lefigaro.fr, Jean-Marie Guénois, Rôma, 2019-10-26
Thượng hội đồng Amazon kết thúc vào ngày chúa nhật 27 tháng 10 trong một thánh lễ long trọng ở Rôma, chiều thứ bảy thượng hội đồng đã đưa ra một loạt các đề xuất lên Đức Phanxicô. Từ ba tuần nay, Thượng hội đồng đã họp để tìm “các con đường mới” cho Giáo hội vùng Amazon.
Thượng hội đồng họp từ ba tuần nay do Đức Phanxicô chủ trì để đưa ra các con đường mới cho Giáo hội công giáo ở vùng Amazon đã bầu cho khả thể này vào chiều thứ bảy 26 tháng 10 với đa số phiếu hai phần ba. Trong bài phát biểu kết thúc thượng hội đồng, Đức Phanxicô cho biết các đề nghị này sẽ được xác nhận qua một “tông huấn”, ngài hứa từ đây đến cuối năm sẽ xong trước khi dành quá nhiều thì giờ.
Nếu phong chức linh mục chỉ dành cho các phó tế vĩnh viễn, chứ không phải các ông “viri probati” là các ông gương mẫu đã lập gia đình như đã loan báo khi thượng hội đồng bắt đầu và đã được Đức Phanxicô xác nhận, và chỉ với các cộng đoàn công giáo ở các vùng xa xôi hẻo lánh nhất của Amazon, thường là các bộ tộc bản địa, thì đó cũng đã tạo một tiền lệ cho Giáo hội công giáo la-tinh.
Những gì bản văn được thượng hội đồng thông qua
Như vậy là đã gần năm thế kỷ kể từ Công đồng Trent, Giáo hội công giáo yêu cầu bậc sống độc thân cho chức linh mục. Chỉ có một vài Giáo hội đông phương, gần với nghi thức chính thống nhưng gắn liến với Rôma là có các linh mục công giáo lập gia đình. Trước Thượng Hội đồng, Đức Phanxicô đã nhiều lần nói lên tầm quan trọng của bậc sống độc thân trong Giáo hội vì ngài muốn giữ điều này, nhưng nhiều lần ngài cũng công khai cho biết, ngài không phản đối một trải nghiệm phong chức cho các ông đã lập gia đình ở vùng Amazon.
Chính xác tài liệu cuối cùng nói gì về điểm này và được thượng hội đồng thông qua? Đoạn 111 của tài liệu giải thích, theo bản dịch tiếng Pháp được Vatican phân phát vào chiều thứ bảy thì “nhiều cộng đoàn giáo hội trong vùng Amazon không có được thánh lễ. Đôi khi không những chỉ vài tháng, mà có khi cả hàng năm không có linh mục quay về lại cộng đoàn để dâng thánh lễ, giải tội hay xức dầu cho bệnh nhân trong cộng đoàn”.
Tài liệu cuối cùng cũng nhắc lại, “độc thân” là ơn của Chúa, nhưng “sự đa dạng hợp pháp không làm tổn hại đến sự hiệp thông và tính hiệp nhất của Giáo hội”. Bản tài liệu kết luận: “Chúng tôi đề nghị thiết lập các tiêu chuẩn và các quy định về phía cơ quan có thẩm quyền (…) để phong chức các ông xứng hợp và được cộng đoàn công nhận, những người đã là phó tế vĩnh viễn, đã được đào tạo đầy đủ theo chức linh mục, có gia đình hợp pháp và ổn định để hỗ trợ cho đời sống cộng đoàn kitô bằng rao giảng, bằng cử hành các bí tích ở những nơi xa xôi nhất của vùng Amazon.”
Tuy nhiên đoạn này kết thúc bởi một ghi nhận rất quan trọng: “một số” trong cuộc họp và trong các cuộc thảo luận “đã lên tiếng ủng hộ cho một tiếp cận phổ quát của chủ đề”. Có nghĩa là phong chức linh mục, các phó tế vĩnh viễn, các ông đã lập gia đình, không phải chỉ ở trong vùng Amazon, nhưng ở trong tất cả các vùng trên thế giới. Trong cuộc họp báo chiều thứ bảy 26 tháng 10, báo Le Figaro đã hỏi hồng y Dòng Tên Michael Czerny, thư ký đặc biệt của thượng hội đồng, ngài công nhận: “Chúng tôi sẽ tham khảo các Giáo hội khác về điểm này và chúng tôi sẽ xem câu trả lời nào chúng tôi sẽ làm.”
Điểm này có nghĩa, đòi hỏi Thượng hội đồng Amazon đặt ra để các ông đã lập gia đình được chịu chức không còn đơn giản chỉ là vấn đề “viri probati” là các ông chín chắn nhưng chưa được đào tạo đặc biệt, nhưng các “phó tế vĩnh viễn” những người đã được đào tạo, đã có kinh nghiệm, được xem như hạn chế cho vùng Amazon, nhưng trên thực tế là mở ra vấn đề này cho toàn Giáo hội công giáo. Trên thực tế, chức phó tế vĩnh viễn của các ông đã lập gia đình đã có từ lâu ở các nước Tây phương thiếu linh mục. Và riêng châu Âu, nước Đức, Thụy Sĩ, Bỉ đang tích cực chuẩn bị cho tiến trình chuyển tiếp từ phó tế vĩnh viễn qua chức linh mục công giáo.
Đừng cho “chuyện nhỏ” một tầm quan trọng
Đoạn 111 này được 128 phiếu thuận, và 41 nghị phụ bỏ phiếu “chống”, đa số 2/3 cần 120 phiếu. Trung bình 120 đoạn khác có số phiếu thuận 160, như vậy đoạn này vẫn là đoạn có ít số phiếu thuận. Điều này cho thấy, các cuộc thảo luận trong ba tuần qua về việc phong chức các ông đã lập gia đình không phải là một chủ đề dễ dàng cho các giám mục công giáo.
Cuối cùng điểm đáng chú ý về việc phong chức các ông đã lập gia đình, mà Đức Phanxicô đã không tự nguyện gợi lên trong bài diễn văn kết thúc của ngài, trong khi ngài nói đến tất cả vấn đề còn lại. Dù ngài đã công khai “xin” báo chí đừng rơi “vào hiểm nguy” cho “chuyện nhỏ” là quan trọng, trong trường hợp này là vấn đề độc thân mà ngài tóm tắt theo thuật ngữ một “vấn đề kỷ luật” bất lợi cho “toàn thể Thượng Hội đồng”.
Vì thế ngài cực lực chỉ trích “các nhóm kitô hữu ưu tú”, những người muốn “chuyện nhỏ” được chuyển sang “quy mô toàn thể” theo kiểu “nội bộ-giáo sĩ”. Và dù sao Giáo hội cũng “sẽ tiếp tục đi tới đàng trước” trên điểm này. Và các “người ưu tú, nhất là người công giáo” xem “các chuyện nhỏ mà quên đi các chuyện lớn”, “nghĩ rằng mình yêu Chúa nhưng không yêu yêu ai”, trên thực tế, người công giáo không nên “bị giam cầm trong các nhóm chọn lọc này”, mà qua sự chống đối của họ trước các tiến hóa này, họ “phủ nhận toàn bộ thân thể” của Giáo hội.
Chức phó tế của phụ nữ, tội sinh thái… và các điểm mới khác
Một điểm mới lớn và được mong chờ của thượng hội đồng này là chức phó tế của phụ nữ. Nhưng đã không được thông qua, ngoại trừ là vấn đề này đang được một ủy ban ở Vatican nghiên cứu, đã được Đức Phanxicô đưa ra và đơn giản là “chờ kết quả”. Tuy nhiên chuyển động này chỉ có 137 phiếu thuận. Triển vọng các “bộ” mới có thể giao cho “phụ nữ” cũng như giao cho “các ông” được nêu ra trong một đoạn khác nhưng không đưa ra điểm gì chính xác thêm.
Một điểm mới khác là tạo ra “tội sinh thái.” Và tội sinh thái được định nghĩa như sau: “Một hành động hoặc một thiếu sót chống lại (…) môi trường” thể hiện qua việc “có hành động và thói quen làm ô nhiễm, hủy hoại sự hài hòa sinh thái, vi phạm các nguyên tắc liên đới lẫn nhau, phá vỡ các mạng lưới đoàn kết giữa các tạo vật, chống lại công chính”. Tội mới này đi theo với sự thành lập “các sứ vụ đặc biệt” để “cổ động cho môi sinh toàn diện”.
Một điểm mới cuối cùng đáng kể của thượng hội đồng này là sự “thích ứng với phụng vụ” cho các cộng đoàn vùng Amazon bằng cách “nâng cao tầm nhìn thế giới, các truyền thống, các biểu tượng, các nghi thức đặc biệt” qua “các nghi thức của các dân tộc bản địa”. Và đã được Đức Phanxicô hỗ trợ trong bài diễn văn kết thúc thượng hội đồng vào chiều thứ bảy 26 tháng 10. Bản văn cũng nhắc lại có “23 nghi thức khác nhau trong Giáo hội công giáo” và vì thế không thể có một nghi thúc mới nào khác trong Giáo hội, có nghĩa là cách dâng thánh lễ và cử hành bí tích được tạo thêm.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét