếu cha mẹ già, dẫu các ngài đã lú lẫn và không tự săn sóc mình được nữa. Trong Bài đọc II, Thánh Phaolô liệt kê những đức tính và các cách cư xử cần có để bảo đảm hạnh phúc gia đình. Trong Phúc Âm, Thánh Luca tường thuật Ngày Dâng Chúa Giêsu trong Đền Thờ của Thánh Gia. Một gia đình hạnh phúc phải biết kính sợ Thiên Chúa, và giữ cẩn thận Lề Luật của Ngài.

KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:

1/ Bài đọc I: Hãy săn sóc cha con khi người đến tuổi già.

1.1/ Giới răn thứ tư: Phải thảo kính cha mẹ.

(1) Lời Thiên Chúa dạy: “Con ơi, hãy săn sóc cha con, khi người đến tuổi già; bao lâu người còn sống, chớ làm người buồn tủi. Người có lú lẫn, con cũng phải cảm thông, chớ cậy mình sung sức mà khinh dể người.”

(2) Lập luận của con người: Quá bận, không có thời giờ lo cho cha mẹ! Già yếu bệnh họan như thế đưa vào viện dưỡng lão tốt hơn. Có bác sĩ và y tá săn sóc thường trực. Thỉnh thỏang vào thăm tí được rồi. Thực tế: Có những viện dưỡng lão cả ngày không thay tã cho cha mẹ; có những y tá đã không săn sóc, chẳng để ý cha mẹ có ăn không, lại còn đánh luôn cha mẹ. Chúng ta cứ thử hỏi: Nếu cha mẹ đứt ruột đẻ ra và hy sinh chăm sóc cho mình, mình còn không chịu đựng săn sóc được, sao chờ đợi người khác chăm sóc cẩn thận? Điều chúng ta cần nhận ra là người già rất dễ cô đơn và tủi nhục. Họ không cần những chăm sóc bên ngòai, nhưng cần tình thương của con cháu. Chúng tôi đã từng đi xức dầu, và từng thấy các bậc cha mẹ từ giã cuộc đời trong cay đắng của nước mắt.

(3) Điều nên làm: Mọi người trong gia đình sẽ học được rất nhiều điều khi săn sóc cha mẹ già. Tất cả đều nhận ra sự mong manh của cuộc sống và biết nương tựa vào nhau hơn. Các anh chị em biết đòan kết với nhau để chia sẻ trách nhiệm. Các trẻ học biết cách chia sẻ bổn phận với cha mẹ: Khi thấy cha mẹ quá vất vả trong việc làm ăn và săn sóc ông bà, chúng sẽ tình nguyện chia sẻ gánh nặng với cha mẹ; điều này sẽ giúp chúng trưởng thành hơn so với những trẻ không có cơ hội thực tập. Các trẻ cũng sẽ học kinh nghiệm chăm sóc và đối xử với người già, và chúng sẽ áp dụng những gì chúng học được khi săn sóc cha mẹ.

1.2/ Ơn lành Thiên Chúa ban cho những ai hiếu thảo với cha mẹ: Sách Huấn Ca liệt kê những ơn lành như sau:

(1) Con cái cũng hiếu thảo với mình: “Đức Chúa làm cho người cha được vẻ vang vì con cái, cho người mẹ thêm uy quyền đối với các con.” Tục ngữ Việt Nam cũng khuyên: “Sóng trước đổ đâu, sóng sau theo đó.” Người biết hiếu thảo và chăm sóc cha mẹ cũng sẽ được hưởng sự hiếu thảo và chăm sóc từ con cái mình. Ngược lại, người đối xử tàn tệ với cha mẹ, sẽ bị con cái mình đối xử tàn tệ hơn nhiều.

(2) Tội lỗi được tha thứ, ân sủng được thương ban: “Ai thờ cha thì bù đắp lỗi lầm, ai kính mẹ thì tích trữ kho báu… Vì lòng hiếu nghĩa đối với cha sẽ không bị quên lãng, và sẽ đền bù tội lỗi cho con.”

(3) Lời cầu xin được Thiên Chúa nhận lời: “Ai thờ cha sẽ được vui mừng vì con cái, khi cầu nguyện, họ sẽ được lắng nghe.”

(4) Được sống trường thọ: “Ai tôn vinh cha sẽ được trường thọ, ai vâng lệnh Đức Chúa sẽ làm cho mẹ an lòng.” Khi một người săn sóc cha, người ấy cũng làm vui lòng mẹ.

2/ Bài đọc II: Những đức tính và cách xử thế cần có để giữ gia đình hạnh phúc.

2.1/ Những đức tính cần học:

(1) Đức bác ái yêu thương: “Trên hết mọi đức tính, anh em phải có lòng bác ái: đó là mối dây liên kết tuyệt hảo… Anh em là những người được Thiên Chúa tuyển lựa, hiến thánh, và yêu thương.” Bí-tích Thánh Thể là nguồn mạch yêu thương; gia đình nào năng tham dự Thánh-lễ và lãnh nhận Mình Thánh, sẽ có tình yêu của Thiên Chúa. Chỉ có tình yêu này mới mạnh đủ để xóa tan những bất hòa và khác biệt trong gia đình, và liên kết mọi người trong gia đình với nhau.

(2) Kiên nhẫn chịu đựng và tha thứ cho nhau: “Hãy chịu đựng và tha thứ cho nhau, nếu trong anh em người này có điều gì phải trách móc người kia. Chúa đã tha thứ cho anh em, thì anh em cũng vậy, anh em phải tha thứ cho nhau.” Mọi người trong gia đình cùng nhau năng lãnh nhận Bí-tích Hòa Giải là cách thức để học và thực hành 2 nhân đức quan trọng này.

(3) Tâm tình biết ơn: “Ước gì sự bình an của Đức Kitô điều khiển tâm hồn anh em, vì trong một thân thể duy nhất, anh em đã được kêu gọi đến hưởng sự bình an đó. Bởi vậy, anh em hãy hết dạ tri ân.” Trước tiên là biết ơn Thiên Chúa đã lo lắng mọi sự cho con người. Thứ đến là biết ơn cha mẹ đã có công sinh thành, dưỡng dục, và cầu nguyện cho mình. Sau cùng là biết ơn tất cả những ai đã góp phần làm cuộc đời mình được thăng hoa và ý nghĩa.

 2.2/ Tầm quan trọng của Thiên Chúa trong đời sống gia đình:

(1) Lời Chúa: “Ước chi lời Đức Kitô ngự giữa anh em thật dồi dào phong phú. Anh em hãy dạy dỗ khuyên bảo nhau với tất cả sự khôn ngoan.” Để làm được điều này trong gia đình, cha mẹ cần học hỏi để hiểu biết Lời Chúa và gây phong trào học và áp dụng Thánh Kinh trong gia đình; vì cha mẹ không thể cho con cái mình không có.

(2) Thánh Ca: “Để tỏ lòng biết ơn, anh em hãy đem cả tâm hồn mà hát dâng Thiên Chúa những bài thánh vịnh, thánh thi, và thánh ca, do Thánh Thần linh hứng.” Điều này cũng nhắc nhở chúng ta tránh nghe và hát những bài hát vô nghĩa và lãng mạn, những chương trình hài hước và kịch nghệ vô bổ, có chủ tâm khinh thường Thiên Chúa và các giá trị đạo đức.

(3) Cầu nguyện: “Anh em có làm gì, nói gì, thì hãy làm hãy nói nhân danh Chúa Giêsu và nhờ Người mà cảm tạ Thiên Chúa Cha.” Mẹ Têrêxa cũng quả quyết điều này: “Gia đình nào dành thời giờ cùng nhau cầu nguyện sẽ ở với nhau lâu dài.”

 2.3/ Cách cư xử trong gia đình: Tất cả các mối liên hệ đều đòi hỏi hai chiều thì mới có kết quả tốt đẹp được. Thánh Phaolô liệt kê 2 mối liên hệ chính và cách cư xử cần có:

(1) Liên hệ vợ chồng: “Người làm vợ hãy phục tùng chồng, như thế mới xứng đáng là người thuộc về Chúa. Người làm chồng hãy yêu thương chứ đừng cay nghiệt với vợ.”

(2) Liên hệ cha con: “Kẻ làm con hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, vì đó là điều đẹp lòng Chúa. Những bậc làm cha mẹ đừng làm cho con cái bực tức, kẻo chúng ngã lòng.”

 3/ Phúc Âm: Những tâm tình biết ơn

3.1/ Phải vâng lời làm theo thánh ý Thiên Chúa: Có nhiều điều chúng ta cần học nơi gia đình thánh hôm nay:

(1) Mọi người trong gia đình phải tuân giữ Lề Luật của Thiên Chúa: Thánh Luca mô tả gia đình thánh tuân giữ Luật Thiên Chúa: "Hằng năm, cha mẹ Đức Giêsu trẩy hội đền Jerusalem mừng lễ Vượt Qua. Khi Người được mười hai tuổi, cả gia đình cùng lên đền, như người ta thường làm trong ngày lễ." Nếu muốn con cái giữ Luật Thiên Chúa, cha mẹ phải tuân giữ trước và tạo mọi cơ hội cho con giữ Luật. Cha mẹ không thể bắt con đi lễ, nếu cha mẹ không đi và không tạo cơ hội cho con.

(2) Phải kiên nhẫn và tôn trọng nhau cho dù phải đương đầu với thử thách của cuộc sống; nếu không, sự hiệp nhất trong gia đình sẽ có nguy cơ bị tan vỡ. Trong trình thuật hôm nay, mặc dù hai ông bà đau buồn và có thể tức giận vì phải vất vả lo lắng tìm con suốt ba ngày; nhưng thái độ kiên nhẫn của Mẹ Maria phải trở thành gương mẫu cho các cha mẹ học hỏi: "Con ơi, sao con lại xử với cha mẹ như vậy? Con thấy không, cha con và mẹ đây đã phải cực lòng tìm con!"

(3) Cha mẹ phải tôn trọng con cái khi chúng muốn làm theo thánh ý Thiên Chúa: Chúa Giêsu đáp lời Mẹ Maria: "Sao cha mẹ lại tìm con? Cha mẹ không biết là con có bổn phận ở nhà của Cha con sao?" Bổn phận của con người đối với Thiên Chúa là bổn phận hàng đầu phải chu toàn. Các cha mẹ đừng bắt buộc con cái phải chu toàn bổn phận với cha mẹ trước khi chu toàn bổn phận với Thiên Chúa; nhưng phải vui mừng khi thấy con cái làm điều đó. Cha mẹ không bao giờ được ngăn cản con cái khi chúng muốn tận hiến cuộc đời để làm việc cho Thiên Chúa.

(4) Khi chưa hiểu thánh ý Thiên Chúa, hãy giữ thái độ thinh lặng, cầu nguyện, và suy niệm trong lòng để tìm ra thánh ý. Trình thuật hôm nay kể "nhưng ông bà không hiểu lời Người vừa nói;" tuy vậy họ không lớn tiếng tranh cãi hay đổ lỗi cho nhau.

 3.2/ Chúa Giêsu vâng phục thánh Giuse và Mẹ Maria: Trình thuật Luca tiếp tục: "Sau đó, Người đi xuống cùng với cha mẹ, trở về Nazareth và hằng vâng phục các ngài. Riêng mẹ Người thì hằng ghi nhớ tất cả những điều ấy trong lòng. Còn Đức Giêsu ngày càng thêm khôn ngoan, thêm cao lớn và thêm ân nghĩa đối với Thiên Chúa và người ta."

(1) Chúa Giêsu tuy là Thiên Chúa, hạ mình và khiêm nhường vâng phục loài người: Thiên Chúa tôn trọng sự thật, cho dẫu sự thật đòi Ngài phải vâng phục con người. Để có bình an thực sự trong gia đình, mọi phần tử trong gia đình đều phải tôn trọng và sống theo sự thật; nếu không, sự bình an có được chỉ là giả tạo và sớm muộn gì cũng tan vỡ. Ví dụ, con cái có thể vâng lời cha mẹ làm điều sai trái vì sợ hãi; nhưng khi có dịp, chúng sẽ không ngần ngại phản ứng và thoát ly gia đình.

(2) Vâng phục Thiên Chúa và cha mẹ làm con người lớn lên trong khôn ngoan và gặt hái được mọi điều tốt đẹp cho cuộc đời: Nhiều người cho vâng phục là nhu nhược hay hèn kém; nhưng kinh nghiệm khôn ngoan cho thấy khi tuân phục luật của Thiên Chúa và những lời dạy dỗ khôn ngoan của cha mẹ, con cái tránh được tội lỗi và những cám dỗ nguy hiểm trong cuộc đời; nhất là được đẹp lòng Thiên Chúa, sống thuận hòa với tha nhân, và gặt hái nhiều thành công.

ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:

 - Chúng ta phải diệt trừ tính ích kỷ trong con người, vì đó là mầm mống của mọi khủng hỏang trong gia đình. Đồng thời, chúng ta cần biết rộng lượng để yêu thương và lo lắng cho người khác như Thiên Chúa và người khác đã yêu thương và lo lắng cho chúng ta.

- Chúng ta cần biết xét mình và xưng tội thường xuyên để nhận ra những yếu đuối và tội lỗi của con người chúng ta. Nếu chúng ta có can đảm xin Thiên Chúa tha thứ tôi lỗi và kiên nhẫn với chúng ta, chúng ta cũng phải sẵn sàng kiên nhẫn và tha thứ những yếu đuối và tội lỗi của tha nhân; vì họ cũng là những con người yếu đuối và tội lỗi như chúng ta. Người không năng xét mình và xưng tội sẽ dễ rơi vào thái độ tự nhận mình tốt lành để dễ phê phán, kết tội, và khai trừ tha nhân.

- Chúng ta cần khiêm nhường nhìn nhận: chúng ta không khôn ngoan hơn Thiên Chúa. Nếu chúng ta muốn làm môn đệ của Đức Kitô, chúng ta phải “từ bỏ ý riêng mình, làm theo ý Thiên Chúa, và vác Thập Giá hằng ngày để theo Ngài.”

- Chúng ta có tự do để làm theo ý chúng ta; nhưng đồng thời chúng ta cũng phải lãnh nhận mọi hậu quả do sự cố chấp, thờ ơ, và khinh thường những lời giảng dạy của Thiên Chúa.

Linh mục Anthony Đinh Minh Tiên OP