2. Kỹ thuật viết bài: Mở đầu và kết bài

2. Kỹ thuật viết bài: Mở đầu và kết bài Bài này thuộc sự kiện/chuyên đề: Tập hợp kỹ thuật viết bài 1. Mở đầu Đây không phải là một đoạn mở đầu dài dòng giới thiệu sự việc, nhân vật hay vấn đề mà ngược lại. "Catch phrase": nó phải tóm được độc giả! Đây là một trong những đoạn khó viết nhất của một bài báo. Vậy mà không phải bao giờ người ta cũng có cảm hứng khi đặt bút viết. chính vì thế phải đặt ra câu hỏi: làm thế nào thu hút được người đọc? Làm thế nào để đưa ra "cú đấm quyết định" cho bài báo của mình? Đanh thép, cô đọng và nhịp nhàng. Đó nhất thiết phải là một câu ngắn. Các từ ngữ đi thẳng vào vấn đề, sao cho độc giả hiểu ngay chủ đề của bài báo. Mở đầu phải độc lập với các tít, sapô và viết một cách tự do. Đây là một gợi ý viết thu hút sự quan tâm chú ý của độc giả. Đó là sản phẩm của trí tưởng tưởng và sáng tạo ở mỗi người. Sau đây là một số cách viết mở đầu phổ biến: * Một bức ảnh: định vị sự việc bằng một miêu tả. Độc giả cần được "nhìn thấy". * Một trích dẫn: thích hợp khi một hoặc nhiều người được phỏng vấn. * Một câu chuyện: một giai thoại, miễn là có ý nghĩa. Độc giả rất thích. * Một công thức quen thuộc: có liên quan tới chủ đề. * Đổi hướng công thức: thay đổi một từ và dùng một câu nổi tiếng. * Một hình ảnh: hình ảnh này sẽ là biểu tượng của bài. * Một châm ngôn: có thể tự nghĩ ra hoặc trích dẫn. * Một nghịch lý: đề cập tới chủ đề bằng cách không ai ngờ tới. * Một điều kỳ cục: gợi sự tò mò bằng một hình ảnh, một sự việc bất bình thường hoặc lạ. * Một khẳng định: phải có ý nghĩa hoặc bất ngờ. * Một câu hỏi: không nên lạm dụng và đưa ngay ra câu trả lời. * Một sự tương tự: liên tưởng tới một hình ảnh hoặc kỷ niệm của độc giả. * Một sự mỉa mai, một câu khác thường, một câu chơi chữ... Trong một tờ báo cần có nhưng mở đầu khác nhau. Người viết cần đổi mới. Với một lại bài tin tức dạng hàng ngày thì chỉ cần đưa ra sự việc và thông điệp chủ yếu có tính thời sự. 2. Kết bài Làm thế nào để độc giả có ấn tượng tốt về bài viết? Kết luận không phải là: nơi chúng ta vội vã lướt qua những gì chưa nói trong bài, một bài học đạo đức: không nên thêm mắm muối vào bài báo, một kết luận của bài văn nghị luận có tính tóm tắt hay tổng hợp, một lời chào: đừng viết "phần tiếp theo ở số sau..". Một bài viết là một tác phẩm hoàn chỉnh. Không nhất thiết phải có kết luận đối với các bài mang tính thông tin thuần tuý, các phỏng vấn (với điều kiện phải chọn được câu hỏi cuối cùng thật hay). Ngược lại, tường thuật và bình luận bắt buộc phải có kết. Yêu cầu cũng giống như với phần mở đầu. Mạnh mẽ, dứt khoát, kết luận phải dùng câu ngắn, hình tượng và độc đáo. Kết bài đem lại cảm tưởng cuối cùng. Thường trứoc kết luận có hai hoặc ba câu, cũng ngắn, chuẩn bị cho "kết luận của kết luận". Đôi khi chỉ cần một hay hai chữ là đủ. Kết bài giúp cho người biên tập: (i) Mở ra góc độ mà anh ta đã đóng lại tối đa ở ngay đầu bài báo. Vì vậy nó gợi sự quan tâm, tò mò, đặt câu hỏi và mở ra triển vọng. (ii) Đóng góc độ lại, bằng cách quay lại với thông điệp cốt lõi (khoá cái khoá lại). Gợi ý: câu cuối cùng dùng lại các từ của tít hoặc ít nhất là một số từ. Trần Trí Dũng Sưu tầm < Fabienne Gerault-ESJ, dịch giả: Nguyễn Thị Vân Anh